Deleuze’ün Felsefesi ve “Tarih”

Deleuze yaşamı yakalayabilen yeni bir tarih okumasının işaretlerini vermeye çalışırken “tarih”i dışlayan bir yaklaşım sergilemiştir. Bir arşiv olarak gördüğü “tarih”in ve aşkınsallığa işaret ettiğini belirttiği “tarihsellik”in karşısına -yaşamın ritmini yakalamak için- zamansallığı yerleştirmiştir. Ona göre her daim farklı süreler biçimine bürünen zaman, uzamsal değildir ve ayrı birimlerin bir araya gelmesiyle de oluşmaz. Zaman yeğinleştiricidir ve farklı dünyalar, süreler üretmektedir. Zamana atfettiği bu özellikleri tarihsel olandan ayrı tutan Deleuze, tarihselliği ve tarihi, resmi tarih yazımına indirgeyerek, ontolojik bağlamda “tarih”in zeminini ve bu zemine içkin olan zamansallığı yeterince göz önünde bulundurmamıştır. Bu çalışmada öncelikle Deleuze’ün felsefesindeki yaratma etkinliği ve “kavram” arasındaki bağlam incelenecektir. Sonrasında da yaşam, zaman ve tarihsellik kavramları arasında kurduğu ilişki ortaya konmaya çalışılacaktır ve Deleuze’ün tarih anlayışı tarihsellik lehine eleştirilecektir

Anahtar Kelimeler:

Deleuze, tarih, zaman, tarihsellik

Deleuze’s Philosophy and “History”

Deleuze posits an approach that excluded “history” while he is trying to provide a new history reading that can catch life. He prefers “temporality” rather than history and historicity since temporality catches the rhythm of life while history is merely an archive, for him. According to him, time folds forms of different durations, and it has no extensions; besides it does not merely consist of sequence of different units. Time is intensifying and different worlds produce durations. Deleuze does not attribute these properties of time to history, and reduces historicity and history to the writing of official history; thus, he ignores the temporality underlying the history which is also ontologically implicit to this ground. In this study, first, the context between the creation activity and the “concept” in the philosophy of Deleuze is examined. Then, the relation, which he establishes among life, time and historicity, will be revealed and his approach to history is criticized in favour of historicity

Keywords:

Deleuze, history, time, historicity,

PDF

___

Akarsu, B. (1975). Nietzsche’nin Tarih Karşısında Tutumu. Felsefe Arkivi. 19, 1-10.
Burke, Peter. (2000). Fransız Tarih Devrimi: Annales Okulu, (çev. Mehmet Küçük), Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Deleuze, G. & Guattari, F. (1993). Felsefe Nedir? (çev. Turhan Ilgaz), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Deleuze, G. (2006). Kıvrım Leibniz Ve Barok (çev. Hakan Yücefer), Ankara: Bağlam Yayıncılık.
Deleuze, G. (2007). Kritik Ve Klinik (çev. İnci Uysal), İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
Deleuze, G. (2009a). Issız Ada Ve Diğer Metinler, Metinler Ve Söyleşiler 1953-1974, (çev. Ferhat Taylan, Hakan Yücefer), Ankara: Bağlam Yayıncılık.
Deleuze, G. (2009b). İki Delilik Rejimi, (çev. Mahir Ender Keskin), İstanbul: Bağlam Ya- yıncılık.
Deleuze, G. (2011). Nietzsche Ve Felsefe (çev. Ferhat Taylan), İstanbul: Norgunk Yayıncılık.
Hobsbawn, Eric J. (2009). Tarih Üzerine (çev. Osman Akınbay), İstanbul: Agora Kitaplığı,
Kibar, S. (2016). Sokal’ın Şakasının Ardından: Bilim, Sol ve Gerçeklik Üzerine. Eğitim, Bilim Toplum, 14 (54), 50-61.
Toynbee, A. (1962). Tarih Üzerine İki Konferans (çev. Özcan Başkan), İstanbul: Fakülteler Matbaası.