Handan EREN, Şüle BIYIK BAYRAM, Nurcan ÇALIŞKAN

Kemoterapi Alan Hastalarda Ven Görünürlüğü ve Venöz Dolgunluğu Sağlayıcı Teknikler

Periferal yoldan uzun süre verilen kemoterapi tedavileri damarların epitel tabakasına zarar vermektedir. Bu durum birçok komplikasyona yol açarak, damarların dolgunluğunu ve görünürlüğünü etkilemekte, hemşirelerin ise periferal intravenöz kateter uygulaması sırasında zorluk yaşamasına neden olmaktadır. Bu zorluklar hastaların işlem sırasında ağrı, anksiyete yaşamasına ve tedavinin gecikmesine neden olabilmektedir. Bu durumları önlemek için periferal kateter uygulamasındaki ilk aşama, ven görünürlüğü ve venöz dolgunluğun sağlanmasıdır. Bunun için turnike uygulaması veya tansiyon aletinin manşonunun kola takılarak şişirilmesi, kolun kalp seviyesinin aşağısında tutulması, izometrik egzersiz uygulaması, parmak ucuyla vene vurulması, venin sıvazlanması ve lokal sıcak uygulama yapılması, ultrason ve kızıl ötesi ışınların kullanımı şeklinde farklı teknikler bulunmaktadır. Kliniklerde turnike, kolun kalp seviyesinin aşağısında tutulması ve veni sıvazlanma tekniklerinin sıklıkla kullanıldığı görülmektedir. Diğer yöntemlerin kullanımına ilişkin çalışmalar yapılmakta ve kemoterapi alan hastalarda etkisi ve kullanım şekli belirtilmektedir. Hemşirelerin bu yöntemleri bilmesi ve kemoterapi alan hasta grupları gibi damarsal yapısı bozulmuş hastalara kullanabilmesi yaşayacakları bu güçlükleri ve komplikasyonları en aza indirecektir. Bu nedenle bu makalenin amacı kemoterapi alan hastalarda ven görünürlüğü ve venöz dolgunluğu sağlayıcı teknikler hakkında kanıta dayalı bilgiler vererek, hemşirelerin bu konuya dikkatini çekmek ve bu bilgilerin uygulamaya aktarılmasını sağlamaktır.

