İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinde Psikolojik İyi Oluş ve Dindarlık

Bu çalışmanın amacı psikolojik iyi oluş ve dindarlık arasındaki ilişkinin tespit edilmesidir. Araştırmanın örneklemi Trabzon Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan 515 bireyden oluşturmaktadır. Araştırmada ölçme araçları olarak Çok Boyutlu Psikolojik İyi Oluş Ölçeği ve İçsel Dini Motivasyon Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada öncelikle bazı demografik değişkenler ile psikolojik iyi oluş ve içsel dini motivasyon arasındaki ilişkilere bakılmış, daha sonra psikolojik iyi oluş ile içsel dini motivasyon arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizi sonucunda şu sonuçlara ulaşılmıştır. Kadınların psikolojik iyi oluş ve içsel dini motivasyon düzeyleri erkeklerinkinden anlamlı derecede daha yüksektir. Üst sınıflarda okuyanların içsel dini motivasyon düzeyleri alt sınıflarda okuyanlarınkinden anlamlı derecede daha düşüktür. Sosyo-ekonomik durum ile içsel dini motivasyon arasında negatif ilişki bulunmuştur. Psikolojik iyi oluş ile içsel dini motivasyon arasında pozitif ilişki tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Din Psikolojisi, Psikolojik İyi Oluş, Din, Dindarlıık

PDF

___

Abu-Raiya, Hisham - Sasson, Tali - Pargament, Kenneth I. - Rosmarin, David H. “Religious Coping and Health and Well-Being among Jews and Muslims in Israel”. The International Journal for the Psychology of Religion 30/3 (2020): 202-215.
Acar Çinar, Hatice. “Din Görevlilerinde Dindarlık Biçimleri ve Psikolojik İyilik Halleri: Sivas Örneği”. Journal of Turkish Studies 13/26 (2018): 1-18.
Ayhan, Hatice. Dini Tutumun Adalete Duyarlılık, Ahlaki Yüreklilik ve Psikolojik İyi Oluş Üzerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi, 2019.
Balcı, Fatma. Psikolojik ve Öznel İyi Olma Hali ile Dini İnançlar Arasındaki İlişki Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, 2011.
Bartels, Meike - Baselmans, Bart M. L. “Molecular genetics of psychological well-being”. Genetics of Psychological Well-Being. 163-176. Oxford: Oxford University Press, 2015.
Beyaz, Rafet - Kaldık, Behçet. “Üniversite Gençliğinde Dindarlık ve Mutluluk İlişkisi: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Örneği”. Journal of International Social Research 11/60 (20 Aralık 2018): 622-632.
Bozgeyikli, Hasan - Çalişkan, Mustafa. “Ortaöğretim Öğrencilerinin Psikolojik İyi oluşlarının Yordayıcısı Olarak İyimserlik-Kötümserlik Düzeyi ve Dini Yönelimler”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 16/28 (2020): 1-1.
Bradburn, Norman M. The structure of psychological well-being. Chicago: Aldine Publishing Company, 1969.
Brunstein, Joachim C. “Personal Goals and Subjective Well-Being: A Longitudinal Study.” Journal of Personality and Social Psychology 65/5 (1993): 1061-1070.
Cirhinlioğlu, Fatma Gül - Ok, Üzeyir. “Kadınlar mı Yoksa Erkekler mi Daha Dindar?” Zeitschrift für die Welt der Türken 3/1 (2011): 121-141.
Coller, Ryan J. - Webber, Sarah. “COVID-19 and the Well-Being of Children and Families”. Pediatrics 146/4 (2020): e2020022079.
Csikszentmihalyi, Mihaly. “The flow experience and its significance for human psychology”. Optimal Experience. Ed. Mihaly Csikszentmihalyi - Isabella Selega Csikszentmihalyi. 1. Bs. 15-35. Cambridge University Press, 1988.
Csikszentmihalyi, Mihaly - Latter, Philip - Duranso, Christine Weinkauff. Running flow. Champaign, IL: Human Kinetics, 2017.
Diener, Ed. “Assessing Subjective Well-Being: Progress and Opportunities”. Social Indicators Research 31/2 (1994): 103-157.
Diener, Ed - Oishi, Shigehiro - Lucas, Richard E. “Subjective Well-Being: The Science of Happiness and Life Satisfaction”. The Oxford Handbook of Positive Psychology. kitap editörü Ed Diener - Shigehiro Oishi - Richard E. Lucas. 186-194, ed. Shane J. Lopez - C.R. Snyder. Oxford University Press, 2009.
Dixon, John B. “The Effect of Obesity on Health Outcomes”. Molecular and Cellular Endocrinology 316/2 (2010): 104-108.
Doğan, Mebrure. Sabır psikolojisi: pozitif psikoloji bağlamında bir araştırma. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2016.
Dunbar, R.I.M. “Religiosity and Religious Attendance as Factors in Wellbeing and Social Engagement”. Religion, Brain & Behavior 11/1 (2021): 17-26.
Eid, Michael - Larsen, Randy J. The Science of Subjective Well-Being. New York: Guilford Press, 2008.
