Burak KÖSEOĞLU, Ali Cemal TÖZ, Cenk ŞAKAR

DENİZ ATIKLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ VE GERİ DÖNÜŞÜMÜ: İSTAÇ ÖRNEĞİ

Deniz kirliliği son yıllarda dünya gündemini meşgul eden en önemli çevre kirliliği sorunlarından bir tanesidir. Bu çalışmada, gemilerin rutin faaliyetlerinden kaynaklanan deniz ve çevre kirliliğinin önlenmesi, oluşan kirliliğin ortadan kaldırılması ve meydana gelen atıkların geri dönüşümü konusunda Türkiye’deki uygulamalar, geri dönüşüm süreci ve ilgili mevzuatın değerlendirilmesi yapılmıştır. Bu kapsamda çalışmada gemilerde oluşan atıklar, meydana gelen atıkların tesisler tarafından değerlendirilmesi ile ilgili süreç ve bu süreç içerisinde başta atık alım tesisler olmak üzere Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO), Deniz Çevresi Koruma Komitesi (MEPC) genelinde, liman otoritesi ve bayrak devletinin görev ve sorumlukları çerçevesinde değerlendirilmiştir. Atık alımları genel olarak Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşmesi (MARPOL) Ek I, IV ve V kategorilerinde yapılmaktadır. Çalışma kapsamında gemilerden alınan atıkların değerlendirilmesi ve geri dönüşümü ile ilgili sürece değinilerek, uluslararası ve ulusal atık alım mevzuatı çerçevesinde Türkiye'deki bir liman tesisi incelenmiştir. Gemilerin oluşturduğu atıkların atık alım tesislerine verilmesi ve uygun bertaraf yöntemleri ile değerlendirmesiyle hem ekonomik kazanç elde edilebilecek hemde çevre kirliliği büyük oranda önlenebilecektir. Türkiye’deki bertaraf tesislerinin geliştirilmesi deniz çevresi ve ekonomik geri kazanım açısından önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Atık alım tesisleri, bertaraf, deniz atıkları, geri dönüşüm, MARPOL

RECOVERY AND RECYCLING OF MARINE WASTES: İSTAÇ CASE

Marine pollution has recently been one of the most important components of environmental pollution in the world. In this study, marine and environmental pollution resulting from routine ship operations, removal activities of environmental pollution and recycling procedures and related legislation carried out in Turkey are discussed. In this context, ship-based wastes and recovery procedures are evaluated. Furthermore the roles and responsibilities of port authorities and flag states, which play an important role under the umbrella International Maritime Organization (IMO) Marine Environment Protection Committee, are evaluated in the study. Reception facilities receive wastes under the categories of International Convention for the Prevention of Pollution from Ships (MARPOL) Annex I, IV and V. The study mainly aims utilization of a Turkish waste reception facility, which has an important role of delivering wastes through shipping industry. The waste recycling and other related processes are evaluated within the context of national and international legislation. Economic benefit as well as considerable reductions in environmental pollution can be achieved through the delivery of marine wastes to reception facilities and elimination of waste by appropriate methods. Development of reception facilities in Turkey plays a crucial role in terms of marine environment and economic benefits.

Keywords:

