Diş Hekimliği Öğrencileri ve Uzmanlık Öğrencilerinin Radyasyondan Korunma ve Radyasyonun Biyolojik Etkileri Hakkındaki Farkındalığının Değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmanın amacı diş hekimliği uzmanlık öğrencileri ve diş hekimliği öğrencilerinin radyasyondan korunma, radyasyonun etkileri ile ilgili farkındalığının ve bilgi düzeyinin değerlendirilmesidir.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 108 son sınıf diş hekimliği öğrencisi ve farklı bölümlerde görev yapan 103 uzmanlık öğrencisi katıldı. Katılımcılara radyasyondan korunma, radyasyonun biyolojik etkileri ile ilgili bilgi düzeyini ölçmeyi amaçlayan, ‘Doğru/Yanlış ve Bilmiyorum’ seçenekleri bulunan 18 soruluk anket uygulandı. Çalışma sonucunda elde edilen sonuçlara göre iki grup arasında karşılaştırma yapıldı. Veri analizi SPSS programında, Ki kare testiyle yapıldı ve p değeri 0,05’ten küçük olan sonuçlar istatiksel olarak anlamlı kabul edildi.Bulgular: Katılımcıların büyük çoğunluğu genel radyasyon bilgisi ve radyasyondan korunma ile ilgili soruları doğru yanıtladı. Bir adet periapikal radyograftan alınan radyasyon dozunun güvenilir ve sağlığa zararlı olmadığı ifadesini yanlış yanıtlayan uzmanların oranı (%45,6) öğrencilerden (%39,8) daha fazlaydı (p=0,255). Katılımcıların büyük çoğunluğu Hamile hastalardan kesinlikle radyograf alınmamalıdır ifadesine doğru yanıt verdi. (uzmanlar %89,3, öğrenciler, %91,3) (p>0,005). Radyasyonun stokastik ve deterministik etkisi hakkında her iki grubun yarısına yakını yeterli bilgiye sahip değildi (öğrenciler %48,5, uzmanlar %54,4) (p>0,005). Konik ışınlı bilgisayarlı tomografinin avantajları hakkında öğrenciler (%70,9) uzmanlara (%85,4) göre daha az bilgi sahibiydi. Sonuç: Katılımcıların radyasyondan korunma ile ilgili bilgi düzeyi yeterliyken, radyasyonun etkileri hakkında bilgi düzeyi orta seviyedeydi. Bilgi düzeyinin ve farkındalığın artması için; diş hekimliği eğitimi boyunca radyasyonun biyolojik etkileri hakkındaki bilgiler daha fazla vurgulanabilir, mezun diş hekimlerine ise hatırlatma amaçlı eğitimler veya seminerler verilebilir.

Evaluation of the Awareness of Dentistry Specialist and Senior Students on Radiation Protection and Biological Effects of Radiation

Aim: The aim of this study was to evaluate dental specialty students and dentistry students’ knowledge and awareness about radiation protection and radiation effects. Material and Methods: One hundred-three senior dentistry students and 103 specialist students working in different departments participated in this study. A questionnaire consisted of 18 questions with “True / False and Don't Know” options that were related to radiation protection and the biological effects of radiation options were applied to the participants. A comparison was made between the two groups according to the responses of the study. Results were evaluated statistically. Results: The majority of the participants answered correctly questions about general radiation information and radiation protection. The proportion of specialists (45.6%) who answered wrongly the statement that radiation dose associated with one periapical radiograph is absolutely safe and has no hazard on health was higher than students (39.8%) (p=0.255). The majority of the participants answered correctly by choosing the ‘false’ option the question that dental radiographs are entirely contraindicated for pregnant patients (specialists 89.3%, students 91.3%) (p>0.05). Nearly half of both groups have insufficient information about the stochastic and deterministic effects of radiation (specalist 54.4%, students 48.5%) (p>0.05). Students (70.9%) had less information about the advantages of cone-beam computed tomography than specialists (85.4%). Conclusion: While the participants’ knowledge about radiation protection was sufficient, the knowledge about the radiation effects was moderate. In order to increase knowledge and awareness of radiation effects, radiation information can be emphasized more during dentistry education and seminars related to radiation may be given graduate dentists.

PDF

___

1. White SC, Pharoah MJ, editors. Oral Radiology: Principles and Interpretation. 7th Ed. St Louis: Elsevier Health Sciences; 2014.
2. Harorlı A, Akgül M, Dağıstan S. Diş Hekimliği Radyolojisi Kitabı. Erzurum: Eser Ofset Matbaacılık; 2012.
3. taek.gov.tr. [İnternet]. Türkiye: [Son güncelleme tarihi: 09/06/2020; Erişim: 12/06/2020]. Erişim adresi: http://taek.gov.tr.
4. American Dental Association Council on Scientific Affairs. Dental radiographic examinations: Recommendations for patient selection and limiting radiation exposure. U.S. Department of Health and Human Services Public Health Service Food and Drug Administration. 2012; 1-21.
5. Furmaniak KZ, Kołodziejska MA, Szopinski KT. Radiation awareness among dentists, radiographers and students. Dentomaxillofac Radiol. 2016; 45(8): 1- 5.
6. Enabulele JE, Igbinedion BO. An assessment of dental students’ knowledge of radiation protection and practice. J Educ Ethics Dent. 2013; 3(2): 54-9.
7. Hussein RE, Hashim NT, Awooda EM. Knowledge, awareness and practice of sudanese dentists towards oral radiology and protective guidelines. IOSR- J Dent Med Sci. 2016; 15(10): 79-83.
8. Arnout E, Jafar A. Awareness of biological hazards and radiation protection techniques of dental ımaginga questionnaire based cross-sectional study among saudi dental students. J Dent Health Oral Disord Ther. 2014; 1(1): 1-8.
9. White SC, Mallya SM. Update on the biological effects of ionizing radiation, relative dose factors and radiation hygiene. Aust Dent J. 2012; 57(Suppl 1): 2‐ 8.
10. Prabhat M, Sudhakar S, Kumar B, Ramaraju. Knowledge, attitude and perception (KAP) of dental undergraduates and interns on radiographic protection- A questionnaire based cross- sectional study. J Adv Oral Res. 2011; 2(3): 45-50.
11. Sultan R, Parvez K, Qureshi H. Awareness about dental radiography among dental students. J Pak Dent Assoc. 2018; 27(3): 147-51.
12.Başaran M, Bozdemir E. Güncel literatür ışığında temporomandibular eklem rahatsızlıklarında kullanılan görüntüleme yöntemleri. Haliç Üniv Sağ Bil Der. 2020; 3(1): 15-26.
13. Lavanya R, Babu DB, Waghray S, Chaitanya NC, Mamatha B, Nithika M. A questionnaire crosssectional study on application of cbct in dental postgraduate students. Pol J Radiol. 2016; 81: 181-9.
14. Ghoncheh Z, Panjnoush M, Kaviani H, Kharazifard MJ, Zahirnia F. Knowledge and attitude of Iranian dentists towards cone-beam computed tomography. Front Dent. 2019; 16(5): 379-85.