Emmons, Robert A. “Personal Strivings: An Approach to Personality and Subjective Well-Being.” Journal of Personality and Social Psychology 51/5 (1986): 1058-1068.
Frankl, Viktor E. İnsan Anlam Arayışı. Ankara: Öteki Yayınevi, 2000.
Freud, Sigmund. Civilizaton and its Discontents. New York: W.W. Norton Company, 1961.
Fromm, Erich. Art of Loving. London: Thorsons, 1995.
Fromm, Erich - Ingleby, David. The Sane Society. London; New York: Routledge, 2008.
Garssen, Bert - Visser, Anja - Pool, Grieteke. “Does Spirituality or Religion Positively Affect Mental Health? Meta-Analysis of Longitudinal Studies”. The International Journal for the Psychology of Religion 31/1 (2021): 4-20.
Gencer, Nevzat. “Dindarlık Öznel İyi Oluşu Etkiler Mi? Hemodiyaliz (HD) Hastaları Üzerinde Kesitsel Bir Çalışma”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi. (2019): 1405-1430.
Gencer, Nevzat. “Öznel İyi Oluş: Genel Bir Bakış”. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 11/3 (2018): 2621-2638.
Glatzer, Wolfgang. “Happiness: Classic Theory in the Light of Current Research”. Journal of Happiness Studies 1/4 (2000): 501-511.
Göçen, Gülüşan. “Pozitif Psikoloji Düzleminde Psikolojik İyi Olma ve Dini Yönelim İlişkisi: Yetişkinler Üzerine Bir Araştırma”. Toplum Bilimleri 7/13 (2013): 97-130.
Green, Morgan - Elliott, Marta. “Religion, Health, and Psychological Well-Being”. Journal of Religion and Health 49/2 (2010): 149-163.
Gürsu, Orhan. “Din, Manevi İyi Oluş ve Yaşlılık”. Journal of International Social Research 11/61 (2018): 1176-1190.
Hackney, Charles H. - Sanders, Glenn S. “Religiosity and Mental Health: A Meta-Analysis of Recent Studies”. Journal for the Scientific Study of Religion 42/1 (2003): 43-55.
Hawke, Lisa D. - Hayes, Em - Darnay, Karleigh - Henderson, Joanna. “Mental Health among Transgender and Gender Diverse Youth: An Exploration of Effects during the COVID-19 Pandemic.” Psychology of Sexual Orientation and Gender Diversity. 2021.
Headey, Bruce. “The Set Point Theory of Well-Being Has Serious Flaws: On the Eve of a Scientific Revolution?” Social Indicators Research 97/1 (Mayıs 2010): 7-21.
İmamoğlu, Emine Olcay. Self-related Correlates of Well-being. Doktora Tezi, Middle East Technical Üniversity, 2004.
İsfehani, Ragıb el. Müfredat Kur’an Kavramları Sözlüğü. İstanbul: Çıra Yayınları, 2012.
James, William. The Varieties of Religious Experience: A Study in Human Nature : Being the Gifford Lectures on Natural Religion Delivered at Edinburgh in 1901-1902. Mineola, N.Y.: Dover Publications, 2002.
Jim, Heather S. L. - Pustejovsky, James E. - Park, Crystal L. - Danhauer, Suzanne C. - Sherman, Allen C. - Fitchett, George - Merluzzi, Thomas V. v.dğr. “Religion, Spirituality, and Physical Health in Cancer Patients: A Meta-Analysis: Religion/Spirituality and Physical Health”. Cancer 121/21 (2015): 3760-3768.
Kahn, Jeffrey H - Hessling, Robert M - Russell, Daniel W. “Social Support, Health, and Well-Being among the Elderly: What Is the Role of Negative Affectivity?” Personality and Individual Differences 35/1 (2003): 5-17.
Karaca, Faruk. Din Psikolojisi. Trabzon: Eser Ofset Matbaacılık, 2011.
Karaca, Faruk. “Din Psikolojisinde Metot Sorunu ve Bir Dindarlık Ölçeğinin Türk Toplumuna Standardizasyonu”. Ekev Akademi Dergisi 3/1 (2001): 187-201.
Karslı, Necmi. “Üniversite Öğrencilerinde Hayatın Anlamı ve Dindarlık İlişkisi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 48 (2020): 169-201.
Kaya, Mevlüt - Küçük, Nurettin. “İbadetler ile Hayatın Anlamı ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 42 (2017): 17-43.
Korkmaz, Nuran Erdoğruca. “Tanrı’ya Bağlanma ve Psikolojik İyi Olma”. Toplum Bilimleri 6/12 (2012): 95-112.
Korkmaz, Sezai. “Cinsiyete Göre Dindarlık: Bir Meta-Analiz Çalışması”. Bilimname. 43 (2020): 437-460.
Korkmaz, Sezai. “Dindarlık ile Ego Sağlamlığı ve Empati Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”. Bilimname. 36 (2018): 587-607. Liu, Danxia - Xi, Juan - Hall, Brian J. - Fu, Mingqi - Zhang, Bo - Guo, Jing - Feng, XingLin. “Attitudes toward Aging, Social Support and Depression among Older Adults: Difference by Urban and Rural Areas in China”. Journal of Affective Disorders 274 (2020): 85-92.
