Gürsel ÖZTUNÇ, Saliha BOZDOĞAN YEŞİLOT, Pınar YEŞİL DEMİRCİ

Hemşirelik Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına Yönelik Tutumları ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi

Amaç: Bu çalışmada hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına yönelik tutumları ve etkileyen faktörlerinbelirlenmesi amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel olarak planlanan çalışmanın evrenini, bir üniversitenin HemşirelikBölümü’nde 2016-2017 yılı bahar döneminde öğrenim görmekte olan 1200 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmadaörneklem seçimine gidilmemiş ve evrenin tamamının incelenmesi planlanmıştır. Araştırma, çalışmaya katılmayı kabuleden 851 hemşirelik öğrencisi (katılım oranı %70) ile tamamlanmıştır. Veriler 2 Mayıs-1 Haziran 2017 tarihleriarasında Kişisel Bilgi Formu ve Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın yapılabilmesiiçin etik kurul izni alınmıştır. İstatistiksel değerlendirmede; Student’s t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Tukey testi,Shapiro Wilk testi, Pearson Korelasyon ve Spearman korelasyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin %31’i ikinci sınıfta öğrenim görmekte olup, yaş ortalaması 20,46 ±1,85,%67,3’ü kadın, %97,5’i bekâr, %83,5’i çekirdek ailede yaşamakta ve çoğunluğunun annesi ev hanımıdır (%86,8).Öğrencilerin Yaşlı Ayrımcılığı Tutum Ölçeği toplam puan ortalaması 80,78±8,67 olup; yaşlının yaşamını sınırlama altboyut puan ortalamasının 32,92±4,74, yaşlıya yönelik olumlu ayrımcılık alt boyut puan ortalamasının 29,86±5,62 veyaşlıya yönelik olumsuz ayrımcılık alt boyut puan ortalamasının 18,00±3,51 olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerinokudukları sınıflar, doğum yeri ve aile tipi ile ölçek puanları arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir.Sonuç: Araştırma sonucunda araştırmaya katılan öğrencilerin yaşlıya yönelik olumlu tutuma sahip olduklarısaptanmıştır. Bununla birlikte; birinci sınıfta olan, köyde doğan, geniş aileye sahip olan öğrencilerin daha olumluayrımcılık puanına sahip olduğu belirlenmiştir.

Determination of Nursing Students' Attitudes Towards Elderly Discrimination and Affecting Factors

Aim: It was aimed to determine the attitudes and factors affecting nursing students towards elderly discrimination. Material and Methods: Population of this descriptive and cross-sectional study consisted of 1200 students who were studying in the Nursing Department of a university in the spring term of 2016-2017. Sample selection was not made in the research and it was planned to reach out the whole population. The study completed with 851 students (participation rate 70%) who agreed to participate in. Data was collected May 2nd to June 1st 2017 by Personal Information Form and Elder Discrimination Attitude Scale. Ethics committee permission received. In statistical analysis; Student's t test, One Way Analysis of Variance, Tukey test, Shapiro Wilk test, Pearson Correlation and Spearman correlation analysis were used. Results: 31% of the students were in the second year, average age 20.46±1.85, 67.3% female, 97.5% single, 83.5% living in nuclear family and majority of their mothers are housewife (86.8%). Mean score of Elder Discrimination Attitude Scale was 80.78±8.67, mean subscale of life limitation 32.92±4.74, positive discrimination sub-scale mean score 29.86±5.62 and negative discrimination subscale score 18.00±3.51. Significant differences were found between students' grades, birth place and family type and scale scores. Conclusion: It was determined that participant students had a positive attitude towards elderly. However; first grade, born in village, and the students with extended families had more positive discrimination score.

