320325

Fen Bilimleri Ders Kitaplarındaki Proje Görevlerinin Girişimci Proje Özelliği Açısından İncelenmesi

Fen bilimleri eğitimi ile girişimcilik eğitiminin bütünleştirilmesi gerektiğine yönelik vurgu son yıllarda giderek artmaktadır. Buna bağlı olarak hem fen bilimleri dersi öğretim programlarında hem de fen bilimleri ders kitaplarında (FBDK) girişimcilik vurgusu ön plana çıkmaktadır. Böylece FBDK’larda yer alan proje görevlerinde girişimcilik boyutu dikkat çekmektedir. Bu araştırmanın amacı 5-8. sınıf FBDK’larda yer verilen proje görevi etkinliklerini girişimci proje özellikleri açısından incelemektir. Araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri 2019 yılında yayımlanmış 5-8. sınıf FBDK’lardan elde edilmiştir. Yedi adet FBDK’larda toplam 42 proje görevinden oluşan etkinlikler analiz edilmiştir. Proje görevlerini analiz etmek için araştırmacılar tarafından geliştirilen ve 13 kriterden oluşan “Girişimci Proje Kontrol Listesi” kullanılmıştır. Verilerin analizinde temel içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, proje görevi etkinliklerinin bazılarında girişimci proje özelliklerine rastlanırken, bazılarında girişimci proje özelliklerine yeterli ölçüde yer verilmediği belirlenmiştir. Bu anlamda incelenen tüm etkinliklerde öğrencilerin proje fikirlerinin prototipini oluşturmalarını sağlayacak aşama ya da yönergeye yer verildiği ancak hiçbir proje görevinde öğrencilerin proje fikirlerinin ülke ekonomisine katkısını açıklamalarını sağlayacak aşama ya da yönergeye yer verilmediği belirlenmiştir. Bu araştırmadan hareketle, gelecekte yenilenecek olan FBDK’larda yer verilmesi düşünülen proje görevlerinde, girişimci proje özelliklerine daha fazla yer verilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Fen bilimleri eğitimi, girişimcilik, proje tabanlı öğrenme, girişimci proje (E-STEM)

Examination of Project Tasks in Science Textbooks in Terms of Entrepreneurial Project Characteristic

The emphasis in the literature on the need to integrate science education and entrepreneurship education has been increasing in recent years. Accordingly, the emphasis on entrepreneurship is increasing in both science curriculum and science textbooks. Thus, the entrepreneurship dimension draws attention in the project tasks included in the science textbooks. The aim of this research is to examine the project tasks in the 5-8 grade science textbooks in terms of entrepreneurial project characteristics. Document analysis method was used in the research. The data of the research were obtained from the 5th, 6th, 7th and 8th grade science textbooks published in 2019. A total of 42 project tasks were analyzed in seven science textbooks. The "Entrepreneurial Project Checklist" consisting of 13 criteria developed by the researchers was used to analyze the project tasks. Basic content analysis technique was used in the analysis of the data. As a result of the research, it has been determined that while some of the project tasks have entrepreneurial project characteristics, some of them are not sufficiently included in entrepreneurial project characteristics. In addition, it has been determined that all of the project tasks include a stage or instruction that will enable students to create a prototype of their project ideas. On the other hand, it was determined that no stage or instruction was included in any project task that would enable students to associate project ideas with the country's economy. From this point forth, entrepreneurial project characteristics can be included more in the project tasks of science textbooks that will be renewed in the future.

