ELMALILI'NIN MEALİNDE ÇOK ANLAMLILIK PROBLEMİNE YAKLAŞIMI (LAFIZ-MANA İLİŞKİSİ)

Makalede, Türkiyede çokça okunan ve Elmalılıkünyesi ile tanınan Muhammed Hamdi Yazırınmealindeki çok anlamlılık problemine yaklaşımıele alınmıştır. Önce dilsel bir olgu olan çokanlamlılığın ne olduğu üzerinde kısaca durulmuşve ardından anlamın ortaya çıkmasında başat roloynayan bağlamla ilgi ve ilişkisine dikkat çekilmiştir.Çalışmanın somut olarak anlaşılması için çeşitliörnekler üzerinde durularak maksadın hâsıl olmasıiçin gayret sarf edilmiştir. Bu yapılırken de öne çıkantefsir eserlerinden istifade edilmiştir.

THE APPROACH OF ELMALILI TO POLYSEMY PROBLEMS IN HIS TRANSLATION (RELATION BETWEEN WORDS AND MEANING)

In the article, ithas been discussedthe approach ofMuhammed HamdiYazir to polysemyproblems in histranslation which hasbeen read widely andrecognized as Elmalılıin Turkey. Firstly, themeaning of polysemywhich is a linguisticphenomenon, has beenfocused on briefly, andthen its interest andrelations with contextthat plays a dominantrole at the emergenceof meaning has beentaken into attention. Inorder to make the studybe understood, it wasemphasised on variousconcrete examples.Meanwhile, it has beenprofited from featuredcommentary works.

