CARTOON CRISIS: HOMOGENEOUS CULTURE DISCOURSE AND THE MANIFESTATION OF ISLAMOPHOBIA IN DENMARK

30 Eylül 2005 tarihinde Danimarka'da Jyllands-Posten gazetesinde, İslâm peygamberine ve Müslümanlarahakaret içeren karikatürlerin yayınlanması üzerine çıkanolaylar, yüzün üzerinde kişinin ölümüyle sonuçlanmış- tır. Bunun öncesinde 11 Eylül 2001 tarihinde AmerikaBirleşik Devletleri'nde gerçekleştirilen saldırılarla başla- yan süreçten itibaren meydana gelen hadiseler genellikleHungtinton'ın 1993'te öne sürdüğü, 'medeniyetlerçatışması' teziyle izah edilmiştir. Ancak meselenin, me- deniyetler arasındaki çatışmanın ötesinde, birçok başkasosyal, ekonomik ve benzeri boyutları da göz önünde bulundurulmalıdır. Üstelik söz konusu hadiselerde çoklumedeniyetlerin rol aldığından bahsetmek zordur. Zirabaşlıca aktörlerin İslâm ve Batı dünyası olduğu görül- mektedir. Bütün bunlara ilâveten bu olayların sonuçlarıküresel boyutlara ulaşsa da, bilhassa karikatür krizindesebepler arasında yerel hususiyetlerin de bulunduğu gözardı edilmemelidir.Bu çalışmada karikatür olayı, hem Batı'daki İslamo- fobinin hem de Danimarka'daki İslamofobik tutumunve kültürel bir duruş ve felsefenin tezahürü olmasıyönleriyle ele alınacaktır. Karikatür krizinin yaşandığıdönemde Danimarka'da bulunmamız, sürecin sebepleri- ni ve sonuçlarını analiz etmede bizzat gözlemlerimizdenyararlanmamıza ve meselenin lokal boyutlarını da müşa- hede etmemize imkân vermiştir.

KARİKATÜR KRİZİ: DANİMARKA'DA HOMOJEN KÜLTÜR SÖYLEMİ VE İSLAMOFOBİNİN TEZAHÜRÜ

Publishing the insultingcartoons of the Prophetof Islam and Muslimsin the Jyllands-Postennewspaper in Denmarkon September 30, 2005caused many conflicts, andover one hundred peopledied. The events thathad taken place since thebeginning of the attackson September 11, 2001 inthe USA were explainedby the argument of "clashof civilizations" that is putforward by Hungtinton in1993. However, beyondthe confusion betweencivilizations, many othersocial, economic and otherdimensions must be takeninto account. Moreover, itis difficult to talk about therole of multiple civilizationsin these events.Because it is obvious thatthe main actors are Islamand the Western world.In addition, although theconsequences of theseevents have reached globaldimensions, it should notbe overlooked that thereare local specialties amongthe causes, especially in thecartoon crisis.In this article, the cartoonswill be addressed bothby Islamophobia in theWest and by Islamophobicattitude in Denmark andby the cultural stance andmanifestation of culturalphilosophy in Denmark.The fact that I was in Denmarkduring the period ofthe cartoon crisis enabledme to take advantage ofmy own observations toanalyze the causes and consequencesof the process,and to observe the localdimensions of the issue