Waste reception facilities, disposal, marine waste, recycling, MARPOL,

PDF

___

Aktoprak, A., Beceren, E. ve Toröz, A. (2015). Liman işletmeciliğinde atık alım faaliyetleri “Çanakkale Liman İşletmesi Örneği”. II. Ulusal Liman Kongresi Bildiri Kitabı. İzmir.
Ball, I. (1999). Port waste reception facilities in UK port. Marine Policy, 23 (4-5), 307-327.
Difeto, P. M. (2010). Waste and port reception facilities, Diploma Project, School of Economics and Finance Faculty of Management Studies, Kwazulu-natal University, Durban.
EMSA (European Maritime Safety Agency). (2012). EMSA Study on the Delivery of Ship-generated Waste and Cargo Residues to Port Reception Facilities in EU Ports. European Maritime Safety Agency Report, Copenhagen: Ramboll.
IMO (International Maritime Organization). (2011). MARPOL Consolidated Edition. London: CPI Books Ltd.
İSTAÇ (İstanbul Çevre Yönetimi San. ve Tic. A.Ş.). (2014a). Deniz Hizmetleri Müdürlüğü Teknik Geziler Sunumu, 2014. İstanbul.
İSTAÇ (İstanbul Çevre Yönetimi San. ve Tic. A.Ş.). (2014b). Yıllık Aktivite Raporu, 2014. İstanbul.
Küçük, Y.K. ve Topçu, A. (2012). Deniz taşımacılığından kaynaklanan kirlilik. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 4(2), 75-79.
MEPC (Marine Environment Protection Committee) (2000). Guidelines for Ensuring the Adequacy of Port Waste Reception Facilities, Circ.834.
Özdemir, Ü. (2012). Türkiye'de gemilerden kaynaklı deniz kirliliğinin incelenmesi. Yaşam Bilimleri Dergisi, 1 (2), 373-384.
Palabıyık, H. (2003). Waste management planning for ship generated waste, Journal of Naval Science and Engineering, 1 (2).
Satır, T. ve Sağlamtimur, D. N. (2014). Adaptation of port waste reception facilities to ballast water treatment system: Turkish port perspective. Fresenius Environmental Bulletin, PSP 23 (11a), 2895-2898.
Sesal, C. (2009). Rekreasyon Alanlarını Kirletici Kaynaklarının q-PCR Yöntemi ile Belirlenmesi. Marmara Üniversitesi, İstanbul.
ÇOB (Çevre ve Orman Bakanlığı) (2010). Gemi Atıkları Yönetimi.
http://www.cygm.gov.tr/CYGM/Files/duyurular/antep/GEMİ%20ATIKLARI%20YÖNETİM.pdf , Erişim Tarihi: 15.09.2015.
Dries, P. V. (2012). Ship's Waste Management. International workshop on ships’ waste Euroshore – ESPO – ECSA. Antwerp Port Authority. Antwerp. http://www.euroshore.com/sites/euroshore.com/files/documents/6.%20antwerp%20port%20authority%20-%20delivery%20of%20ship-generated%20waste%20the%20antwerp%20port%20authority%20model.pdf, Erişim Tarihi: 13.02.2016.
EB (Environmental Board) (2015). Ship-Generated Waste and Cargo Residues Reception and Handling Plan. Regulation No. 33 of the Chairman of the Management Board Dated “17” June 2015. http://www.portoftallinn.com/?dl=510, Erişim Tarihi: 15.02.2016.
EUR. (2000). Port Reception Facilities For Ship-Generated Waste And Cargo Residues-Commission Declaration, http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=32000L0059:EN:HTML, Erişim Tarihi: 14.07.15.
IMO (International Maritime Organization). (2015). Convention on the Prevention of Marine Pollution by Dumping of Wastes and Other Matter. http://www.imo.org/About/Conventions/ListOfConventions/Pages/Convention-on-the-Prevention-of-Marine-Pollution-by-Dumping-of-Wastes-and -Other-Matter.aspx., Erişim Tarihi: 15.02. 2015
İBB (İstanbul Büyükşehir Belediyesi) (2014). İBB Faaliyet Raporu 2014. http://www.ibb.gov.tr/trTR/BilgiHizmetleri/Yayinlar/FaaliyetRaporlari/Pages/2014FaaliyetRaporu.aspx, Erişim Tarihi: 02.08.2015.
NEA (2010). Ship Generated Waste Analysis. http://www.pmgroup-global.com/news/Technical-Articles.aspx
Erişim Tarihi: 08.10.2015.
NEPA, (National Environmental Policy Act) (2015). Marine Pollution. http://www.nepa.gov.jm%2Fstudent%2Fresource-material%2Fpdf%2FMarine _Pollution. pdf., Erişim Tarihi: 18.06.2015.
TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) (2013). Gündem Dışı Konuşma. 3.Yasama Yılı. 117. Birleşim. https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/genel_kurul.cl_getir?pEid=23998,
Erişim Tarihi: 12.08.2015.
Türk Loydu. (2016). Çöp Yönetim Planı. http://www.turkloydu.org/pdf-files/bayrak-devleti-hizmetleri/garbage-turkce-65duzeltme.docx, Erişim Tarihi: 25.04.2016
UDHB (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı) (2016). 1978 Protokolü ile Değişik, 1973 Tarihli Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme (MARPOL 73/78) http://imo.udhb.gov.tr/TR/19Marpol.aspx, Erişim Tarihi: 15.01.2016.