Delâilü’n-nübüvve’ ye Konu Teşkil Eden İki Sahâbî: ( Selmân-ı Farisî ve Abdullah b. Selâm)

Son Peygamberin geleceği Kitab-ı Mukaddeste haber verilmiş ve birçok özellikleri tanıtılmıştır. Yahudiler, bu son Peygamberin de kendilerinden geleceği beklentisiyle çok önceden gelip Yesrib/Medine civarına yerleşmişlerdi. Hıristiyanlar da İncillerdeki bilgilere göre son Peygamberin özelliklerini ve onun geleceği bölgeyi iyi tanıyorlardı. İşte Selmân-Farisî, bu dinin mensupları ile tanışıp Hıristiyanlığı kabul ettikten sonra o da aynı bilgileri edinip yanında en son bulunduğu Papazın tavsiyesi ile Hz. Peygamberin geleceği Fârân yurduna yani Hicaz bölgesine hicret etmiş ve bu uğurda hayatı pahasına kölelik dâhil her şeye katlanmıştır. Son Peygamber hakkındaki bilgilerini çok kontrollü olarak test ettiği üç görüşmenin ardından, Hz. Peygamberin iki omuzu arasındaki ”Nübüvvet Mühürü” denen “Ben” işaretini gözyaşları içinde öpmüş, kelime-i şehâdet getirerek Müslüman olmuştur. Selmân-ı Farisî, Hz. Muhammed hakkında hem Yahudilerin ve hem de Hıristiyanların inkâr edemediği, kendilerine göre tevil de edemeyecekleri bir delil, bir “canlı şahit” olmuştur.  Hıristiyanlara göre Selmân-ı Farisî için söz konusu olan bu durum, bir Yahudi bilgini olan ve Tevrat’taki bilgiye dayanarak Hz. Peygamberin huzurunda Müslüman olan Abdullah ibn. Selâm için de aynen geçerlidir.   

___

  • Abdullah Aydemir, Tefsirde İsrîliyyât, Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları, Ankara.
  • el-Aclûnî, Ebü’l-Fida İsmail b. Muhammed, (1162/1749), Keşfü’l-Hafâ, Beytut, 1351/1932
  • Babanzade, Ahmed Naim, Tecrid-i Sarih Tercemesi, 2. Baskı, Ankara- 1966
  • el-Besevî, Ebû Yusuf Yakub b. Süfyan, Kitâbü’l-Ma’rife ve’t-Tarih, Medine hicri 1410
  • Buharî, Sahih-i Buharî,
  • Ebû Nuaym Ahmed b. Abdullah b. İshak b. el-Isfehânî, (430/1038) , Hilyetü’I-Evliyâ ve Tabakâtü’l-Asfiyâ, 1974- Kahire
  • Fahreddin er-Razî, et-Tefsiru’l-Kebir, Tahran, ts.
  • İbn Abdi’l-Berr, el-İstîâb fî Ma’rifeti’l-Ashâb I. Baskı, Beyrut, 1995,
  • İbnü’l-Esîr, Ebü’l-Hasan İzzüddin Ali b. Muhammed Abdülkerim, (630/1233), Usdul-Gâbe fî Ma’rifeti’s-Sahâbe, I. baskı, Beyrut, 1997
  • İbn Hacer el-Askalanî, Ebü’l-Fazl Şehabeddin Ahmed, (852/1449), el-İsâbe fî Temyizi’s-Sahâbe, I. baskı Beyrut, 1995
  • İbn Hişam, es-Siretun-Nebeviyye, Mısır,1936
  • Massignon, Luis, Selmân Pak, Tahran, 1934
  • Müslim, Sahih-i Müslim
  • Nedvî ve Said Sahib, Ashab-ı Kiram, hazırlayan Eşref Edip, Sebilürreşad neşriyat, İstanbul, 1967
  • Tirmizi, Sünen-i Tirmizî
  • Hâzin (Ali b. Muhammed), Lübâbü’t-Tevil li Meâni’t-Tenzil, 1. Baskı, Beyrut, 1995
  • Nesefî, Ebü’l-Berekât Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd, (710/1310), Medâriku’t-Tenzil ve Hakâiku’t-Te’vîl, Karaman yayınları, İstanbul, 1984
  • Zemahşerî, Keşşaf, Beyrut, 1971
  • İbn Kesîr, Tefsiru’l-Kur’âni’l-Azîm, Beyrut, 1970 II. Baskı
  • Alûsî, Ruhu’l-Meânî, Beyrut, ts.
  • Kurtubî, el-Cam’i li Ahkâmi’l-Kur’ân, I. baskı, 2006
  • Mustafa Fayda, Abdullah b. Selâm, DİA,
  • Begavî, Meâlimü’t-Tenzil, II/309, Riyad, 1989
  • es- Seâlibî, Tefsîru’s-Seâlibî,(el-Cevâhirü’l-Hisân fî Tefsîri’l-Kur’ân),II/328,Beyrut, 1997
  • Fahreddin Razi, Mefatihu’l-Gayb, (Tefsir-i Kebir), Tahran, ts.
  • İbrahim Hatiboğlu, Selmân -ı Farisî, DİA,
  • Mustafa Fayda, Abdullah b. Selâm, DİA
  • İbnu’l-Kayyim el Cevziyye, (751/135o), Hidâyetü’l-Hayârâ fî ecvibeti’l-Yehudi ve’n-Nasârâ,Dimeşk, 1996
  • Abdullah Köse, Delâilü’n-Nübüvve Eserlerinin Özellikleri, Yüksek Lisans Tezi, Yön. Bekir Topaloğlu, s.11- (İSAM Kütüphanesi, TEZ, 016. 29744, KÖS. D. 014281, İstanbul, 1989)
  • Matüridî, Kitabü’t-Tevhîd Tercümesi, s.222-272(Bekir Topaloğlu) İSAM yayınları, Ankara, 2002
  • Mevlana Abdurrahman Câmî, (ö. 898/1492), Şevahidü’n-Nübüvve, çev. İstanbul, 1969
  • Nevevî, Tehzîbü’l-Esmâi ve’l-Lügât, Beyrut, ts.
  • Abdülhalim Mahmud, Delâilü’n-Nübüvve ve Mu’cizetü’r-Resûl, II. Baskı, Kahire, 1984.
  • Hilmi Baba Hüseyin Bonevî, Kitabu Mu’cizetü’n-Nebî, Süleymaniye İbrahim Efendi bölümü, No: 211.
  • es-Seâlibî, Tefsîru’s-Seâlibî, (el-Cevâhirü’l-Hisân fî Tefsîri’l-Kur’ân), Beyrut, 1997
  • İbn Sa’d, Kitâbü’t-Tabakât el-Kebîr, Tahkîk Ali Muhammed Ömer, I. baskı, Kahire, 2001
  • Talat Koçyiğit, Hadis Tarihi, Ankara, 1997
  • Vakıdî, Kitâbü’l-Megazî, London, 1965
  • Zehebî, Siyeru A’lâmi’n-Nübelâ, Beyrut, 1985