PDF

___

1. Arslantaş D. Halk sağlığı bakışıyla evde bakım hizmetleri; durum tespiti. Aslan D, Ertem M. Editörler, Yaşlı sağlığı: sorunlar ve çözümler. Ankara: Palme Yayıncılık; 2012. s.80.
2. Samancı Tekin Ç, Kara F. Dünyada ve Türkiye’de yaşlılık. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi. 2018; 3(1): 219-29.
3. World Health Organization [Internet]. Men ageing and health achieving health across the life span. [Updated: 2019 February 2; Cited: 01.21.1999]. Available from: https://www.who.int/ageing/publications/men/en.
4. Yıldırım T, Cankurtaran M. Geriatri gündüz hastanesi, yaşlı kreşleri, hafıza klinikleri. Arıoğul S, editör, Geriatri ve Gerontoloji. Ankara: Mn Medikal ve Nobel; 2006.
5. World Health Organization [Internet]. World report on ageing and health, 2015 [Updated: 2019 February 2; Cited: 03.11.2016]. Available from: http://www.who.int/topics/ageing/en.
6. Eurostat [Internet]. Population structure and ageing, Eurostat Statistics Explained. [Updated: 2019 February 2; Cited: May 2018]. Available from: https://ec.europa.eu/eurostat/statisticsplained/index.php/Population_structure_and_ageing.
7. Türkiye İstatistik Kurumu [Internet]. 2013. Demografik Göstergeler [Son güncelleme tarihi: 21/02/2018, Erişim tarihi: 07.02.2019]. Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist.
8. Vefikuluçay Yılmaz D, Terzioğlu F. Yaşlı ayrımcılığı ve hemşirelik. Turkiye Klinikleri J Nurs Sci. 2010; 2(2): 137-44.
9. Buz S. Yaşlı bireylere yönelik yaş ayrımcılığı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 2015; 14(53): 268-78.
10. Kim IH, Noh S, Chun H. Mediating and moderating effects in ageism and depression among the Korean elderly: the roles of emotional reactions and coping reponses. Osong Public Health Res Perspect. 2016; 7(1): 3-11.
11. Angus J. Reeve P. Ageism: a threat to “Aging Well” in the 21st Century. The Journal of Applied Gerontology. 2006; (25)2: 137-52. doi: 10.1177/0733464805285745
12. Schroyen S, Missotten P, Jerusalem G, Gilles C, Adam S. Ageism and caring attitudes among nurses in oncology. International Psychogeriatrics. (2016); 28(5): 749-57. doi:10.1017/S1041610215001970
13. Kearney N, Miller M, Paul J, Smith K. Oncology healthcare professionals' attitudes toward elderly people. Ann Oncol. 2000; 11(5): 599-601.
14.Centre for Policy on Ageing [Internet]. Ageism and age discrimination in primary and community health care in the United Kingdom [Cited: February–April 2019, Updated: May – November 2009]. Avaliable from: http://www.cpa.org.uk/information/reviews/CPAageism_and_age_discrimination_in_primary_and_co mmunity_health_care-report.pdf
15. Ucun Y, Mersin S, Öksüz E. Gençlerin yaşlı bireylere karşı tutumu. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2015; 8(37): 1143-9.
16. Erdemir F, Kav S, Citak EA, Hanoglu Z, Karahan A. A Turkish version of Kogan's attitude toward older people (KAOP) scale: Reliability and validity assessment. Arch Gerontol Geriatr. 2011; 52(3): e162-5. doi: 10.1016/j.archger.2010.10.019.
17. Türgay AS, Şahin S, Aykar FŞ, Sari D, Badir A, Özer CZ. Attitudes of Turkish nursing students toward elderly people. European Geriatric Medicine. 2015; 6(3): 267-70.
18. Lambrinou E, Sourtzi P, Kalokerinou A, Lemonidou C. Attitudes and knowledge of the Greek nursing students towards older people. Nurse Educ Today. 2009; 29(6): 617-22.
19. Hobbs C, Dean CM, Higgs J, Adamson B. Physiotherapy students' attitudes towards and knowledge of older people. Aust J Physiother. 2006; 52(2): 115-9.
20. Usta YY, Demir Y, Yönder M, Yildiz A. Nursing students' attitudes toward ageism in Turkey. Arch Gerontol Geriatr. 2012; 54(1): 90-3.
21. Yılmaz Vefikulıçay D, Terzioğlu F. Development and psychometric evaluation of ageism attitude scale among the university students. Turkish Journal of Geriatrics. 2011; 14(3): 259-68.
22. Yazıcı SÖ, Kalaycı I, Kaya E, Tekin A. Yaşlı bakım programı öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi. 2015; 2: 77-87.
23.Çilingir D, Bulut E, Hintistan S. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2017; 10(3): 137-43.
24. Altay B, Aydın T. Evaluation of the attitudes of nursing students towards ageism. Journal of Education and Research in Nursing. 2015; 12(1): 11- 8.
25. Uysal G, Beydağ KD, Şensoy F, Özaydın N, Kıyak M. Attitudes of students who receive health education in a foundation university regarding age discrimination. Procedia-Socialand Behavioral Sciences. 2014; 152: 430-4.
26.Cinar D, Karadakovan A, Karaca Sivrikaya S. Investigation of the attitudes of university students to discrimination of the elderly. North Clin Istanb. 2018; 5(1): 25-30.
27.Canlı Özer Z, Terkeş N. Evaluation of nursing students’ attitudes towards ageism in Turkey. Procedia – Social and Behavioral Sciences. 2014; (116): 2512-5.
28. Kulakcı H. Hemşirelik lisans programı birinci ve dördüncü sınıf öğrencilerinin yaşlılık ve yaşlanmaya ilişkin düşüncelerinin ve görüşlerinin değerlendirilmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Elektronik Dergisi. 2010; 3(1): 15-22.
29. Yılmaz MÇ, İnce FZ. Relationship between nursing and elderly care students’ attitudes towards ageism. Belitung Nursing Journal. 2017; 3(4): 281-96.
30. Yılmaz E, Özkan S. Attitudes of nursing students towards ageism. Maltepe University e-Journal of Nursing Science and Art. 2010; 3(2): 36-53.