Güngör LEVENT MENTEŞE

SEYYİD YAHYÂ-Yİ ŞİRVANİ VE KISSÂ-İ MANSÛR

XV. yüzyılın önemli Şeyhlerinden biri olan Seyyid Yahyâ-yi Şirvânî Azerbaycan ve Anadolu sahasının etkin şahsiyetlerdendir. Halvetî tarikatının sistemli bir hale gelmesinde ve günümüze kadar halen işlevini devam ettirmesinde Seyyid Yahyâ’nın büyük etkisi olmuştur. Tasavvufa dair birçok eser meydana getiren Seyyid Yahyâ’nın çalışmalarında rumuzlar hâkimdir. Mutasavvıf bir şair olarak ün kazanan Yahyâ-yi Şirvânî’nin şiirlerinde eğitici ve öğretici konular yer almaktadır. Arif, âlim ve şair olan Şeyh Seyyid Yahyâ-yi Şirvânî’nin hayatı, tarikatı ve eserleri tanıtıldıktan sonra Kıssâ-i Mansûr adlı eserinin neşri ve çevirisine bu makalede yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Şirvânî, hayatı, tarikatı, eserleri, Kıssâ-i Mansûr

Sayyid Yahyâ-yi Shirvani, who was one of the important sheikhs of the 15th century, is one of the most efficient characters in Azerbaijan and Anatolia. Sayyid Yahyâ had a crucial effect for the sect of Halvetî to become systematic and to maintain its function until today. Pseudonym dominates in the works of Sayyid Yahyâ, who creates many works related to Sufism. Yahyâ-yi Shirvani, who became famous as a Sufi poet, mentioned educational and didactic subjects in his poems. The life, the sect, the works of Sayyid Yahyâ-yi Shirvani, who was intellectual, wise man and poet, were introduced and the criticism and translation of his work called Kıssâ-i Mansûr were presented in this article.

PDF

___

Abdurrahmân-i Câmî, Nefehâtu’l-Uns, Haz. Lamî Çelebi, Emek Matbaası, İstanbul, 1980.
Ateş, Ahmed, İstanbul Kütüphanelerinde Farsça Manzum Eserler, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul, 1968.
Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri, Matbaa-i Amire, Ankara, 2009. Cemaleddîn Mahmud el-Hulvî, Lemezât-ı Hulvîyye, Haz. Mehmet Serhan Tayşi, Semarkand, İstanbul, 2013.
Kanar, Tuğçe Tuna, Bakü’den Balkanlar’a Halvetîlik Sempozyum–1, Tibyan yayıncılık, Manisa 2015, s. 108.
Muhammed Ali Terbiyet, “Yahyâ-i Şirvânî”, Danişmendân-i Azerbaycan, Matbaa-i Meclis, Tahran, 1314.
Mustafa Nazmî Efendi, Osmanlılarda Tasavvufî Hayat, Haz. Osman Türer, 2. Baskı, İnsan Yayınları, İstanbul, 2011.
Mustafayeva, Meryem, “Seyyid Yahyâ-i Baküvî Ardıcıları ve Tatkikatçıları”, Uluslarası Seyyid Yahyâ-i Şirvânî ve Halvetîlik Sempozyumu Bildiri Kitabı, Eskişehir, 2013.
Öz, Mustafa, “Mûsa el-KÂZIM” DİA, XXXI. Cilt, 2006, s. 219–220.
Pakalın, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, II. Cilt, Meb, İstanbul, 1993.
Rıhtım, Mehmet, Seyyid Yahyâ-i Baküvi ve Halvetîlik, Kısmet Matbaası, Bakü, 2005.
Rıhtım, Mehmet, “ Seyyid Yahyâ-i Şirvânî” DİA, XLIII. Cilt, s. 264–266.
Sadık Vicdanî, Tomâr-ı Turuk-ı Âliyye’den Tarikatlar ve Silsileleri, Haz. İrfan Gündüz, Enderun Kitabevi, İstanbul, 1995.
Seyyid Yahyâ-yi Şirvânî, Külliyât, Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi, 19 Hk No: 2101.
Seyyid Yahyâ-yi Şirvânî, Külliyât, İstanbul Üniversitesi Merkez Kütüphanesi FY 954/HE. 8194
Seyyid Yahyâ-yi Şirvânî, Külliyât, Manisa Muradiye Kütüphanesi, No: 2906
Taşköprüzâde Ahmed, Şakâiku’n-Nu’mâniyye, Haz. Edirneli Mehmed Mecdî, Daru’t-Tıbaatu’l-amire, İstanbul, 1853.
Uludağ, Süleyman, “Halvet”, DİA, XV. Cilt, 1997, s. 386–387.