Nadir Görülen Bir Hastalık: Granülomatozislı Polianjitis Olgusu ve Hemşirelik Yaklaşımı

Granülomatöz polianjitis; sistemik, idiyopatik ve nekrotizan granülomatöz ile karakterize bir akciğer vaskülitidir. Diğervaskülitlerle karşılaştırıldığında, akciğerlerdeki tutulumu daha agresif ve yaygındır. Sınırlı tutulumunda sadece solunumorganlarını, yaygın tutulumunda ise sıklıkla böbrekleri ve hatta tüm organları etkileyebilmektedir. Prevalansı yüz binbireyde üç olan granülomatöz polianjitis, uzun süre semptomsuz seyredebilmektedir. Kronik ve tekrarlayıcı bir hastalıkolmakla birlikte, çok hızlı ilerleyip mortaliteye neden olabilmektedir. Kronik hastalıklarda bireylerin hastalığaadaptasyonunu sağlama, remisyonu sürdürme ve yaşam kalitesini arttırma amacıyla hemşirelere önemli sorumluluklardüşmektedir. Roper-Logan-Tierney’in Günlük Yaşam Aktivitelerine Dayalı Hemşirelik Modeli’ne göre ele alınan nadirgörülen bu olgunun analizinde, bağımsızlığın sağlandığı, hastaya uygun bir hemşirelik planının oluşturulduğu biryaklaşım aktarılmaktadır. Bu model, 12 temel yaşam alanını içermekte ve hasta/sağlıklı bireylere yönelik olaraksağlığın korunması ve geliştirilmesini amaçlamaktadır.

A Rare Disease: Polyangiitis Case with Granulomatosis and Nursing Approach

Granulomatous polyangiitis is a systemic, idiopathic and necrotizing granulomatous lung vasculitis. Compared to other vasculitis, its involvement in the lungs is more aggressive and widespread. In limited involvement, it can affect only respiratory organs, and in common, kidneys and even whole organs. The prevalence of Granulomatous polyangiitis is three in one hundred thousand and remain asymptomatic for a long time. Although it is a chronic and recurrent disease, it can progress quickly and cause mortality. Nurses have important responsibilities in order to adapt, maintain remission and improve the quality of life in chronic diseases. In the analysis of this rare case, which is handled according to the Nursing Model Based on the Daily Life Activities of Roper-Logan-Tierney, an approach that provides independence and creates an appropriate nursing plan for the patient is conveyed. This model includes 12 basic living spaces, aims to protect and improve health for patients/healthy individuals.

