EĞİTİMİN SOSYOLOJİK TEMELLERİ BAĞLAMINDA POSTMODERN İKLİM VE DİN EĞİTİMİ

En yalın haliyle postmodernizm modernizmin iddia, yöntem ve hedeflerine ilişkin eleştirel bir tutumu ifade eder. 1960’lı yıllardan bu yana entelektüel alanda sıkça tartışılan postmodernizm son yıllarsda teorik tartışmalara malzeme olmaktan öteye geçerek hayatın tüm alanlarına sirayet etmiştir. İletişim alanında yaşanan yeni gelişmelerle birlikte temel bileşenleri postmodern tutum tarafından belirlenen bir düşünce ve yaşam ekosistemi hızla tüm toplumları etkisi altına almıştır. Bu ekosistemin bir parçası olarak eğitim, ahlâk ve din bu sistemden ciddi şekilde etkilenmiştir. Bu etki eğitim sistemimiz ve kamuoyuna program değişimlerinin epistemik kökeni, öğrenci merkezli eğitim politikaları, kurumsal dinî epistemolojinin sorgulanması vb. şekillerde yansımaktadır. Türkçe literatürde çoğunlukla postmodern teorinin kendisi ve din alanına etkisini anlamaya yönelik çalışmalar yer almaktadır. Ancak postmodernitenin yansımalarını barındıran pedagojik kavram ve kuramları din ve ahlâk eğitimi alanında yoğun olarak kullanmamıza karşın bunların ilişkili olduğu düşünce dünyasını anlamaya yönelik çalışmalar yeni bir alan olarak karşımızda durmaktadır. Bu bağlamda çalışmamız postmodern iklimin oluşturduğu psiko-sosyal gerçekliği eğitim, özelde de din eğitimi açısından incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Din Eğitimi, Postmodernite, Postmodernizm, Postmodern Pedagoji, Postmodern Din Eğitimi, Religious Education, Postmodernity, Postmodernism, Postmodern Pedagogy, Postmodern Religious Education.

POSTMODERN CLIMATE AND RELIGIOUS EDUCATION IN THE CONTEXT OF SOCIOLOGICAL FOUNDATIONS OF EDUCATION

In its simplest form, postmodernism expresses a critical attitude towards the claims, methods and goals of modernism. Postmodernism, which has been frequently discussed in the intellectual field since the 1960s, has gone beyond being a material for theoretical discussions in recent years and has spread to all areas of life. With the new developments in the field of communication, an ecosystem of thought and life, the basic components of which are determined by the postmodern attitude, has rapidly affected all societies. As a part of this ecosystem, education, morality and religion have been severely affected by this system. This impact is reflected in our education system and public opinion in the form of questioning the epistemic origin of curriculum changes, student-centered education policies, and institutional religious epistemology. Most of the studies in the Turkish literature are aimed at understanding the postmodern theory itself and its impact on the field of religion. However, although we intensively use pedagogical concepts and theories that contain the reflections of postmodernity in the field of religious and moral education, studies aimed at understanding the world of thought to which they are related stand before us as a new field. In this context, our study aims to examine the psycho-social reality created by the postmodern climate in terms of education and religious education in particular.

Keywords:

Religious Education, Postmodernity, Postmodernism, Postmodern Pedagogy, Postmodern Religious Education.,