Keywords:

Science education, entrepreneurship, project-based learning, entrepreneurial project,

PDF

___

Akbulut, A., & Pekbay, C. (2022). Fen bilimleri ders kitaplarında fen mühendislik ve girişimcilik uygulamaları kapsamında yer alan etkinliklerin mühendislik tasarım sürecine göre incelenmesi. Mehmet Ali Hacıgökmen, Hakan Akdağ (Ed.), Eğitimde ve kültürde akademik çalışmalar (33-57 syf.). Tablet Kitapevi.
Akdemir, E., & Çetin-Atasoy, D. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 7 ders kitabı. Hüseyin Kalkan (Ed.). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu. Devlet Kitapları.
Akrami, Z. (2022). The effectiveness of education with the STEM approach in the development of entrepreneurial thinking in chemistry students. Chemistry Education Research and Practice, 23(2), 475-485. https://doi.org/10.1039/d2rp00011c
Akter, S., Arslan H. B., & Şimşek, M. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 5 ders kitabı. Murat Taş, Aykut Emre Bozdoğan, Ahmet Tekbıyık (editörler). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu. Devlet Kitapları.
Arias, E., Barba-Sánchez, V., Carrión, C., & Casado, R. (2018). Enhancing entrepreneurship education in a master’s degree in computer engineering: a project-based learning approach. Administrative Sciences, 8(4), 58. https://doi.org/10.3390/admsci8040058
Ary, D., Jacobs, L. C., & Sorensen, C. (2010). Introduction to research in education (8th ed.). Wadsworth-Cengage Learning.
Aslan, A. (2021). Girişimcilik eğitimi uygulamalarının fen bilgisi öğretmen adayları üzerindeki etkileri. Fen Matematik Girişimcilik ve Teknoloji Eğitimi Dergisi, 4(1), 1-15.
Bakırcı, H., & Öçsoy, K. (2017). Fen bilimleri ders kitaplarında yer alan etkinliklerin girişimcilik bağlamından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 256-276. https://doi.org/10.17984/adyuebd.322438
Bayır, E., & Kahveci, S. (2021). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının sorgulayıcı-araştırmaya dayalı öğretim yönteminin düzeyleri açısından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(3), 1295-1326.
Bayır, E., & Kahveci, S. (2022). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının bilimsel süreç becerileri açısından incelenmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 11(1), 253-262. https://doi.org/10.30703/cije.1026825
Bouqetyb, T. (2021). Project work in Moroccan EFL classroom: between the official guidelines’ recommendation and the challenges of ımplementation. Arab World English Journal, 12(4), 462-475. https://doi.org/10.24093/awej/vol12no4.30
Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative research journal, 9(2), 27- 40. https://doi.org/10.3316/qrj0902027
Darmawan, I., & Soetjipto, B. E. (2016). The implementation of project-based learning to improve entrepreneurial intention and entrepreneurship learning outcome of economics education students. Journal of Business and Management, 18(10), 98-102.
Demirçalı, S., & Alkan, B. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 6 ders kitabı. Serkan Sevim (Editör). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu. Devlet Kitapları.
Deveci, İ. (2016). Fen bilimleri öğretim programıyla (5-8) bütünleştirilmiş girişimcilik eğitimi modüllerinin geliştirilmesi, uygulanması ve değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye.
Deveci, İ. (2018a). Türkiye’de 2013 ve 2018 yılı fen bilimleri dersi öğretim programlarının temel öğeler açısından karşılaştırılması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 799-825. https://doi.org/10.17860/mersinefd.342260
Deveci, İ. (2018b). E-STEM (Girişimcilik, Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik). Salih Çepni (Ed.) 3. Baskı, Kuramdan uygulamaya STEM eğitimi (137-167). Pegem Akademi.
Deveci, İ. (2019). Girişimci Proje (G-FeTeMM) Sürecinin fen bilimleri öğretmen adaylarının yaşam becerilerine yansımaları: Nitel bir araştırma. Journal of Individual Differences in Education, 1(1), 14-29.
Deveci, İ. (2021). Girişimci zihniyet. Ümmühan Ormancı, Salih Çepni (Editörler). Kuramdan uygulamaya 21. Yüzyıl becerileri ve öğretimi (565-585). Nobel Akademi.