PDF

___

1. Aydın Z, Gürsu M, Karadağ S, Uzun S, Tatlı E, Tayfur F, ve ark. Metastatik akciğer kanserini taklit eden wegener granülomatozu, plazmaferez uygulaması. Med Bull Haseki. 2010; 48: 85-8.
2. Hoffman GS, Kerr GS, Leavitt RY, Hallahan CW, Lebovics RS, Travis WD, et al. Wegener granulomatosis: An analysis of 158 patients. Ann Intern Med. 1992; 116: 488-98. doi: 10.7326/0003- 4819-116-6-488.
3. Gómez-Gómez A, Martínez-Martínez MU, CuevasOrta E, Bernal-Blanco JM, Cervantes-Ramirez D, Martinez-Martinez R, et al. Pulmonary manifestations of granulomatosis with polyangiitis. Reumatología Clínica. 2014; 10: 288-93. doi: 10.1016/j.reumae.2014.03.007.
4. Falk RJ, Gross WL, Guillevin L, Hoffman G, Jayne DRW, Jennette JC, et al. Granulomatosis with polyangiitis (Wegener’s): an alternative name for Wegener’s granulomatosis. Annals of the Rheumatic Diseases. 2011; 70: 704-5. doi: 10.1136/ard.2011.150714.
5. Düzgün N. Wegener Granülomatozu. Romatoloji Kitabı. Ankara: Ankara Üniversitesi; 2014.p.348-52. Erişim tarihi: 12.12.2019. Erişim adresi: http://ichastaliklariromatoloji.medicine.ankara.edu.tr.
6. Jayne, D., FRCP European Vasculitis Study Group (EUVAS). Update on the European vasculitis study group trials. Curr. Opin Rheumatol. 2001; 13: 541-9. doi: 10.1097/00002281-200101000-00008.
7. Gopaluni S, Jayne D. Clinical trials in vasculitis. Current Treatment Options in Rheumatology. 2016; 2; 1-17. doi: 10.1007/s40674-016-0045-8.
8. Turhan U, Özkısa T, Kaçmaz B, İnan K, Tozkoparan E. Wegener granülomatozu. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi. 2017; 27(1): 69-72. doi: 10.5222/terh.2017.069.
9. Boğa Mert S, Köşgeroğlu N. Yaşam aktivitelerine dayalı hemşirelik modeline göre zihinsel engelli bireylerin sorunları ve hemşirelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2011; 4(1): 148-54.
10.Craven RF, Hirnle CJ. Fundamentals of nursing. Human Healthand Function. 4th ed. Lippincott. Philedelphia: Williams and Willkins; 2010. p. 126-37.
11.Jenkins J, Solomon J, Whittam S. Applying the Roper, Logan, Tierney model in practice. 2nd ed. Elsevier Limited; 2012. p. 446-53.
12.Roper N, Logan W, Tierney AJ. The elements of nursing a model for nursing based on a model of living. 4th ed. Edinburgh: Churchill Livingstone; 1996.
13. Pokorny ME. Nursing theorists of historical significance. In: Alligood MR, Tomey AM, editors. Nursing Theorists and Their Work. 7th ed. USA: Mosby Elsevier; 2010. p. 63–5.
14.Bilgiç Ş, Çelikkalp Ü, Sarıkaya N. Nekrotizan fasiitli bir olgunun yaşam modeli doğrultusunda tanılanması. GÜSBD. 2017; 6(4): 320–5.
15. Akça Ay F. Kuram nedir? Mesleki kuramlar ve teorisyenler. Sağlık uygulamalarında temel kavramlar ve beceriler. Akça Ay F, editör 3. baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2011. s.44-56.
16. Türkcapar N. Romatizmal hastalıklar ve merak ettikleriniz. Wegener Granülomatozu. [İnternet] [Güncelleme tarihi: 2015; Erişim tarihi: 12.12.2019]. Erişim adresi: https://www.romatizmahastaliklari.com /wegener-granulomatozu/.
17. De Groot K, Harper L, Jayne DR, Flores Suarez LF, Gregorini G, Gross WL, et al. Pulse versus daily oral cyclophosphamide for induction of remission in antineutrophil cytoplasmic antibody-associated vasculitis: A randomized trial. Ann Intern Med. 2009; 150: 670-80. doi: 10.7326/0003-4819-150-10- 200905190-00004
18. Olivencia-Simmons I. Wegener’s granulomatosis: Symptoms, diagnosis, and treatment. American Academy of Nurse Practitioners. 2007; 19: 315-20. doi: 10.1111/j.1745-7599.2007.00231.x
19.Bozkurt MT, Bozer M, Demirtaş A, Dönmez F, Göçer M, Hasanov E, ve ark. Solunum yollarını tutan Wegener granülomatozu; olgu sunumu. Genel Tıp Derg. 2016; 26(3): 100-2.
20.Carpenito-Moyet LJ, editor. Nursing diagnosis: Application to clinical practice. Lippincott, Philedelphia: Williams & Wilkins; 2006.
21. Vicdan AK, Karabacak BG, Alpar ŞE. 2012-2014 NANDA-I hemşirelik tanılarının yaşam aktivitelerine dayalı hemşirelik modeline göre sınıflandırılması. International Journal of Human Sciences. 2015; 12(2): 1626-36.