Lucas, Richard E. “Adaptation and the Set-Point Model of Subjective Well-Being: Does Happiness Change After Major Life Events?” Current Directions in Psychological Science 16/2 (2007): 75-79.
Lucas, Richard E. - Clark, Andrew E. - Georgellis, Yannis - Diener, Ed. “Unemployment Alters the Set Point for Life Satisfaction”. Psychological Science 15/1 (2004): 8-13.
Luhmann, Maike - Hofmann, Wilhelm - Eid, Michael - Lucas, Richard E. “Subjective Well-Being and Adaptation to Life Events: A Meta-Analysis.” Journal of Personality and Social Psychology 102/3 (2012): 592-615.
Maltby, John - Lewis, Christopher Alan - Day, Liza. “Religious Orientation and Psychological Well-Being: The Role of the Frequency of Personal Prayer”. British Journal of Health Psychology 4/4 (1999): 363-378.
Maslow, Abraham. Motivation and Personality. New York: Harper & Row Publishers, 1954.
Orgilés, Mireia - Morales, Alexandra - Delvecchio, Elisa - Mazzeschi, Claudia - Espada, José P. “Immediate Psychological Effects of the COVID-19 Quarantine in Youth from Italy and Spain”. Frontiers in Psychology 11 (2020): 579038.
Öztürk, Yusuf. Ergenlerde Dindarlık ile Öznel İyi Oluş Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Çarşamba Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Hitit Üniversitesi, 2017.
Parlatır, İsmail - Türk Dil Kurumu, ed. Türkçe sözlük. 9. baskı. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Dil Kurumu, 1998.
Power, E. - Hughes, S. - Cotter, D. - Cannon, M. “Youth Mental Health in the Time of COVID-19”. Irish Journal of Psychological Medicine 37/4 (2020): 301-305.
Rounding, Kevin - Lee, Albert - Jacobson, Jill A. - Ji, Li-Jun. “Religion Replenishes Self-Control”. Psychological Science 23/6 (2012): 635-642.
Ryff, Carol D. “Happiness Is Everything, or Is It? Explorations on the Meaning of Psychological Well-Being.” Journal of Personality and Social Psychology 57/6 (1989): 1069-1081.
Ryff, Carol D. - Marshall, Victor W., ed. The self and society in aging processes. New York: Springer Pub, 1999.
Samways, Louise. The 12 Secrets of Health and Happiness. Ringwood, Vic.; Harmondsworth: Penguin, 1997.
Satan, Ayşin Aydınay. “Dini İnanç ve Bilişsel Esneklik Düzeylerinin Öznel İyi Oluş Düzeyine Olan Etkisi”. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 3/7 (2014): 56-74.
Skinner, B. F. About behaviorism. New York: Vintage Books, 1976.
Sözer, Taha. Üniversite Öğrencilerinde Kimlik Duygusu Dini Yönelim ve Psikolojik İyi Oluş|. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, 2017.
Spielberger, Charles Donald, ed. Encyclopedia of applied psychology. 1st ed. Amsterdam ; Boston: Elsevier / Academic Press, 2004.
Tura, Hatice. Dindarlık, Affetme ve Psikolojik İyi Oluş İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2019.
Uçar, Emine. Psikolojik İyi Oluş Yordayıcısı Olarak Dindarlık, Evlilik Doyumu ve Problem Çözme. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2018.
Ulu, Mustafa. “İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluşları ile Değer Yönelimleri Arasındaki İlişki”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (SAUIFD). 37 (2018): 183-215.
Unterrainer, H.-F. - Ladenhauf, K.H. - Moazedi, M.L. - Wallner-Liebmann, S.J. - Fink, A. “Dimensions of Religious/Spiritual Well-Being and Their Relation to Personality and Psychological Well-Being”. Personality and Individual Differences 49/3 (2010): 192-197.
Varelius, Jukka. “Objective Explanations of Individual Well-Being”. The Exploration of Happiness. Ed. Antonella Delle Fave. 15-30. Happiness Studies Book Series. Dordrecht: Springer Netherlands, 2013.
Vural, Muhammed Enes. Yetişkinlerde Alçakgönüllülük, Dindarlık ve Psikolojik İyi Oluş İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2016.
Witter, Robert A. - Stock, William A. - Okun, Morris A. - Haring, Marilyn J. “Religion and Subjective Well-Being in Adulthood: A Quantitative Synthesis”. Review of Religious Research 26/4 (1985): 332.
Yapıcı, Asım. “Cinsiyete Göre Farklılaşan Dindarlıklar ve Kadınlarda Dinsel Yaşamın Farklı Görüntüleri”. Dini Araştırmalar 19 (2016): 131-161.
Yücel İŞGÖR, İsa. “Üniversite Öğrencilerinin Psikolojik İyi Oluş Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. International Journal Of Turkish Literature Culture Education 6/6/1 (2017): 494-508.