PDF

___

Ağçoban, Sıddık. Üniversite Gençliğinde Dini Bireyselleşme. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2020.
Babanzâde, Ahmed Naim - Miras, Kâmil. Sahîh-i Buhârî Muhtasarı. Tecrîd-i Sarîh Tercümesi ve Şerhi. Ankara: Başbakanlık Basımevi, 4. Basım, 1978.
Bahadır, Abdulkerim. İnsanın Anlam Arayışı ve Din (Logoterapik Bir Araştırma). İstanbul: İnsan Publishing, 2017.
Başaran, İbrahim Ethem. Eğitime Giriş. Ankara: Kadıoğlu Matbaası, 4. Basım, 1983.
Baudrillard, Jean. Simülakrlar ve Simülasyon. çev. Oğuz Adanır. Ankara: Doğu Batı Yayınları, 2011.
Bauman, Zygmunt. Bireyselleşmiş Toplum. çev. Yavuz Alogan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 3. Basım, 2015.
Bauman, Zygmunt. Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları. çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 3. Basım, 2019.
Best, Steven – Kellner, Douglas. Postmodern Teori. çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2000.
Bezci, Bünyamin. “Kamusallığı Akıcı Kılan Ama Teslimiyeti Buharlaştıran Bir Sorun Olarak Sosyal Medya”. ed. Oğuzhan Özlem. İletişimde Sosyal Medya Sosyal Medyada Etkileşim. İstanbul: Kalkedon Yayınları, 2015, 29-36.
Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl b. İbrâhîm el-Cu’fî. el-Câmi’u’s-sahîh. Riyad: Daru’s-Selâm, 1999.
Cüceleoğlu, Doğan. İnsan ve Davranışı. İstanbul: Remzi Yayınları, 2015.
Demir, Ömer. “Felsefe ve Din Eğitimi İlişkisinde Felsefi Kazanımlar”. Ekev Akademi Dergisi 19/64 (2015), 195-224.
Denig, Stephen, J. “Postmodernism and its Effects on the Teaching of Values in Public Schools”. The Annual Meeting of the Amerikan Educational Research Association. Quebec: ERIC Document. 1999.
Dikmen, Mustafa. Jean Baudrillard ve Postmodernizm. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2016.
Dodurgalı, Abdurrahman. Eğitim Sosyolojisi. İstanbul: İfav Yayınları, 1995.
Doğan, İsmail. Eğitim Sosyolojisi. Ankara: Nobel Yayınları, 2018.
Eagleton, Terry. Tanrının Ölümü ve Kültür. çev. Selin Dingiloğlu. İstanbul: Yordam Kitap, 2. Basım, 2018.
Erricker, Clive. “Shall We Dance? Authority, Representation, and Voice: The Place of Spirituality in Religious Education”. Religious Education 96/1 (2001), 20-35.
Gatto, John Taylor. Eğitim: Bir Kitle İmha Silahı. çev. Mehmet Ali Özkan. İstanbul: Edam Yayınları, 8. Basım, 2018.
Habermas, Jürgen. “Postmoderniteye Giriş: Bir Dönüm Noktası Olarak Nietzsche”. Modernite Versus Postmodernite. der. Mehmet Küçük, 236-261. Ankara: Vadi Yayınları, 3. Basım, 2000.
Illich, Ivan D. Okulsuz Toplum. çev. Kübra Öztürk. İstanbul: Şule Yayınları, 70. Basım, 2021.
Karahasan, Fatoş. Açılın Gençler Geliyor. İstanbul: Ceo Plus Yayınları, 3. Basım, 2019.
Keskin, İbrahim. Modernizm Kıskacından Postmodern Dünyaya Din ve İslâm. Bursa: Sentez Yayıncılık, 2014.
Lyotard, Jean François. Postmodern Durum. çev. İsmet Birkan. Ankara: BilgeSu Yayıncılık, 2019.
Meydan, Hasan. “Değer Temelli Medya Okuryazarlığı”. Medyada Din ve Değerler. ed. Hasan Meydan. İstanbul: Dem Yayınları, 2021, 11-42.
Meydan, Hasan. “Neglected Aspect of Religious Education: Search for Meaning”. Bilimname 37 (2019), 1247-1269. DOI: 10.28949/bilimname.519316.
Meydan, Hasan. Din Eğitiminde Manevi Boyut: İnsanın Manevi Potansiyeli, Maneviyatçılık ve Din Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2015.
Meydan, Hasan. Postmodern İklimde Din ve Değerleri Öğretmek. İstanbul: Dem Yayınları, 2022.
Murphy, Mark. “Sosyal Teori ve Eğitim Araştırması”. çev. Mithat Korumaz – Yunus Emre Ömür. Sosyal Teori ve Eğitim. ed. Mark Murphy. Konya: Eğitim Yayınevi, 2018.
Müslim, Ebü’l-Huseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî. el-Câmi‘u’s-sahîh. Beyrût: Daru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 2003.
Nevevî, Muhyiddin. Riyâzu’s-sâlihîn. İstanbul: Dersaadet Yayınları, ty.
Öner, Necati. “Felsefi Tutum”. Akademide Felsefe, Hikmet ve Din. ed. Bayram Ali Çetinkaya. Zonguldak: Bülent Ecevit Üniversitesi Yayınları, 2014.
Özdemir, İzzet. “Postmodern Düşüncenin Türkiye’de Eğitim Sistemine Yansımaları”. Milli Eğitim Dergisi 204 (Güz 2014), 18- 41.
Ralph, Keyes. Hakikat Sonrası Çağ. çev. Deniz Özçetin. İzmir: Delidolu Yayınları, 2021.
Tekin, Mustafa. “Türkiye Toplumunun Dini Hayatında Postmodern Tezahürler”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 25 (2011), 5-28.
Uçan, Ayşe D. “İslâm Din Eğitimi İçin Alternatif Bir Model: Eleştirel Din Eğitimi Yaklaşımı”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 59/1 (2018.), 275-295. DOI: 10.1501/Ilhfak_0000001491.
Vanhoozer, Kevin J. The Cambridge Companion to Postmodern Theology. Edinburg: Cambridge University Press, 2003.
Winter/Murad, Timothy John. Postmodern Dünyada Kıbleyi Bulmak. çev. Ömer Baldık- Muhammed Şeviker. İstanbul: Timaş Yayınları. 2006.
Wright, Andrew. “Dancing in The Fire: A Deconstruction of Clive Erricker’s Postmodern Spritual Pedagogy”. Religious Educatin 96/1 (2001), 120-135.
Wright, Andrew. Religion Education and Postmodernity. London: Routledge Falmer, 2004.
Wright, Andrew. Spirituality and Education. London: Routledge Falmer, 2000.