___

  • Aksan, Doğan, Anlambilimi ve Türk Anlambilimi, Ankara 1987.
  • _________, Türkçenin Sözvarlığı, Ankara 1996.
  • Âlûsî, Ebü’l-Fazl Şihâbüddîn Mahmûd, Rûhu’l-meânî, Beyrut 1994.
  • Beğavî, Ebû Muhammed Hüseyin b. Mes’ûd, Meâlimü’t-tenzîl, Beyrut 1995.
  • Beyzâvî, Abdullah b. Ömer, Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl, Beyrut 1988.
  • Cevherî, İsmail b. Hammad, es-Sıhâh, Dârü’l-Hadîs, Kahire 2009.
  • Cürcânî, Seyyid Şerif, Mu’cemü’t-ta’rîf ât, tah. M. Sıddîk el-Minşâvî, Kahire 2004.
  • Durmuş, Zülfikar, “Kur’an’da “Hakk” Kelimesinin Türkçe Meallere Aktarımıyla İl- gili Tespit ve Öneriler”, EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 20, Ankara 2004.
  • _________, Kur’an’a Göre Kur’an, Rağbet Yay., İstanbul 2012
  • Ebü’l-Bekâ, Eyyûb b. Mûsâ el-Kefevî, el-Külliyyât, Beyrut 1998.
  • Ebüssuûd, Muhammed b. Muhammed, İrşâdü’l-akli’s-selîm, nşr. Dâru İhyâi’t- Türâsi’l-Arabiy, Beyrut tsz.
  • Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul 1982.
  • Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Ziyâd, Meâni’l-Kur’ân, Beyrut 1983.
  • Fîrûzâbâdî, Mecdüddîn Muhammed b. Ya’kûb, Besâiru zevi’t-temy îz, Kahire 1996.
  • _________, el-Kâmûsü’l-muhît, Kahire 2008.
  • Güven, Şahin, Çokanlamlılık Sorunu, İstanbul 2005.
  • Hâzin, Ali b. Muhammed b. İbrahim, Lübâbü’t-te’vîl f î meâni’t-tenzîl, Beyrut 1995.
  • İbn Âşûr, Muhammed b. Tâhir, et-Tahrîr ve’t-tenvîr, Tunus 1984.
  • İbn Atiyye, Ebû Muhammed Abdülhak b. Gâlib, el-Muharrerü’l-vecîz f î tef sîri’l- Kitâbi’l-Azîz, Katar 2007.
  • İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmail b. Ömer, Tef sîru’l-Kur’âni’l-Azîm, tah. M. İbrahim el-Bennâ, M. Ahmed Âşûr, Abdülazîz Ganîm, İstanbul 1984.
  • İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim, Te’vîlü müşkili’l-Kur’an, tah. Seyyid Ahmed Sakar, y.y., tsz.
  • _________, Tef sîru garîbi’l-Kur’an, tah. es-Seyyid Ahmed Sakar, Beyrut 1978.
  • İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâleddîn Muhammed b. Mükerrem, Lisânü’l-arab, Dâru Sâdır, Beyrut tsz.
  • İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Abdurrahman, Nüzhetü’l-a’y üni’n-nevâzir, tah. Muham- med Abdülkerim Kâzım er-Râdî, Beyrut 1987.
  • _________, Zâdü’l-mesîr f î ilmi’t-tef sîr, Beyrut 2002.
  • İsfahânî, Râgıb, el-Müf redât f î garîbi’l-Kur’an, İstanbul 1986.
  • İşler, Emrullah, “Çokanlamlılık, Anlam Daralması ve Kur’an’ın Türkçe Çevirilerinde Yapılan Yanlışlar”, Kur’an ve Dil-Dilbilim ve Hermenötik- Sempozy umu 17-18 May ıs 2001, Erzurum tsz.
  • Japp, Uwe, “Hermeneutik, Filoloji ve Edebiyat”, Hermeneutik (Yorum Bilgisi) Üzerine Yazılar, der. Doğan Özlem, Ankara 1995.
  • Karaman, Hayreddin, vd. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tef sir, Ankara 2007.
  • Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed, el-Câmi’ li ahkâmi’l-Kur’ân, Beyrut 1996.
  • Lyons, Jhon, Kuramsal Dilbilime Giriş, çev. Ahmet Kocaman, Ankara 1983.
  • Mukâtil b. Süleyman el-Belhî, el-Vücûh ve’n-nezâir, tah. Hâtim Sâlih ed-Dâmin, Bağdat 2006.
  • _________, Tef sîru Mukâtil b. Süley mân, tah. Ahmed Ferîd, Beyrut 2003.
  • Münâvî, M. Abdurraûf, et-Tevkîf alâ mühimmâti’t-teârîf , nşr. M. Rıdvân ed-Dâye, Beyrut 1990.
  • Müneccid, Muhammed Nureddin, el-İştirâku’l-laf zî f i’l-Kur’âni’l-Kerîm bey ne’nnazariyye ve’t-tatbîk, Şam 1998.
  • Nesefî, Ahmed b. Mahmûd, Medârikut-tenzîl ve hakâiku’t-te’vîl, İstanbul 1984.
  • Râzî, Fahreddîn, et-Tef sîru’l-kebîr, Beyrut 1981.
  • Süyûtî, Celâleddîn Abdurrahmân, el-İtkân f î ulûmi’l-Kur’ân, tah. Fevvaz Ahmed Zümerlî, Beyrut 2011.
  • Şâtıbî, İbrahim b. Musa, el-Muvâf akât, Beyrut 1991.
  • Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Muhammed, Fethu’l-kadîr, Beyrut 1998.
  • Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr, Câmiu’l-beyân f î te’vîli’l-Kur’ân, Beyrut 1992.
  • Vâhidî, Ebü’l-Hasan Ali b. Ahmed, Esbâbü’n-nüzûl, Beyrut 1982.
  • Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer, el-Keşşâf an hakâiki’t-tenzîl, y.y., tsz
  • Zerkeşî, Bedrüddîn Muhammed b. Abdullah, el-Burhân f î ulûmi’l-Kur’ân, tah. Muhammed Ebü’l-Fazl İbrâhîm, Beyrut tsz.