Frontotemporal demans: Bir olgu sunumu

Fronto temporal demans (FTD), orta yaşlarda Alzheimer hastalığından sonra en sık görülen primer dejeneratif demans türüdür. Genellikle 45-65 yaşları arasında sinsi bir şekilde başlayan, her iki cinsiyette eşit sıklıkta görülen, kişilik, davranış ve duygulanım değişikliklerinin yanında içgörü kaybı, perseveratif ve stereotipik davranışlar ve yeme alışkanlıklarında değişikliklerin görülebildiği bir hastalıktır. Bu hastalarda nörolojik muayene, rutin elektroensefalogram (EEG) normaldir ve beyin görüntülemede, frontotemporal loblarda fokal anormallikler vardır. Yürütücü işlevlerde belirgin yetersizlikler vardır. Bu yazıda, hastalığı ellili yaşlarda sinsice başlayan, kişilik değişikliği ve davranışta bozulmanın en çarpıcı belirtiler olduğu, içgörü kaybı, hiperoralite ve diyetle ilişkili değişiklikler, kompülsif ve stereotipik davranışlar, künt duygulanım, konuşma miktarında azalma ve dışa vuran davranışlarda yavaşlama, kişisel bakımda bozulma, altına idrar ve gaita kaçırmanın eşlik ettiği, demans için pozitif aile öyküsünün bulunduğu bir erkek FTD olgusu sunulmuştur. Hastada nörolojik muayene ve rutin EEG normaldi. Kraniyal Manyetik Rezonans Görüntüleme’de (MRG), sağ hemisferde belirgin olmak üzere, dorsolateral ve orbitofrontal bölgede asimetrik atrofi vardı. Hastaya yapılan Tc-99 HMPAO tek fotonlu emisyon tomografisinde (SPECT), sağ frontal ve paryetal lobları içine alan geniş bir alanda asimetrik hipoperfüzyon saptandı. Frontal yürütücü işlevlerde yetersizlik vardı. Hastada, ketiapin 300 mg/gün tedavisiyle davranışsal belirtilerde kısmen düzelme görüldü. Bu olgu, orta yaşlarda sinsi şekilde psikiyatrik belirtilerle başlayan olgularda mutlaka ayrıntılı öykü, fizik ve nörolojik muayene ve beyin görüntüleme dahil tıbbi inceleme yapılması gerektiğini göstermektedir.

Frontotemporal dementia: A case presentation

Frontotemporal dementia (FTD) is, next to Alzheimer disease, the most frequently encountered form of primary degenerative dementia among middle-aged subjects. It generally begins insidiously between the ages of 45 and 65 years, and is seen in both genders with equal frequency. It is characterized by changes in personality, behavior, and affect, in addition to loss of insight, perseverative and stereotypical behaviours, and changes in eating habits. These patients appear normal upon neurological examination and routine electroencephalography (EEG), but brain imaging reveals focal abnormalities in the frontotemporal lobes. There is significant deficiency in executive functions. This study describes a male patient with FTD that had began insidiously in his fifties, and in whom the changes in personality and impairment in behavior were the striking symptoms (loss of insight, hyperorality, and dietary changes; compulsive and stereotypical behaviours; blunted affect, decrease in the amount of speech and retardation in expressional behaviours; impairment in personal hygiene; urinary and fecal incontinence) along with a family history of dementia. The neurological examination and routine electroencephalogram (EEG) of the patient were normal. His cranial magnetic resonance imaging (MRI) revealed asymmetric atrophy, particularly in the right hemisphere at the dorsolateral and orbitofrontal regions. Tc-99 HMPAO single photon emission tomography (SPECT) detected asymmetric hypoperfusion within an extended region, including the right frontal and parietal lobes. There was deficiency in frontal executive functions. Partial improvement in behavioral symptoms was achieved by treating the patient with quetiapine 300 mg/day. The present case study showed that detailed history, as well as medical examination including physical and neurological examination and brain imaging, must be performed in the case of middle-aged patients with insidious onset of psychiatric symptoms.

