İbn Hazm'ın hadis değerlendirme yöntemi vebunun fıkha yansıması

Zâhirî Mezhebinin sembol isimlerinden olan İbn Hazm(ö.456/1064), aynı zamanda kendini ashâb-ı hadisten sayan bir bilgin-dir. Birçok ilim dalında eser kaleme almış olmasına rağmen daha çokfıkıhçılığıyla ve hadis hafızı olmasıyla tanınmaktadır. Bu özelliklerinedeniyle hadise bakışı ve hadis kullanma metodu, diğer Ehl-i Sünnetbilginlerinde olmayan kendine has bazı farklılık ve incelikler ihtiva et-mektedir. Dolayısıyla onun fıkıh ve kelâm başta olmak üzere dinî vesosyal konulardaki görüşlerini incelerken, onun hadis ilmine bakışınıgenel hatlarıyla da olsa bilmek mutlaka gereklidir.Bu çalışma bu amaca matuf olarak kaleme alınmış olup aynı za-manda onun hadislere yaklaşımının içtihatlarına yansımasının izlerisürülmüştür.

Ibn Hazm s hadith evaluation method and ıts refection on jurisprudence

Ibn Hazm, one of the symbol names of the Zahirite School, was ascholar who regarded himself as an ahl al hadith. He was recognized as a faqih and a hafz of hadith although he wrote books on severalbranches of Islamic sciences. On account of these characteristics, hispoint of view about hadith and method of using hadiths had some uni-que differences and nuances from other Ahl al Sunnah scholars s. Thus,while analysing his religious and social opinions, especially fqh andtheology, his view about science of hadith at least its outlines must beknown.

___

  • Abdurrezzâk b. Hemmâm es-San‘ânî, el-Musannef, I-XI, el-Mektebü’l-İslamî, Beyrut 1403/1983.
  • Başaran, Selman, İbn Hazm ve Hadisteki Metodu , Doktora Tezi, Ankara Ün. İlâhiyat Fak., Ankara 1977.
  • Başaran, Selman,, “İbn Hazm’ın Kütüb-i Sitte’ye Bakışı”, İslamî Araştırmalar Dergisi, c. 2, sy. 6, 1988, s. 7-21.
  • Başaran, Selman,, “Tirmizî ve İbn Mâce’yi İbn Hazm’ın Mechûl Olarak Vasıflandırması”, UÜİFD, 1987, c. 2, sy. 2, s. 19-25.
  • Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmail, el-Câmi‘u’s-sahîh , I-VIII, el-Mektebetü’l-İslamî, İstanbul 1979.
  • Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as es-Sicistânî, Sünenü Ebî Dâvûd, I-V, Çağrı Yay., İstanbul 1981.
  • Ebû Suaylîk, Muhammed Abdullah, el-İmâm İbn Hazm ez-Zâhirî, Dârü’l-Kalem, Dımaşk 1415/1995.
  • Ebû Ya’la el-Mevsılî, Ahmed b. Ali, Müsnedü Ebî Ya’lâ , (thk. Hüseyn Selim Esed), I-XIII, Dârü’l-Me’mûn li’t-Türâs, Dımaşk 1404/1984.
  • İbn Hacer, Ebu’l-Fadl Ahmed b. Ali el-Askalânî, Lisânü’l-m îzân, I-VIII, Müessesetü’l-A‘lemî li’l-Matbû‘ât, Beyrut 1406/1986.
  • İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed el-Endelüsî ez-Zâhirî, el-İhkâm fî usûli’l-ahkâm, I-VIII, Dârü’l-Hadîs, Kahire, 1404.
  • İbn Hazm, el-Muhallâ , I-XI, Dârü’l-Âfâkı’l-Cedîde, Beyrut, ts.
  • İbn Hazm, “Risâle fî fadli’l-Endelüs ve zikri ricâlih┠, Resâilü İbn Hazm el-Endelüsî içinde, thk. İhsan Abbas, I-IV, II, 171-253, Müessesetü’l-Arabiyyeti’t-Dirâsât, Beyrut 1987.
  • İbn Hazm, “Risâletün fi’r-reddi ale’l-hâtifi min bu’d”, Resâilü İbn Hazm el-Endelüsî içinde, thk. İhsan Abbas, III, 119-128, Müessesetü’l-Arabiyyeti’t-Dirâsât, Beyrut 1987.
  • İbn Hazm, “Risâletü’t-telhîs li vucûhi’t-tahlîs” , Resâilü İbn Hazm el-Endelüsî içinde, (thk. İhsan Abbas), I-IV, III, 141-184, Müessesetü’l-Arabiyyeti’t-Dirâsât, Beyrut, 1987
  • İbn Hazm, et-Takrîb li Haddi’l-Mantık ve’l-Medhal ileyh bi Elfâzi’l-Âmmiyye ve’l-Emsileti’l- Fıkhiyye, (thk. İhsan Abbas), Dârü’l-Mektebeti’l-Hayât, Beyrut, ts
  • İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Osman b. Abdurrahmân, Ulûmu’l-hadîs, (thk. Nureddin Itr), Dârü’l- Fikr, Dımaşk 1418/1998.
  • Karahan, Abdullah, “İbn Hazm’ın Ravi Tenkidinde Eleştirilen Yönlerinin Onun Tenkitçi Kim- liğine Etkisi - el-Muhallâ Çerçevesinde Değerlendirme”, UÜİFD, 2007, c. 16, sy. 1, s. 121-152.
  • Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim b. Haccâc el-Kuşeyrî, Sahîhu Müslim , (thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî), I-V, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, Kahire 1374/1955.
  • Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed b. Şuayb, Sünenü’n-Nesâî, (thk. Abdülfettâh Ebû Ğudde), I-IX, Mektebetü’l-Matbûâti’l-İslamiyye, Beyrut 1409/1988.
  • Nevevî, Ebû Zekeriyâ Yahyâ b. Şeref, Şerhu sahîhi Müslim , I-XVIII, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, ts.
  • Tâcüddin es-Sübkî, Ebû Nasr Abdülvehhab b. Ali b. Abdülkafi, Tabakâtü’ş-şâfiiyyeti’l- kübrâ , (thk. Mahmûd Muhammed et-Tanâhî), I-X, Matbaatu İsa el-Bâbî el-Halebî, Kahire 1383/1964.
  • Tâhir Cezâirî, Tevcîhu’n-nazar ilâ usûli’l-eser, (thk. Abdülfettah Ebû Ğudde), I-II, Mektebü’l- Matbû’âti’l-İslamiyye, Halep 1416/1995.
  • Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa, el-Câmi‘u’s-Sahîh , (thk. Ahmed Muhammed Şâkir, Mu- hammed Fuad Abdülbaki, Yusuf Kemal el-Hût), I-V, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1408/1987.