Kestane Baltalıklarında Aralamaların Büyümeye Kısa Süreli Etkileri

Türkiye’nin önemli orman ağaçlarından biri olan Anadolu kestanesi (Castanea sativaMill.) geniş alanlarda saf ve karışık meşcereler kurmaktadır. Kestane biyolojisine aykırı uygulamalar ve çeşitli hastalıklar nedeniyle koru kestane ormanlarının vasfı bozulmuş, birçok yerde baltalık vasıflı işletilmesi silvikültürel seçenek haline gelmiştir. Aralama, ormanların işletilmesinde kullanılan en önemli silvikültürel müdahalelerden biridir. Bu çalışmanın amacı Gölcük (Kocaeli) yöresi 15 yaşındaki kestane baltalıklarında aralama şiddetinin çap, göğüs yüzeyi ve hacim ile bunların artımlarına bir yıllık etkilerini değerlendirmektir. Aralama denemesi rastlantı blokları deneme desenine göre üç tekrarlı kurulmuş ve dört farklı aralama şiddeti uygulanmıştır. Aralama öncesi meşcere ağaç sayısı, orta çapı, göğüs yüzeyi ve hacmi sırasıyla 4936 adet, 8.73 cm, 30.71 m2 ha-1 ve 163.68 m3 ha-1’dı. Aralama ile göğüs yüzeyinin % 0 (kontrol), % 18’si (mutedil), % 34’ü (şiddetli) ve % 49’u (çok şiddetli) meşcereden çıkartılmıştır. Aralamanın bir yıllık sonuçlarına göre; aralama şiddeti arttıkça çap artımı artmakta, buna bağlı olarak aralanan parseller kontrol kadar göğüs yüzeyi ve hacim artımı yapmışlardır. Çok şiddetli aralanan meşceredeki çap artımı kontrolün iki katı kadardır. Aralama şiddetine bağlı olarak başlangıç çap sınıfları arttıkça çap artımı da artmıştır. Aralamanın büyümeye etkisi bağlamında daha uzun süreli sonuçlara ihtiyaç duyulmakla birlikte, ulaşılan bir yıllık sonuçlara göre benzer özellikteki kestane baltalıklarında çok kuvvetli aralamalar önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Aralama, Baltalık, Castanea sativa, Büyüme, Artım

Short-time Effects of Thinning on The Growth of Chestnut Coppice

Anatolian chestnut (Castanea sativa Mill.) is one of the most important hardwood forest tree in Turkey and it has mixed and pure stands in large areas. Due to the practices contrary to the biology of chestnut and various diseases, the chestnut high forests has been degraded and coppice system has become a silvicultural necessity in many places. Thinning is one of the most important silvicultural treatments used in the tending of forests. The aim of this study was to evaluate the effects of thinning intensity on diameter, basal area and volume, and also their increments of chestnut coppices in Gölcük (Kocaeli) district. The thinning experiment was established according to randomized block design with three replications and four different thinning intensities. Before thinning tree number, mean diameter, basal area and volume of the coppice stand were 4936 trees, 8.73 cm, 30.71 m2 ha-1 and 163.68 m3 ha-1, respectively. The thinning intensities were removal of basal area as 0% (control), 18.2% (moderate), 34% (heavy) and 49% (very heavy). According to the one year results; as the thinning intensity increased, the diameter increment increased, and as a result the basal area and volume in the thinned stands increased as much as the control. The diameter increment at the very heavy thinned plots was as twice the control. As the initial diameter classes and thinning intensity increased, the diameter increment also increased. According to the one year results, thinning intensity up to 40% can be suggested in similar chestnut coppices. However, the long term effects of the thinning treatments should be evaluated.