PDF

___

1. Vizcarra C, Cassutt C, Corbitt N, Richardson D, Runde D, Stafford, K. Recommendations for improving safety practices with short peripheral catheters. Journal of Infusion Nursing. 2014; 37(2): 121-4.
2. Keleekai NL, Schuster CA, Murray CL, King MA, Stahl BR, Labrozzi, L. et al. Improving nurses' peripheral intravenous catheter insertion knowledge, confidence, and skillsusing a simulation-based blended learning program: A randomized trial. Simulation in Healthcare. 2016;11(6): 376.
3. Bıyık Bayram Ş. İntravenöz kateter girişimi öncesi lokal sıcak uygulamanın hastanın ağrı, anksiyete ve memnuniyeti üzerine etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2013.
4. Uzun Ş. İntravenöz sıvı tedavisi. Atabek Aştı T, Karadağ A, editör (ler). Hemşirelik esasları bilgiden uygulamaya: kavramlar-ilkeler-beceriler. İstanbul: Akademi basın ve yayıncılık, 2019. p.700-30.
5. Fink RM, Hjort E, Wenger B, Cook PF. Cunningham M, Orf A, et al. The impact of dry versus moist heat on peripheral catheterinsertion in a hematology-oncology out patient population. Oncology Nursing Forum. 2009; 36(4): 198-204.
6. Doellman D, Hadaway L, BoweGeddes, LA, LeDonne J, PapkeO’Donnell L, Pettit J, et al. Infiltration and extravasation. The Art and Science of Infusion Nursing. 2009; 32(4): 203-11.
7. Özkaraman A, Yesilbakan OU. Periferal intravenöz kemoterapi uygulamasına yönelik hemşirelik yönetimi. Osmangazi Journal of Medicine. 2015; 36(1): 27-34.
8. Lenhardt R., Seybold T, Kimberger O, Stoiser B, Sessler DI. Local warming and insertion of peripheral venous cannulas: single blinded prospective randomised controlled trial and single blinded randomised cross over trial. British Medical Journal. 2002; 325(7361): 409-503.
9. Potter PA, Perry AG. Fundamentals of Nursing. 8th ed. Mosby Inc. St Louis Missouri 2013.
10. Kaur M, Kaur S, Firuza DP. Effect of ‘moist heat therapy’ on the visibility and palpability of peripheral veins before peripheral venous cannulation of patients under going chemotherapy. Nursing and Midwifery Research Journal. 2011; 7: 99-105.
11.Berman, AJ, Snyder S, Kozier B, Erb G. Kozier Erb’s fundamentals of nursing: concepts, process, and practice 10th ed. Pearson Prentice Hall: Upper Saddle River; USA, 2016.
12.Roberge RJ. Venodilatation techniques to enhance venepuncture and intravenous cannulation. The Journal of Emergency Medicine. 2004; 27(1): 69-73.
13. Eren H. Kemoterapi alan hastalarda damar görüntüleme cihazı ve avuç açma kapama tekniğinin ven görünürlüğüne etkisi. [Doktora tezi]. Ankara: Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2018.
14.Bıyık Bayram Ş, Çalışkan N. Effects of local heat application before intravenous catheter insertion in chemotherapy patients. Journal of Clinical Nursing. 2016; 25(11-12): 1740-7.
15. Özkaraman A, Yesilbalkan OU. Effect of isometric hand grip exercises on blood flow and placement of IV catheters for administration of chemotherapy. Clinical Journal of Oncology Nursing. 2016; 20(2): 55-9.
16. Bertoglio S, Van Boxtel T, Goossens GA, Dougherty L, Furtwangler R, Lennan E, et al. Improving out comes of short peripheral vascular access in oncology and chemotherapy administration. The Journal of Vascular Access. 2017; 18(2): 89-96.
17. Parreira P, Serambeque B, Costa PS, Mónico LS, Oliveira V, Sousa LB, et al. Impact of an innovative securement dressing andt ourniquet in peripheral intravenous catheter-related complication sand contamination: An interventional study. International journal of environmental research and public health. 2019; 16(18): 3301-13.
18. Sasaki S, Murakami N, Matsumura Y, Ichimura M, Mori M. Relationship between tourniquet pressure and a cross-sectionarea of superficial vein of forearm. ActaMed. Okayama. 2012; 66(1): 67-71.
19. Nelson D, Jeanmonod R, Jeanmonod D. Randomizedtrial of tourniquet vs blood pressure cuff or target veindilation in ultrasound-guided peripheral intravenous access. The American Journal of Emergency Medicine. 2014; 32(7): 761-4.
20. Xiong J, Zhan P, Ding Y, Mu F, Sun Y, Wang H, et al. Which, tourniquet or inflation of blood pressure cuff, can dilate peripheral vein adequately for intravenous access. Biomedical Journal of Scientific and Technical Research. 2019; 20(1): 14775-84.
21. Yamagami Y, Tomita K, Tsujimoto T, Inoue T. Tourniquet application after local forearm warming to improve venodilation for peripheral intravenous cannulation in young and middle-age dadults: A single-blind prospective randomized controlled trial. International Journal of Nursing Studies. 2017; 72: 1- 7.
22.Cantor-Peled G, Halak M, Ovadia-Blechman Z. Peripheral vein locating techniques. Imaging in Medicine. 2016; 8(3): 83-8.
23. Mattox EA. Complications of peripheral venous access devices: prevention, detection, and recovery strategies. Crit Care Nurse. 2017; 37(2): 1-14.
24. Arıncı K, Elhan A. Anatomi.6. Baskı. Ankara: Güneş Tıp Kitabevleri; 2016.
25.Bıyık Bayram Ş, Gülnar E, Akbaytürk N, Çalışkan N. Kemoterapi alan hastalarda infiltrasyon ve flebit görülme sıklığı ve risk faktörleri: gözlemsel prospektif çalışma. 6.Uluslararası, 17. Ulusal hemşirelik kongresi, Aralık 2019, Ankara.
26. Yamagami Y, Tsujimoto T, Inoue T. How long should local warming for venodilation be used for peripheral intravenous cannulation? A prospective observational study. International Journal of Nursing Studies. 2018; 79: 52-7.
27. Tokizawa Y, Tsujimoto T, Inoue T. Duration of venodilation for peripheral intravenous cannulation, as induced by a thermal stimulus on the forearm. Biological Research for Nursing. 2017; 19(2): 206-12.
28.İsmailoğlu EG, Zaybak A, Akarca FK, Kıyan S. The effect of the use of ultrasound in the success of peripheral venous catheterisation. International Emergency Nursing. 2015; 23(2): 89-93.
29. Hebbard PD, Flinn P. Intravascular catheters-an ultrasoun dimaging based observational study of position andf unction. Anaesthesia and intensive care. 2017; 45(4): 499-502.
30. EL-Shafey EM, Tammam TF. Ultrasonographyguided peripheral intravenous access: regular techique versus seldinger tecnique in patients with difficult vascular Access. European Journal of General Medicine. 2012; 9(4): 216-22.
31. Stolz LA, Cappa AR, Minckler MR, Stolz U, Wyatt RG, Binger CW, et al. Prospective evaluation of the learning curve for ultrasound-guided peripheral intravenous catheter placement. The Journal of Vascular Access. 2016; 17(4): 366-70.
32. Khan MS, Sabnis VB, Phansalkar DS, Prasad SP, Karnam AHF, Hasan A. Use of ultrasound in peripheral venous catheterization in adult emergency and critical care units. Anaesthesia Pain & Intensive Care. 2015; 19(3): 303-10.
33. Gregg SC, Murthi SB, Sisley AC, Stein DM, Scalea, TM. Ultrasound-guided peripheral intravenous access in the intensive care unit. Journal of Critical Care. 2010; 25(3): 514-9.