İbrahim Fevzi ŞAHİN, Salih BİRİNCİ, Mehmet ZAMAN

Çal mağarası (Düzköy-Trabzon) ve çevresinin ekoturizm potansiyeli açısından önemi

Çal Mağarası, Trabzon ili Düzköy İlçesi’nin 5 km güneybatısında, denizden 1050 m yüksekte Çalköy Beldesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Mağara girişi, Çalköy’den Çayırbağı Beldesi’ne giden stabilize yolun 1. km’sindeki Kulaklık Deresi üzerinde bulunmaktadır. Akçaabat’a yaklaşık 32 km, Trabzon’a ise 45 km uzaklıktadır. Mağara, aydınlatma, gezi platformları ve çeşitli düzenlemeleri tamamlanarak 2003 yılında turizme açılmıştır. Çal Mağarası sarkıt ve dikitleri, yeraltı deresi ve şelalesi ile kuşkusuz yöredeki önemli turizm değerlerinden biridir. Çal Mağarası çevresi, sahip olduğu doğal ve kültürel kaynaklar nedeniyle de, önemli çekiciliklere sahiptir. Bu özellikleriyle de, ekoturizm çeşitliliği bakımından ülkemizin önemli alanlarından biri konumundadır. Nitekim mağara turizminin yanı sıra başta dağ ve yayla turizmi, kültür turizmi, botanik turizmi, kırsal turizm olmak üzere doğaya dayalı çeşitli rekreasyonel etkinliklerin yapılabileceği ve bunların daha da geliştirilebileceği bir potansiyele sahiptir.

The importance of Çal cave (Düzköy-Trabzon) and its surroundings as regards ecotourism potential

Çal Cave is located within Çal County at an altitude of 1050 meters, 5 kilometres southwest of Düzköy town, Trabzon. The entrance of the cave is on Kulaklık stream on the first kilometre of the stabilized road from Çalköy to Çayırbağı. It is at a distance of 32 kilometres to Akçaabat and 45 kilometres to Trabzon. The cave was opened to tourism with the completion of lighting, walking platforms and various other facilities. Çal cave is one of the most significant tourism attractions of the region with its stalactites and stalagmites, underground stream and waterfall. Çal cave and its surroundings have have a number of attractions with their natural and cultural resources. With this peculiarity, they are among important ecotourism sites in Turkey. In addition to cave tourism, they have the potential for mountain and high plateau tourism, cultural tourism, botanical tourism and rural tourism which make possible various recreational activities based on nature.

PDF

___

Bekdemir, Ü., Sever, R., Uzun, A., Elmacı, S., 2004, Yıldızkaya Mağarası. Doğu Coğrafya Derg. Sayı:12, Çizgi Kitabevi, Konya.
Daş, C., Korkmaz, M., 1997, Antalya-Belek Yöresinde Ekolojik Peyzaj Planlama Model Çalışması. Turizm ve Çevre, Oleyis Vakfı Yayınları, Ankara.
Doğanay, H., 2001, Türkiye Turizm Coğrafyası (3. Baskı). Çizgi Kitabevi Yay. No:33, Üniversite Kitapları: 9, Çizgi Kitabevi, Konya
Doğaner, S., 2001, Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay Kitabevi, İstanbul.
Erdoğan, N., 2003, Çevre ve (Eko)Turizm. Pozitif Matbaacılık, Ankara.
Erinç, s., 1971, Jeomorfoloji II ( Genişletilmiş 2.Baskı). İstanbul Üniv. Yay. No: 1628, Coğrafya Enst.Yay. No: 23, İstanbul.
Ertek, A. T., 1989, Sofular Mağarası (Şile-İstanbul). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Coğrafya Bilim ve Uygulama Kolu Coğrafya araştırmaları Derg. Cilt: 1, Sayı:1, Ankara.
Gattınger, T. E., 1962, 1/500000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası Trabzon Paftası İzahnamesi. Ankara, s. 13.
Güldalı, N., Nazik, L., Tüfekçi, K., Soylu, C, Aksoy, B., Beydeş, S., Acar, C., 1992, Gümüşhane ve Bayburt Çevresinin Doğal Mağaraları. MTA Raporu, Derleme No. 9336, Ankara.
Güner, Y., Şaroğlu, F., Durukal, S., 2005, Türkiye’de Mağara Turizmi ve Dim Mağarası Örneği.
Nazik, L., 2005, Mağara Nedir, Nasıl Oluşur?. Ulusal Mağara Günleri Sempozyumu (24-26 Haziran 2005, Beyşehir-Konya), Türkiye Tabiat Koruma Derneği yayını, Konya.
Nazik,L., Törk, K., Tuncer K., Özel, E., İnan H., Savaş F., 2005, Türkiye Mağaraları. Ulusal Mağara Günleri Sempozyumu (24-26 Haziran 2005, Beyşehir-Konya), Türkiye Tabiat Koruma Derneği yayını, Konya.
Özdemir, Ü., 2005, Mencilis Mağarası. Doğu Coğrafya Derg. Sayı:13, Çizgi Kitabevi, Konya.
Sözer, A.N., 1983, Türkiye’nin Kırsal Yerleşim Coğrafyasına İlişkin Terminolojik Sorunlar ve Tipolojik Yaklaşımlar. Ege Coğrafya Derg. Ege Üniv. Edeb. Fak. Coğrafya Böl. Sayı:1, İzmir.
Sümerkan, M. R., 1999, Trabzon İli Düzköy İlçesi, Çal Mağarası. Mimari Proje Raporu. İl Turizm Müdürlüğü, Trabzon.
The Republic of Turkey Mineral Research and Explaration Institute Report on Geologicial Survey of Trabzon Area, Northeastern Turkey, 1974, MTA Yay. Ankara.
Uzun, A., Zeybek H. İ., 1996, Akçakale Mağarası (Gümüşhane). Türk Coğrafya Kurumu, Türk Coğrafya Derg. Sayı: 31, İstanbul.
Van, A., Boynukalın, S., 1999, Trabzon İli Düzköy İlçesi, Çal Mağarası Raporu. KTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümü, Trabzon.
Yeğen, Y., 2007, Çevre ve Ekoturizm. Ekodiyalog Projesi, Mattek Matbaacılık Basım Tanıtım San. Ltd. Şti. Ankara.
Zaman, M., 1996, Tonya’nın Coğrafî Etüdü. Atatürk Üniv. Sosyal Bil. Enst. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Erzurum.
Zaman, M., 2001, Geleneksel Yayla Şenliklerinin Doğu Karadeniz Bölümü Yayla Turizminin Geliştirilmesindeki Rolü. Doğu Coğrafya Derg. Sayı: 6, Konya.
Zaman, M., 2004, Vakfıkebir İlçesinin Coğrafyası. Atatürk Üniv. Yay. No: 937, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 102, Araştırma Serisi No: 73, Erzurum.
Zaman, M., 2007, Doğu Karadeniz Kıyı Dağları’nda Yaylalar ve Yaylacılık. Atatürk Üniv. Yay. No: 960, Fen Edebiyat Fak. Yay No: 105, Araştırma Serisi No: 75, Erzurum.
Zeybek, H. İ., Bahçebaşı Mağarası (Turhal-Tokat). 2001, Doğu Coğrafya Derg. Sayı:6, Çizgi Kitabevi, Konya.
http://www.trabzonkulturturizm.gov.tr/belge/1-84363/cal-magarasi.html#
http://www.duzkoy.gov.tr/viewpage.php?page_id=7