Deveci, İ., & Altıntaş, A. (2022). 2019 yılı fen bilimleri ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme yaklaşımları açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 31-45. https://doi.org/10.17556/erziefd.889171
Deveci, İ., & Çepni, S. (2014). Fen bilimleri öğretmen eğitiminde girişimcilik. Journal of Turkish Science Education, 11(2), 161-188.
Deveci, İ., & Çepni, S. (2017). Girişimcilik eğitimi modüllerinin fen bilimleri öğretmen adayları üzerindeki yansımaları. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 813-856. https://doi.org/10.12984/egeefd.288280
Deveci, İ., & Gök, B. S. (2019). Fen bilimleri ders kitaplarının fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamaları açısından incelenmesi: Ünite, konu ve kavramlar. Book of Proceedings ERPA International Congresses on Education (458-465 syf.). Edugarden Org.
Dewey, J. (1910). How we think? D.C. HEATH & CO.
Drisko, J. W., & Maschi, T. (2016). Content analysis. Oxford University Press
Eltanahy, M., & Mansour, N. (2022). Promoting UAE entrepreneurs using E-STEM model. The Journal of Educational Research, 115(5), 273-284. https://doi.org/10.1080/00220671.2022.2124218
Eltanahy, M., Forawi, S., & Mansour, N. (2020a). Incorporating entrepreneurial practices into STEM education: Development of interdisciplinary E-STEM model in high school in the United Arab Emirates. Thinking Skills and Creativity, 37(100697), 1-9. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2020.100697
Eltanahy, M., Forawi, S., & Mansour, N. (2020b). STEM leaders and teachers views of integrating entrepreneurial practices into STEM education in high school in the United Arab Emirates. Entrepreneurship Education, 3(2), 133-149. https://doi.org/10.1007/s41959-020-00027-3
European Commission, (2015). Science educatıon for responsible citizenship. Report to the European Commıssıon of the expert group on scıence education. Publications Office of the European Union.
Fleming, D. S. (2000). A Teacher’s guide to project based learning. Office of Educational Research and Improvement (ERIC: ED469734).
Haines, S. (1989). Projects for the EFL Classroom. Edinburgh: Nelson.
Harmer, N., & Stokes, A. (2014). The benefits and challenges of project-based learning: A review of the literature. Plymouth University: Pedagogic Research Institute and Observatory (PedRIO)
Hattab, H. W. (2010). The effect of environments’ dimensions on the growth of female entrepreneurial projects in Jordan. Journal of Small Business & Entrepreneurship, 23(2), 211-223. https://doi.org/10.1080/08276331.2010.10593482
Hayuningtyas, N. E., Suminar, T., & Suharini, E. (2021). Effectiveness of project based learning and guided ınquiry to ımprove learning achievement and entrepreneurship in Blora, Indonesia. Journal of Primary Education, 10(3), 254-260.
Işık, N., Işık, H. B., & Kılınç, E. C. (2015). Girişimcilik ve inovasyon ilişkisi: Teorik bir değerlendirme. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1(2), 57-90.
Kayacan, K., & Özlüleci, M. (2021). Yedinci sınıf fen bilimleri ders kitabının fen, mühendislik ve girişimcilik uygulamaları açısından incelenmesi. Journal of Qualitative Research in Education, 27, 319-345
Kilpatrick, W. H. (1918). The Project method. New York: Teachers college, Columbia university.http://www.educationengland.org.uk/documents/kilpatrick1918/index.html den alınmıştır.
Koban, G. H. S., Linuwih, S., & Purwanti, E. (2019). The implementation of project-based learning model based on local food potency in developing entrepreneurship attitude of primary school students. Journal of Primary Education, 8(4), 33-41.
Köse, M. (2021). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının ölçme ve değerlendirme açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 316-334. https://doi.org/10.17556/erziefd.738444
MEB (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı-Taslak (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü. https://bilimakademisi.org/wp-content/uploads/2017/02/Fen-Bilimleri.pdf den alınmıştır.
MEB (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.sınıflar). Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı. http://mufredat.meb.gov.tr /Dosyalar/201812312311937-FEN%20B%C4%B0L%C4%B0MLER%C4%B0%20% C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI2018.pdf den alınmıştır.
