ORMAN, KÖYLÜ VE DEVLET: ORMANDAN FAYDALANMA, KORUMA VE ORMAN SUÇLARI BAĞLAMINDA ORMAN KÖYLÜSÜ VE DEVLET İLİŞKİLERİ

Türkiye’de 22.661 adet orman köyünde 7 milyondan fazla insan yaşamaktadır. Bu köylerle ilgili en temel mesele söz konusu orman köylerinin büyük bir bölümünün Türkiye’nin en yoksul gelir dilimi arasında yer almasıdır. Zengin bir bitki örtüsü ile çevrili olmaları nedeniyle dışarıdan bakıldığında oldukça cazip görünen bu köyler, ormanın gerek tarım alanları gerekse de hayvancılığın temeli olan meralar anlamında oluşturduğu kısıtlılıklar nedeniyle, geçim kaynakları bakımından dezavantajlı bir durumdadır. Orman köylerini konu alan bir araştırma üzerinde şekillenen bu makalede, ormanın köylü ve devlet arasında nasıl paylaşıldığı ya da nasıl bir egemenlik alanı olarak görüldüğü konusuna odaklanılmıştır. Makalede devlet köylü ilişkileri; ormanların mülkiyeti, korunması ve ormanlardan faydalanma bağlamında önce tarihi perspektifte ve yasal bir çerçevede, ardından da yakın zamanda yapılan antropolojik bir alan çalışmasının bulguları bağlamında ele alınmıştır. 

FOREST, VILLAGERS AND STATE: THE RELATIONSHIP BETWEEN THE STATE AND FOREST VILLAGERS IN THE CONTEXT OF FOREST UTILIZATION, PROTECTION AND FOREST CRIMES

According to data from 2016, more than 7 million people are living in 22 661 forest villages in Turkey. The main issue related to this villages is that most of these villages are among the poorest in Turkey. Surrounded by a rich vegetation and seems attractive from the outsider’s point of view, these villages are disadvantaged in terms of their livelihoods due to the constraints of the forests, both in terms of agriculture and native ranges which is the basis of animal husbandry. This article is based on a research on the state of forest villages in Turkey, and focuses on how the forest is shared between peasants and the state or it is perceived as a domain of sovereignty. In the article the state - forest villagers relations were discussed under the context of utilization, protection and ownership of the forests firstly in the historical perspective and in a legal framework, then in the context of the findings of a very recent anthropological field study. 

___

  • Akgür, N. A. (1974). Yurdumuzda ormancılık öğretiminin başlangıç tarihi hakkında bir takvim araştırması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 24 (1), 121-133.
  • Ayanoğlu, S. (1995). Orman ve çevre üzerinde olumsuz etki yaratan yasal düzenlemeler. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri B, 45 (1-2), 53-59.
  • Ayaz, H.. (2010). “Türkiye’de orman mülkiyetinde tarihi süreç ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları”, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Cilt 1, ss. 189-198.
  • Berkes, N. (2008). Türkiye’de çağdaşlaşma. İstanbul:YKY.
  • Birben, Ü. (2009). “Cibal-i mübaha”, II. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, Süleyman Demirel Üniversitesi, 19-21 Şubat.
  • Cin, H. (1978). Tanzimat’tan sonra Türkiye’de ormanların hukuki rejimi. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 35 (1), 311-376. CBD (Convention on Biological Diversity). (2014). Definitions. http://www.cbd.int/forest/definitions.shtml, (Erişim Tarihi: 11.12.2014).
  • Çakın, P. (2015). “Türkiye’de Orman Köyleri Üzerine Sosyal Antropolojik Araştırma”, TÜBİTAK Proje Nu. 114K125, TR8 Batı Karadeniz Bölgesi, yayımlanmamış “Ara Rapor”.
  • Diker, M. (1947). Türkiye’de Ormancılık: Dün – Bugün – Yarın, Ankara: AKM.
  • FAO (Food and Agriculture Organization of United Nations). (2012). “FRA 2015: Terms and Definitions”, Forest Resources Assessment Working Paper 180. http://www.fao.org/docrep/017/ap862e/ap862e00.pdf, (Erişim Tarihi: 11.12.2014)
  • Gürsoy, A. Yüksel K., Cemil A., Aykut T., Ebrar A., Abdurrahman Y., Nihan B. (2017). “Türkiye’de orman köyleri üzerine sosyal antropolojik araştırma”, SOBAG 1001, TÜBİTAK Proje Nu. 114K125, Yayımlanmamış proje raporu.
  • Koç, B. (2005). 1870 Orman Nizamnamesi’nin Osmanlı ormancılığına katkısı üzerine bazı notlar. Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 37 (24), 231-257.
  • Köprülü, B. (1950). 11 Şevval H. 1286 Tarihli Orman Nizamnamesinin getirdiği yenilikler. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 16 (1-2), 237-271.
  • Lund, H. G. (2014). What is forest? Definitions do make a difference an example from Turkey, Avrasya Terim Dergisi, 2 (1), 1-8.
  • MİGEM (Maden İşleri Genel Müdürlüğü). Kanunname-i Arazi, Kabul Tarihi:07.07.1274 (1858), Takvimi Vakayi Tarihi: 09.10.1274, Takvimi Vakayi Numarası: 562. http://www.migem.gov.tr/mevzuat/kanun-dok/1858arazi.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=79764bd8-284a-463d-b6ce-f2ef38288d15, (Erişim Tarihi: 21.01.2018).
  • Norberg, A.L. (2009). “Green gold – and how the Swedish forest became a new wild West”. http://www.bwint.org/pdfs/Swedish%20report%20-%20310910_Det_Grona_Guldet_3.pdf, (Erişim Tarihi: 06.12.2014).
  • OGM (Orman Genel Müdürlüğü). (2012). Ormancılık istatistikleri 2012. Yayın No:3. Ankara: TUİK.
  • OGM (Orman Genel Müdürlüğü). (2016). Ormancılık istatistikleri 2016. https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Sayfalar/Istatistikler.aspx, (Erişim Tarihi 08.01.2018).
  • OGM (Orman Genel Müdürlüğü). (2014). Türkiye orman varlığı. Orman İdaresi ve Planlama Dairesi Başkanlığı Yayın No.: 115, Ankara: CTA.
  • Sevgi, O. (2013). Orman(-lar), ormanlık alan ve orman alanı terimleri: kullanım sorunları ve öneriler. Avrasya Terim Dergisi, 2013/1 (1), ss.59-73.
  • Şahin, B. (2017). Türkiye’de orman köyleri üzerine sosyal antropolojik araştırma. TÜBİTAK Proje Nu. 114K125, TR6 Akdeniz Bölgesi, Yayımlanmamış Ara Rapor.
  • UN. (2017). “Transforming our world: The 2030 agenda for sustainable development. Sustainable development goal 15”. https://sustainabledevelopment.un.org/topics/forests, (Erişim Tarihi: 01.11.2017).
  • UNFCCC (UN Framework Convention on Climate Change). (2002). “Report of the conference of the parties on its seventh session, held at Marrakesh From 29 October To 10 November 2001, Part Two: Action Taken By The Conference Of The Parties”, FCCC/CP/2001/13/Add.1 21 Ocak 2002. http://unfccc.int/meetings/marrakech_oct_2001/meeting/6353/php/view/decisions.php, (Erişim Tarihi, 08.12.2014).
  • Ünal, M. (2003). Orman hukuku. Ankara: Nobel.