Türk Milliyetçiliğinde Bir İdealin Anatomisi: Seyyid Ahmet Arvasi ve Türk İslam Ülküsü

Bu çalışma, Türk milliyetçiliğinin önemli isimlerinden biri olan Seyyid Ahmet Arvasi’nin görüşlerinin incelenmesi amacıyla hazırlanmıştır. Seyyid Ahmet Arvasi, ortaya koyduğu düşüncelerle Türk milliyetçiliğinin gelişiminde önemli katkılarda bulunmuş bir isimdir. Cumhuriyet döneminde ortaya çıkan Türk milliyetçiliği iki gruba ayrılmaktadır. Bunlardan ilki Türkçü Turancı milliyetçiliktir ve en önemli isimleri de Hüseyin Nihal Atsız ve Reha Oğuz Türkkan’dır. İkincisi ise muhafazakâr milliyetçiliktir ve en önemli ismi de Seyyid Ahmet Arvasi’dir. Arvasi’nin görüşleri ise, Türkiye’de Türk İslam Ülküsü olarak tanınmaktadır. Bu çalışmada, Arvasi’nin milliyetçilik, ırk, İslam dini ve Türk tarihine bakışı incelenmiştir. Ayrıca düşüncelerinin temelinde yer alan birtakım kavramlar ele alınmıştır. Bu kavramlar, milli siyaset, milli devlet, tarih, ülkü, dil, kültür, medeniyet, aile, ahlak ve eğitim konularıdır. Bununla birlikte Arvasi’nin, demokrasi, cumhuriyet ve iktisadi hayat ilişkin bakışı da ele alınmıştır. Son olarak Marksizm’e ve emperyalizme yönelik eleştirileri incelenen konulardan birisi olmuştur. Bu çalışmada amaçlanan Seyyid Ahmet Arvasi’nin düşüncelerinin, Türk milliyetçiliğine katkılarının incelenmesidir. Irk konusuna bakışı, İslam ile milliyetçilik arasında kurduğu ilişki, kültür ve medeniyet fikri, dil, tarih ve ülkü anlayışı, aile, ahlak ve eğitime bakışı, İslam ile demokrasi ve cumhuriyet arasındaki ilişki, incelenmiştir. Ayrıca ortaya koyduğu düşüncelerin, diğer Türk milliyetçilerinden farkları da ele alınmıştır. Makalenin sonucunda ise, Arvasi’nin düşüncelerinin, Türkçü Turancı milliyetçilikten farklı olduğu ve muhafazakâr bir nitelik taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır. Özellikle millet konusuna bakışı, İslam dinini merkeze alması ve bu çerçevede bir sosyal ve siyasal düzen öngörmesi, bunu göstermektedir.

Anatomy of An Ideal In Turkish Nationalism: Seyyid Ahmet Arvasi and Turkish- Islamic Ideal

This study has been prepared to examine the views of Seyid Ahmet Arvasi, one of the important names of Turkish nationalism. Seyid Ahmet Arvasi is a person who has made important contributions to the development of Turkish nationalism with his ideas. Turkish nationalism that emerged in the Republican period is divided into two groups. The first of these is Turkist Turanist nationalism and the most important names are Hüseyin Nihal Atsız and Reha Oğuz Türkkan. The second is conservative nationalism and the most important name is Seyid Ahmet Arvasi. Arvasi's views are known as the Turkish-Islamic Ideal in Turkey. In this study, Arvasi's view of nationalism, race, religion of Islam and Turkish history has been examined. In addition, a number of concepts that are at the base of his thoughts are discussed. These concepts are national politics, national state, history, ideal, language, culture, civilization, family, morality and education. In addition, Arvasi's view of democracy, republic and economic life is also discussed. Finally, his criticism of Marxism and imperialism has been one of the subjects examined. The aim of this study is to examine the thoughts of Seyid Ahmet Arvasi and his contributions to Turkish nationalism. His view of race, the relationship he established between Islam and nationalism, the idea of culture and civilization, his understanding of language, history and ideals, his view of family, morality and education, the relationship between Islam and democracy and the republic were examined. In addition, the differences of his ideas from other Turkish nationalists are also discussed. As a result of the article, it was concluded that Arvasi's thoughts were different from the Turkist Turanist nationalism and had a conservative character. In particular, his view of the nation, his focus on the religion of Islam, and his envisioning a social and political order within this framework show this.

___

  • Akıncı, A. (2014). Milliyetçilik Kuramları, C. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 15 (1), 131- 150
  • Arvasi, S. A. (2008a). Hasbihal 1, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2008b). Hasbihal 2, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2008c). Hasbihal 3, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2008d). Hasbihal 4, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2008e). Hasbihal 5, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2008f). Hasbihal 6, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2009a). İnsan ve İnsan Ötesi, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2009b). Türk İslam Ülküsü 1, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2009c). Türk İslam Ülküsü 2, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Arvasi, S. A. (2009d). Türk İslam Ülküsü 3, İstanbul: Bilgeoğuz Yayınları.
  • Bölükbaşı, Y. Z. (2018). Türkçü- Turancı Milliyetçiliğin Düşünsel Temelleri Üzerine Bir İnceleme, Akademik Hassasiyetler, 5 (10), 45- 60.
  • Burns, E. (2009). Marksizm Nedir? (Çev: Mehmet Dikmen), İstanbul: Yordam Kitap.
  • Çelik, C. (2006) Gökalp’in Bir Değişim Dinamiği Olarak Kültür- Medeniyet Teorisi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (21), 43-63.
  • Demir, K. A. (2018). Hüseyin Nihal Atsız’ın Türkçülük Mücadelesinin Türk Devlet Yönetimindeki Algılanış Biçimi Üzerine Bir Değerlendirme, Uluslararası Medeniyet Çalışmaları Dergisi, 3 (1), 167- 178.
  • Doğanoğlu, M. (2016). “Türkleşmek İslamlaşmak Muassırlaşmak”tan “Türkçülüğün Esasları”na Ziya Gökalp ve Ulus Tasavvuru, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71 (4), 1195- 1210.
  • Gökalp, Z. (2015). Türk Medeniyeti Tarihi, (Haz. Ali Duymaz), İstanbul: Ötüken Yayınları.
  • Göze, A. (2000). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, İstanbul: Beta Yayınları.
  • Heyd, U. (1979). Türk Ulusçuluğunun Temelleri, (Çev: Kadir Günay), Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • Heywood, A. (2007). Siyasi İdeolojiler, (Çev: Ahmet Kemal Bayram vd.), Ankara: Adres Yayınları.
  • Livanelioğlu, Ö. A. (1998). Millet ve Milliyetçilik Kavramları Üzerine, Ankara Barosu Dergisi, 1998 (3), 41- 60.
  • Marks, K. (2000). The Eighteenth Brumaire of Louis Bonaparte, Selected Writings, David McLellan (Edit.), New York: Oxford University Pres.
  • Weber, A. (1991). Felsefe Tarihi, (Çev: H. Vehbi Eralp), İstanbul: Sosyal Yayınlar.
  • Yalçıner, R. (2014). Etnisite ve Milliyetçilik: Eleştirel Bir Değerlendirme, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 69 (1), 189- 215.
  • Yaşlı, F. (2014). 1980 Öncesi Ülkücü Hareketin İslamileşmesinde Seyit Ahmet Arvasi Etkisi ve “Türk İslam Ülküsü”, Memleket Siyaset Yönetim, 9 (22), 377- 399.
  • Yazır, E. M. H. (2008). Kur’ân-ı Kerim ve Yüce Meali, İstanbul: Seda Yayınları.