Meral, M., & Altun-Yalçın, S. (2022). The investigation of middle school students’ entrepreneurial skills in terms of Entrepreneurship-Based STEM Education: A mixed method study. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 16(2), 326-353. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.1133770
Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2th Ed.). Sage Publications.
Morgan, H. (2022). Conducting a qualitative document analysis. The Qualitative Report, 27(1), 64-77. https://doi.org/10.46743/2160-3715/2022.5044
Naila, I., Jatmiko, B., & Sudibyo, E. (2019). Developing entrepreneurship-oriented project-based learning devices to ımprove elementary school students’ collaboration skills. International Journal of Innovative Science and Research Technology, 4(8), 412-416.
Nuryanti, B. L., Utama, D. H., & Saepudin, U. (2017). Changing students mindsets from a job seeker to be job creator through entrepreneurial project based learning. In Proceedings of the 2nd International Conference on Economic Education and Entrepreneurship (pages 134-139). Science and Technology Publications.
O’Leary, Z. (2017). The essential guide to doing your research project. SAGE Publications Inc. Okudan, G. E., & Rzasa, S. E. (2006). A project-based approach to entrepreneurial leadership education. Technovation, 26(2), 195–210. https://doi.org/10.1016/j.technovation.2004.10.012
Oliveira, A. W., & Brown, A. O. (2022). Experiencing the entrepreneurial side of science: undergraduate students pitching science-based businesses. Entrepreneurship Education, 5, 367–397. https://doi.org/10.1007/s41959-022-00087-7
Pabuçcu-Akiş, A., & Demirer, I. (2022- early Access). Integrated STEM activity with 3D printing and entrepreneurship applications. Science Activities, 1-11. https://www. tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/00368121.2022.2120452?needAccess=true&role=button den alınmıştır.
Piva, E., & Rovelli, P. (2022). Mind the gender gap: the impact of university education on the entrepreneurial entry of female and male STEM graduates. Small Business Economics, 59(1), 143-161. https://doi.org/10.1007/s11187-021-00525-1
Rina L., Murtini, W., & Indriayu, M. (2018). Establishment of entrepreneurial character in the foundation based school system through project based learning. International Journal of Educational Research Review, 3(4), 128-140. https://doi.org/10.24331/ijere.455049
Seyrek, A., Türker, S., Boskaya, T., & Üçüncü Z. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 7 ders kitabı. Tutku Yayıncılık
Siam, A., & Rifai, F. (2012). Business angels financing of entrepreneurial projects in Jordan. European Journal of Social Sciences, 32(2), 277-289.
Suswanto, H., Nidhom, A. M., Dardiri, A., Pratama, A. B. N. R., Smaragdina, A. A., & Asfani, K. (2019). Integrated reality-entrepreneurship project-based learning model to increase the skills of students. World Transactions on Engineering and Technology Education, 17(2), 187-191.
Ünver, E., Yancı, M. V., & Arslan Z. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 5 ders kitabı. Dikey Yayıncılık.
Yancı, M. V. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 8 ders kitabı. Dikey Yayıncılık.
Yıldırım, F. S., Aydın, A. & Sarıkavak İ. (2019). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu fen bilimleri 6 ders kitabı. Seyit Ahmet Kıray (Ed.). Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu. Devlet Kitapları.
Yılmaz, M., Gündüz, E., Çimen, O., Karakaya, F., & Aslan, İ. (2021). 6. Sınıf fen bilimleri ders kitaplarının bilimsel içerik ve kazanımlar açısından incelenmesi. E-Kafkas Journal of Educational Research, 8(2), 101-122. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.947938
Yücel, M., & Karamustafaoğlu, S. (2020). Ortaokul 5. ve 6. sınıf fen bilimleri ders kitapları hakkında öğretmen görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 93-120.
Zupan, B., Cankar, F., & Setnikar-Cankar, S. (2018). The development of an entrepreneurial mindset in primary education. European Journal of Education, 53(3), 427-439. https://doi.org/10.1111/ejed.12293