Keywords:

Castanea sativa, Thinning, Coppice, Growth, Increment,

PDF

___

[1] İ. Turna, F. Atar ve E. Atar, "Odun dışı orman ürünü olarak kestane (Castanea sativa mill.)’nin Türkiye ormancılığındaki önemi," III. Uluslararası Odun Dışı Orman Ürünleri Sempozyumu, Kahramanmaraş, Türkiye, 2014, ss. 958-967.
[2] İ. Turna, M. G. Sertkaya ve F. Atar, "Kestane dal kanseri ile mücadelenin silvikültürel yönden değerlendirilmesi: Kütahya Simav örneği," Türkiye Ormancılık Dergisi, c. 18, ss. 187-196, 2017.
[3] F. Saatçioğlu, Silvikültür Tekniği, 2. baskı, İstanbul, Türkiye: İÜ Orman Fakültesi Yayınları, 1979, ss. 441-444.
[4] Anonim, "Gölcük Orman İşletme Müdürlüğü, Gölcük orman işletme şefliği ekosistem tabanlı fonksiyonel orman amenajman planı (Plan dönemi 2015-2034)," Yayınlanmadı.
[5] F. Kapucu, H. Yavuz, A. Gül ve N. Mısır, "Kestane meşçerelerinin hasılatı ve amenajman esasları," TÜBİTAK Togtag/Tarp, Türkiye, Rap. 2229, 2002.
[6] E. Mangil, "Doğu Karadeniz Bölgesinde kestane kanseri etmeni Cryphonectria parasitica'nın vejetatif uyum tipi çeşitliliğinde eşeyli üremenin rolü," Yüksek Lisans tezi, Bitki Koruma Bölümü, Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın, Türkiye, 2017.
[7] N. Akgün, "Ordu ilinde üretilen kestane balı, akasya balı, orman gülü balı ve yayla ballarının fiziksel ve kimyasal aktiviteleri ile antioksidan özelliklerinin incelenmesi," Yüksek Lisans tezi, Kimya Bölümü, Ordu Üniversitesi, Ordu, Türkiye, 2017.
[8] B. B. Sökmen ve R. İlgün, "Kestane tohumundan (Castanea sativa) lipaz enziminin saflaştırılması ve kinetik özelliklerinin incelenmesi," Anadolu Çevre ve Hayvancılık Bilimleri Dergisi, c. 3, ss. 100-105.
[9] H. Spiecker, "Growth of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) under changing environmental conditions in Europe," Spruce Monocultures in Central Europe - Problems and Prospects, Joensuu, Finland, 2000, pp. 11-27.
[10] A. K. Özbayram, "Düzce yöresindeki Doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky) meşcerelerinde aralama şiddetinin büyümeye etkisi," Doktora tezi, Orman Mühendisliği Bölümü, Düzce Üniversitesi, Düzce, Türkiye, 2014.
[11] A. K. Özbayram and E. Çiçek, "Thinning experiments in narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia Vahl.) plantations: 10-year results," New Forests, vol. 49, pp. 585-598, 2018.
[12] T. Odabaşı, A. Çalışkan, ve H. F. Bozkuş, Orman Bakımı, İstanbul, Türkiye: İÜ Orman Fakültesi, 2004, ss. 44-90.
[13] P. Savill, J. Evans, D. Auclair, and J. Falck, Plantation silviculture in Europe. Oxford, UK: Oxford University Press, 1997, pp. 146-156.
[14] R. D. Nyland, Silviculture: concepts and applications. USA: The McGraw-Hill Companies, USA, 1996, pp. 353.
[15] D. M. Smith, B. C. Larson, M. J. Kelty, and P. M. S. Ashton, The practice of silviculture: Applied forest ecology, 9th ed., New York, USA: Wiley, 1997, pp. 99-129.
[16] B. Seçgin and A. K. Özbayram, "Modeling diameter-height relationship and tree volume of sweet chestnut coppice in Gölcük," in International Symposium on Engineering Natural Sciences and Architecture, Kocaeli, Turkey, 2019, pp. 314-317.
[17] J. R. Wang, S. W. Simard, and J. P. Kimmins, "Physiological responses of paper birch to thinning in British Columbia," Forest Ecology and Management, vol. 73, pp. 177-184, 1995.
[18] B. Umut, M. Düncar ve O. Çelik, "Sırıklık çağındaki kayın (Fagus orientalis Lipsky.) mesceresinin bakımı üzerine araştırmalar," İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Teknik Bülten, c. 274, ss. 1-23, 2000.