PDF

___

Abadan-Unat, Nermin, Bitmeyen Göç: Konuk İşçilikten Ulus Ötesi Yurttaş- lığa, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2002.
Allen, Chris, "Islamophobia and It's Consequences", Samir Amghar ve di- ğerleri, European Islam Challenges for Public Policiy and Society, Centre for European Policy Studies, Brussels 2006, s. 144-167.
Avar, Banu, Hangi Avrupa?, Truva Yayınları, İstanbul 2007.
Bilgin, Nuri, Sosyal Bilimlerin Kavşağında Kimlik Sorunu, Ege Yayınları, İzmir 1994.
Danimarka Haber Gazetesi, 2006 Ağustos 8.
Danimarka Haber Gazetesi, Sayı, 1832, http://haber.dk/anasayfa/modules. php?name=News&file=print&sid=1832 erişim: 22.10.2007.
Danimarka'da Yurttaş Ministeriet for Flygtninge, Indvandrere og Integration, København 2003.
Darin, Lisa, Immigrant Integration in Denmark, MA Thesis in Department of Geography, Central Connecticut State University New Britain 2008.
Esposito, John L., İslâm Tehdidi Efsanesi, (çev. Ö. Baldık, A. Köse, T. Kü- çükcan), Ufuk Kitapları, İstanbul 2002.
ECRI, The European, Comission Against Racism and Intolerance (ECRI), Third Report on Denmark, Strasburg 16 May 2006.
Freyer, Hans, Din Sosyolojisi, (çev.Turgut Kalpsüz), A.Ü.İ.F. Yayınları, Ankara 1967.
Friedman, Lawrence M., Yatay Toplum, (çev. Ahmet Fethi), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2002.
Göle, Nilüfer, İçiçe Girişler: İslâm ve Avrupa, Metis Yayınları, İstanbul 2009.
Gümüşel, Semin, "Danimarka Türkiye Olur mu?", Yeni Aktüel, 11-17 Ekim
2007, Merkez Gazete Dergi Basım Yayıncılık San., İstanbul 2007, sy. 118, s. 50- 62.
_______, "İkinci Kuşak Göçmen Çocukları Köktendinci Örgütlere Yöneliyor: Danimarka'da Graffiti Minareler", Yeni Aktüel, 18-24 Ekim2007, Merkez Gazete Dergi Basım Yayıncılık San., İstanbul 2007a., sy. 119, s. 48- 55
Hussain, Mustafa & Jean-Marc Monnier, "The 'Ethnic' Crime, Policing and Society", Minority Report Focus on Ethnic Inequality in Denmark 2005, http://mixeurope.dcmedia.dk/fileadmin/documents/ report280105.pdf eşirim tarihi: 4 Şubat 2009 saat 12.10 s. 53-64.
_______, "Muslims in EU: Cities Report Denmark, 2007", Open Preliminary Research Report and Literature Survey, Society Institute Monitoring and Advocacy Program. www.eumap.org/topics/minority/reports/eumuslims/background_reports/download/denmark/denmark. pdf erişim tarihi: 04.06.2007.
Jensen, Tina Gudrun, "To Be 'Danish', Becoming 'Muslim'": JO- Journal of Ethnic and Migration Studies, Contestations of National Identity, Routledge, 2008, 34/3, s. 389-409.
Kastoryano, Riva, Kimlik Pazarlığı: Fransa ve Almanya'da Devlet ve Göç- men İlişkileri, (çev. Ali Berktay), İletişim Yayınları, İstanbul 2000.
Kaya, Ayhan & Ferhat Kentel, Euro-Türkler Türkiye ile Avrupa Birliği Arasında Köprü mü Engel mi?: Almanya Türkleri ve Fransa Türkleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma, İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul 2005.
Klausen, Jytte, İslâmı Yeniden Düşünmek: Batı Avrupa'da Siyaset ve Din, (çev. Mahmut Aydın), Liberte Yayınları, İstanbul 2008.
Kula, M. Naci, Kimlik ve Din, Ayışığı Kitapları, İstanbul 2001.
Kuyucuoğlu, İsa "Danimarka'da İslâm ve Müslümanlar" ed. Kadir Canatan, Avrupa'da İslâm, Beyan Yayınları, İstanbul 2005, s.180- 199.
Kymlicka, Will, Çokkültürlü Yurttaşlık: Azınlık Haklarının Liberal Teorisi, (çev. Abdullah Yılmaz), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1998.
Quraishy, Bashy, Racism in Denmark, Enar Shadow Report 2008, ENAR, Copenhagen 2008.
Nielsen, Jorgen, Muslims in Western Europe, 3. baskı, Edinburgh University Press, Edinburgh 2004.
Özmen, Nebile, Çokkültürlü Toplumda Sosyal Entegrasyon ve Din, Çamlıca Yayınları, İstanbul 2012.
Parekh, Bhikhu, Çokkültürlülüğü Yeniden Düşünmek: Kültürel Çeşitlilik ve Siyasal Teori, (çev. Bilgi Tanrıseven), Phoenix Yayınevi, Ankara 2002.
Pauly, Robert J., Islam in Europe: Integration or Marginalization?, Ashgate, Aldershot 2004.
Pedersen, Lars "Islam and Socialization Among Turkish Minorities in Denmark: Between Culturalism and Cultural Complexity" Muslim European Youth: Reproduction Ethnicity, Religion, Culture; Ed: Steven Vertovec&Alisdair Rogers, Ashgate Publising Ltd., England 1998, s.77-86,
Schnapper, Dominique, Sosyoloji Düşüncesinde Öteki ile Ilişki, (çev: Ayşegül Sönmezay), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2005.
Simonsen, Jørgen Bæk "Constitutional Rights and Religious freedom in Practise: The Case of Muslim in Denmark", Ed.:W.A.R. Shadid & Van Koningsveld, Religious Freedom and the State: The Position of Islam in the European Union, Peeters, Leuven 2002, s.20-28.
Taş, Mehmet, Avrupa'da Irkçılık: Göçmenler ve Aşırı Sağ Partiler, İmge Kitabevi, İstanbul 1999.
Yıllık Rapor, T.C Kopenhag Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, Danimarka'nın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye ile Ekonomik- Ticari İliş- kileri 2006 Yılı Raporu.
Yearbook, 1980-2009, Statisticks Denmark, www.dst.dk/yearbook , Denmark 2009.