___

  • 1. Snowden JS, Neary D, Mann DM. Frontotemporal dementia. Br J Psychiatry 2002; 180:140-143.
  • 2. Neary D, Snowden J, Mann D. Frontotemporal dementia. Lancet Neurol 2005; 4:771-780.
  • 3. Weder ND, Aziz R, Wilkins K, Tampi RR. Frontotemporal dementias: a review. Ann Gen Psychiatry 2007; 6:15.
  • 4. Bathgate D, Snowden JS, Varma A, Blackshaw A, Neary D. Behaviour in frontotemporal dementia, Alzheimer disease and vascular dementia. Acta Neurol Scand 2001; 103:367-378.
  • 5. Kumar-Singh S, Van Broeckhoven C. Frontotemporal lobar degeneration: current concepts in the light of recent advances. Brain Pathol 2007; 17:104-114.
  • 6. Miller BL, Darby AL, Swartz JR, Yener GG, Mena I. Dietary changes, compulsions and sexual behaviour in frontotemporal degeneration. Dementia 1995; 6:195-199.
  • 7. Rosso SM, Donker Kaat L, Baks T, Joosse M, de Koning I, Pijnenburg Y, de Jong D, Dooijes D, Kamphorst W, Ravid R, Niermeijer MF, Verheij F, Kremer HP, Scheltens P, van Duijn CM, Heutink P, van Swieten JC. Frontotemporal dementia in the Netherlands: patient characteristics and prevalence estimates from a population-based study. Brain 2003; 126:2016-2022.
  • 8. Whittwell JL, Josephs KA, Rossor MN, Stevens JM, Revesz T, Holton JL, Al-Sarraj S, Godbolt AK, Fox NC, Warren JD. Magnetic resonance imaging signatures of tissue pathology in frontotemporal dementia. Arch Neurol 2005; 62:1402-1408.
  • 9. Anonymous. Clinical and neuropathological criteria for frontotemporal dementia. The Lund and Manchester Groups. J Neurol Neurosurg Psychiatry 1994; 57:416-418.
  • 10. Neary D, Snowden JS, Gustafson L, Passant U, Stuss D, Black S, Freedman M, Kertesz A, Robert PH, Albert M, Boone K, Miller BL, Cummings J, Benson DF. Frontotemporal lobar degeneration: a consensus on cilinical diagnostic criteria. Neurology 1998; 51:1546-1554.
  • 11. McKhann GM, Albert MS, Grossman M, Miller B, Dickson D, Trojanowsk J. Clinical and pathological diagnosis of frontotemporal dementia: report of the Work Group on frontotemporal Dementia and Pick’s Disease. Arch Neurol 2001; 58:1803-1809.
  • 12. Le Ber I, Guedj E, Gabelle A, Verpillat P, Volteau M, Thomas- Anterion C, Decousus M, Hannequin D, Véra P, Lacomblez L, Camuzat A, Didic M, Puel M, Lotterie JA, Golfier V, Bernard AM, Vercelletto M, Magne C, Sellal F, Namer I, Michel BF, Pasquier J, Salachas F, Bochet J; French research network on FTD/FTD-MND, Brice A, Habert MO, Dubois B. Demographic, neurological and behavioural characteristics and brain perfusion SPECT in frontal variant of frontotemporal dementia. Brain 2006; 129: 3051-3065.
  • 13. Miller BL. Clinical advances in degenerative dementias. Br J Psychiatry 1997; 171:1-3.
  • 14. Swartz JR, Miller BL, Lesser IM, Darby AL. Frontotemporal dementia: treatment response to serotonin selective reuptake inhibitors. J Clin Psychiatry 1997; 58:212–216.
Düşünen Adam - Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi-Cover
  • ISSN: 1018-8681
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 1984
  • Yayıncı: Kare Yayıncılık
Sayıdaki Diğer Makaleler

Edirne ili merkezindeki lise öğrencilerinde obsesif-kompulsif bozukluğun epidemiyolojisi

ERCAN ABAY, Aykan PULULAR, ÇAĞDAŞ ÖYKÜ MEMİŞ, Necdet SÜT

Klozapine bağlı siyalorenin patofizyolojisi ve güncel tedavi seçenekleri

Sema YEŞİLYURT, İmer ARAS, Kürşat ALTINBAŞ, MURAT İLHAN ATAGÜN, Erhan KURT

Tek doz sertralin kullanımıyla ortaya çıkan bir panik atak olgusu

SEVDA KORKMAZ, Murat KULOĞLU, Umuıt IŞIK, Mustafa Nuray NAMLI, HASAN KORKMAZ, Murad ATMACA

Sağlık çalışanlarında vardiyalı çalışma sisteminin sebep olduğu genel ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi

Yavuz SELVİ, Güzel Pınar ÖZDEMİR, Osman ÖZDEMİR, Adem AYDIN, LÜTFULLAH BEŞİROĞLU

Novelty seeking among relapsed and non-relapsed male alcohol dependents during 12 month follow-up

Cüneyt EVREN, Mine DURKAYA, Samet KÖSE, Rabia ÇETİN, ERCAN DALBUDAK, Selime ÇELİK

İki uçlu bozuklukta bilişsel işlev bozukluklarının klinik belirleyicileri ve bilişsel ara fenotipler

MURAT İLHAN ATAGÜN, Özlem Devrim BALABAN, KÜRŞAT ALTINBAŞ, Sema YEŞİLYURT, Devran TAN

Menstrüel döngü bağlantılı tekrarlayıcı psikotik bozukluk: Olgu sunumu

HASAN TURAN KARATEPE, Hazel IŞIK, Kemal SAYAR, KAASIM FATİH YAVUZ

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların WISC-R puanları ile annelerinin problem çözme becerileri arasındaki ilişki

A. Şebnem SOYSAL, Başak KARATEKE, Ayşegül ÇOPUR, Meral KILIÇ, Sinem AKAY

İzole beyin sapı tüberkülomu: Bir olgu sunumu ve literatürün gözden geçirilmesi

Devrimsel Harika ERTEM, Nurhak Demir ASLAN, Yavuz ALTUNKAYNAK, Didem Sayın YILDIZ, Sevim BAYBAŞ

Beyin kitle lezyonlarında bilgisayarlı tomografi eşliğinde yapılan stereotaktik biyopsinin tanı değeri: 100 olgunun histopatolojik değerlendirilmesi

BEKİR TUĞCU, Osman TANRIVERDİ, Abuzer GÜNGÖR, ŞEVKİ SERHAT BAYDIN, Lütfi Şinaşi POSTACI, Bülent Timur DEMİRGİL, Sinem GÖNENLİ