[19] A. Tüfekçioğlu, S. Güner, ve F. Tilki, "Thinning effects on production, root biomass and some soil properties in a young oriental beech stand in Artvin, Turkey," Journal of Environmental Biology, vol. 26, ss. 5-91, 2005.
[20] J. S. Meadows and J. Goelz, "Fifth-year response to thinning in a water oak plantation in north Louisiana," Southern Journal of Applied Forestry, vol. 25, pp. 31-39, 2001.
[21] S. Güner, A. Tüfekçioğlu, and N. Çelik, "Effects of thinning, liming, and nitrogen application on the growth of a young orientalis beech (Fagus orientalis Lipsky) forest stand," Fresenius Environmental Bulletin, vol. 26, pp. 6727-6733, 2017.
[22] B. Ceylan, "Muğla yöresindeki genç kızılçam (Pinus brutia Ten.) meşcerelerinde ilk aralama müdahaleleri üzerine silvikültürel araştırmalar," Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, c. 196, ss. 1-102, 1986.
[23] H. Mäkinen and A. Isomäki, "Thinning intensity and growth of Norway spruce stands in Finland," Forestry, vol. 77, pp. 349-364, 2004.
[24] H. Mäkinen and A. Isomäki, "Thinning intensity and growth of Scots pine stands in Finland," Forest Ecology and Management, vol. 201, pp. 311-325, 2004.
[25] A. K. Özbayram, "Düzce yöresindeki doğu kayını (Fagus orientalis Lipsky) meşcerelerinde aralama şiddetinin büyümeye etkisi," Doktora tezi, Orman Mühendisliği Bölümü, Düzce Üniversitesi, Düzce, Türkiye, 2014.
[26] G. Brown, "Growth responses to thinning in eucalypt regrowth forests," Tasforests Hobart, vol. 9, pp. 105-122, 1997.
[27] J. S. G. Meadows, J.C.G., "Thinning in a 28-year-old water oak plantation in north Louisniana: Seven-year results," in Proceedings of the Tenth Biennial Southern Silvicultural Research Conference, Shreveport, Louisiana, USA, 1999, pp. 98-102.
[28] J. Medhurst, C. Beadle, and W. Neilsen, "Early-age and later-age thinning affects growth, dominance, and intraspecific competition in Eucalyptus nitens plantations," Canadian Journal of Forest Research, vol. 31, pp. 187-197, 2001.
[29] K. Kıran, "Doğu kayını meşcerelerinde aralama şiddetinin meşcere, gelecek ağacı ve çap sınıfları bazında büyümeye etkisi," Yüksek Lisans tezi, Orman Mühendisliği Bölümü, Düzce Üniversitesi, Düzce, Türkiye, 2019.
[30] E. Assmann, Principles of forest yield study: Studies in the Organic Production, Structure, Increment and Yield of Forest Stands, Oxford, UK: Pergamon Press, 1970, pp. 520.
[31] E. Çiçek, F. Yılmaz, A. K. Özbayram, M. Efe, M. Yılmaz, and A. Usta, "Effects of thinning intensity on the growth of narrow-leaved ash (Fraxinus angustifolia subsp. oxycarpa) plantations," Turkish Journal of Agriculture and Forestry, vol. 37, pp. 97-104, 2013.
[32] X. Mayor and F. Rodà, "Growth response of holm oak (Quercus ilex L) to commercial thinning in the Montseny mountains (NE Spain)," Annals of Forest Science, vol. 50, pp. 247-256, 1993.
[33] J. S. Meadows and J. C. G. Goelz, "Thinning in a 28-year-old water oak plantation in North Louisniana: seven-year results," vol. 16, pp. 98-102, 1999.
[34] A. Juodvalkis, L. Kairiukstis, and R. Vasiliauskas, "Effects of thinning on growth of six tree species in north-temperate forests of Lithuania," European Journal of Forest Research, vol. 124, pp. 187-192, 2005.
[35] H. Pretzsch, "Stand density and growth of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) and European beech (Fagus sylvatica L.): evidence from long-term experimental plots," European Journal of Forest Research, vol. 124, pp. 193-205, 2005.