Meybüdî 'nin Keşfü’l-esrâr ve ʿuddetü’l-ebrâr'ının Tefsirinde Akıl ve Aşkın Iraksaklığı ve Yakınsaklığı

Üç aşamada Farsça Kuran tefsirinin yapıldığı Meybüdî 'nin "Keşfü'l-Asrar ve Ad'at al-Abrar'ı " VI. yüzyılın önemli kitaplarından biridir. Bu kitabın ilk aşamasında yazar, Kuran ayetlerinin birebir tercümesi ile uğraşmış, ikinci aşamada ise şeriat ve hadis ehlinin kullandığı dilden bahsederek tefsirini sahabelerden nakledilmiş esaslara dayandırmaktadır. Ancak üçüncü aşamada, yani kitabın irfani tefsiri bölümünde, Reşidüddin, özgürce ve hadis ve sünnet dogmatizminin ötesinde tasavvuf şeyhlerinin sözlerinin ve onların ruhsal deneyimlerine dayanan Kuran ayetlerinin mistik ve şiirsel tefsirine özen göstermiş ve Kuran'ın anahtar kelimesiyle kendi manevi dünyasının duygusal bir dil ile keşfeder. Bu bölümde (irfani tefsir bölümü), Meybüdî 'nin irfani yorumlarındaki ana tema, "akıl ve aşk" ın ortak tartışması ve karşıtlığı veya hizalanmasının niteliğidir. Bu edebi yorum, her an başka bir kesik idol biçiminde bir örtüye bürünür. Keşfü'l-Asrar kitabının irfani yorum bölümünde Meybüdî 'nin ontolojisinin sevgi ve dostluğa dayandığı söylenebilir.

___

  • - سجادی، سیدضیاءالدین، (1393)، مبانی عرفان و تصوف، سمت، چاپ نوزدهم، تهران.
  • - سنایی، ابوالمجد مجدود بن آدم، (1377)، حدیقة الحقیقة و شریعة الطریقة، انتشارات دانشگاه، تهران.
  • - سنایی، (1389)، (مثنوی های سنایی)، به کوشش عبدالرضا سیف و غلامحسین مراقبی، انتشارات دانشگاه تهران .
  • - سهروردی ؛ شهاب الدین ، (1370)، تصحیح و تحشیه و مقدمه : حسین نصر ؛ مقدمه و تجزیه و تحلیل فرانسوی : هنری کربن، نشرقسمت ایرانشناسی انستیتوی فرانسوی پژوهشهای علمی در ایران، تهران.