Türkiye'de enerji tüketimi ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkilerin ekonometrik incelemesi

Ülkelerin ekonomik ve sosyal gelişmelerinin sürükleyici unsuru ve en temel gereksinimlerinden biri enerjidir. İş yapma kapasitesi olarak tanımlanan enerjiye gelişmiş ülkelerle birlikte, gelişmek isteyen tüm ülkelerin ihtiyacı vardır. Bu çalışmada Türkiye’de 1970-2008 döneminde enerji tüketimi ile GSMH arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmektedir. Durağanlık için birim kök testleri, nedensellik için Granger testi, uzun dönem ilişkilerin belirlenmesi için eşbütünleşme testi ve vektör hata düzeltme modeli kullanılmıştır. Çalışmanın sonuçları reel GSMH ile enerji tüketiminin eşbütünleşik olduklarını ve reel GSMH’dan enerji tüketimine doğru tek yönlü bir Granger nedensellik ilişkisi bulunduğunu göstermektedir. Bu bulgunun enerji tasarrufu ve ekonomik büyüme açısından önemli çıkarımları vardır. Sanayinin artan talebini karşılamak için enerji altyapısını geliştirmeye yönelik politikalara ağırlık verilmelidir. Ayrıca ülkenin büyüme potansiyelini tamamen kullanmak için hükümetin enerjide arz güvenliğini sağlayacak tedbirler alması gerekmektedir.

Econometric investigation of the relationships between energy consumption and economic growth in Turkey

The pulling factor of the countries’ economic and social development and one of the basic necessities is energy. Not only the developed countries but also the developing countries need energy which can be defined as the capacity of doing business. In this paper, the causality relationship between energy consumption and GNP in Turkey is investigated, using data over the period of 1970-2008. Unit root tests for testing stationarity, Granger test for detecting causality, cointegration test for finding long run relationships and Vector error correction models are employed. The estimation results indicate that Real GNP and energy consumption are cointegrated and there is unidirectional Granger causality running from real GNP to energy consumption. This finding has significant implications from the point of view of energy conservation and economic growth. It is recommended that policies geared towards the expansion of the energy infrastructure should be intensified in order to cope with the increasing demand from industry. Also the government should secure the supply of energy in order to use the growth potential fully.

PDF

___

Akarca, A.T., Long, T.V. (1980). “On the Relationship Between Energy and GNP: a reexamination.” Journal of Energy and Development, vol. 5, 326-331.
Altınay, G. ve Karagöl, E., (2005). “Electricity Consumption and Economic Growth: Evidence From Turkey”, Energy Economics, 27, ss. 849-856
Asafu-Adjaye, J., (2000). “The Relationship Between Energy Consumption, Energy Prices and Economic Growth: Time Series Evidence From Asian Developing Countries” Energy Economics 22, 615-625.
Bakırtaş, T., Karbuz, S. ve Bildirici, M. (2000). “An Econometric Analysis of Electricity Demand in Turkey” METU Studies in Development, 27, ss.23-34.
BP Statistical Review of World Energy, 2009. Cheng, B.S. (1996), “An Investigation of Cointegration and Causality between Energy Consumption and Economic Growth”, Journal of Energy and Development, vol.21, pp.73-84.
Cheng, B.S., (1999). “Causality Between Energy Consumption and Economic Growth in India: An Application of Cointegration and Error Correction Modeling” Indian Economic Review 34, 39-49
Dakurah A. H., Stephen P. D., Rajan K.S., (2001). “Defense Spending and Economic Growth in Developing Countries A Causality Analysis” Journal of Policy Modeling, 23, 651-658.
Erol, U., Yu, E.S.H. (1987). “On the Relationship Between Energy and Income for Industrialized Countries.” Journal of Energy and Employment, 13, 113-122.
Engle, R.F. and C.W.J. Granger (1987). “Co-integration and Error-correction: Representation, Estimation, and Testing”, Econometrica, vol. 55, pp. 251–76.
Granger, C.W.J. (1969). “Investigating Causal Relation by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica, Vol.37, pp.424-438.
Gujarati, D., (2004). “Basic Econometrics” Fourth Edition, McGraw Hill Companies.
Hendry, D.F. and Juselius K. (2000). “Explaining Cointegration Analysis: Part I”, The Energy Journal, vol. 21, pp. 1–42.
Johansen, S. (1988). “Statistical Analysis of Cointegrating Vectors”, Journal of Economic Dynamics and Control, vol. 12, pp. 231–54.
Johansen S, Juselius, K.; (1990). “Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Application to the Demand for Money,” Oxford Bulletin of Economics and Statistics, Vol.52:165-178.
Jumbe, C (2004). “Cointegration and Causality Between Electricity Consumption and GDP: Empirical Evidence From Malawi” Energy Economics 26, 61-68.
Kar, M. ve Kınık E. (2008). “Türkiye’de Elektrik Tüketimi Çeşitleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Bir Analizi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi C.X ,S II.
Karagöl, E., Erbaykal E., ve Ertuğrul, M.H., (2007). “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ile Elektrik Tüketimi İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.
Keppler, J.H., Bourbonnais, R. and Girod, J., (2007). “The Econometrics of Energy Systems” Palgrave Macmillan.
Kraft, J., Kraft, A., (1978). “On the Relationship between Energy and GNP” Journal of Energy and Development 3, 401-403.
Lee C.C. (2005). “Energy Consumption and GDP in Developing countries:A Cointegrated panel analysis.” Energy Economics, 27, 415-427
Masih, A.M.M., and Masih, R. (1996). “Energy Consumption, Real Income and Temporal Causality; Results From a Multi-country Study Based on Cointegration and Error Correction Modeling Techniques” Energy Economics 18, 165-183.
Masih, A.M.M., and Masih, R. (1998). “A Multivariate Cointegrated Modeling Approach in Testing Temporal Causality Between Energy Consumption, Real Income and Prices with an Application to two Asian LDCs” Applied Economics 30 (10), 1287-1298.
Özer, M., Türkyılmaz, S. (2005). “Türkiye’de Enflasyon ile Enflasyon Belirsizliği Arasındaki İlişkinin Zaman Serisi Analizi” İktisat İşletme ve Finans Cilt 20, Sayı 229, 93-104.
Pamir N., (2003). “Dünya’da ve Türkiye’de enerji, Türkiye’nin Enerji Kaynakları ve Enerji Politikaları”, Metalurji Dergisi, Sayı:134.
Satman, A. (2007). “Türkiye’de Enerji ve Geleceği İTÜ Görüşü”
Soytaş U., ve Sarı R. (2003). “Energy Consumption and GDP:Causality relationship in G-7 Countries and Emerging Markets. “ Energy Economics 25, 33-37
Yu, E.S.H., Choi, J.Y., (1985). “The Causal Relationship Between Energy and GNP: An International Comparison.” Journal of Energy and Development 10, 249–272.