Doğu Alman Yazar Franz Fühmann’ın Çocuk Kitabı ‘Die dampfenden Hälse der Pferde im Turm der Babel’de Türklerin ve Türkçenin Alımlanması
Doğu Alman Yazar Franz Fühmann’ın çocuklar için yazdığı çok popüler (daha sonraki yıllarda çok sayıda baskı yapan) kitabı “Die dampfenden Hälse der Pferde im Turm der Babel (Berlin: Kinderbuchverlag, 1978)’de karşımıza çıkan Türk figürün kişiliğinde Türk ve Türkçe imgesine dair ilginç değiniler görmekteyiz.Tipik Osmanlı kıyafetleri ve yüz hatlarıyla çizilen bu figürün adı Küslübürtün’dür. Uydurulmuş bir isim olduğu açık olan bu kişi, 1001 Gece Masalları’ından Alaaddinin Lambası’ından çıkan cin örneğine göre tasarlanmıştır, ama bir “dil cini” (Sprachgeist) olan Küslübürtün, çocukların dille ilgili sorularına yanıt verir, bu arada Arthur Schopenhauer ile ahbaplık eder. Türkçenin “ü” harfine fazlaca yer vermesine gönderme yapan “Küslübürtün” adı, bunun dışında Karacaoğlan’dan alıntılanan şiir parçası (Merhametin çoktur benden farıma/Beni görüp gül yüzünü bürüme) ve 1980’li yıllarda Batı Almanya’daki Türk imgesinin tersine tezahür eden olumlu alımlamanın araştırılması, eseri bir bildiri kapsamında ele almayı ilginç kılacak özelliklerindendir.Biyografisinden anlaşıldığı kadarıyla Franz Fühmann, Türkiye'ye gelmemiştir. İzi sadece Yunanistan'a kadar uzanan yazarın bu çocuk kitabında çizilen olumlu bir Türk imgesinin kontürlerini ortaya çıkarmak bildirimizin amacını oluşturacaktır.
Anahtar Kelimeler:
DDR, Fühmann, Dil Oyunu, Türk İmajı, Çocuk
___
- Frommel, Emil (2012): Aus der Chronik eines geistlichen Herrn, Jazzybee Verlag (E-Book).
- Fühmann, Franz (2010): Die dampfenden Hälse der Pferde im Turm der Babel, 5. Aufl., Rostock: Hinstorff Verlag.
- Höcker, Gustav (1868): Ein schöner Dämon. Roman, 2. Band, Leipzig: Ernst Julius Günher.
- Kula, Onur Bilge (2010): Batı Felsefesinde Oryantalizm ve Türk İmgesi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür yayınları.
- Machalínková, Dita (2012): Das Leben Franz Fühmanns zwischen den Jahren 1929 – 1949 aufgrund des Prosabandes Das Judenauto und der Novelle Kameraden, Masarykova univerzita Filozofická fakulta, Ústav germanistiky, nordistiky a nederlandistiky, (Bakalářská diplomová práce), Brno (https://is.muni.cz/th/thtqn/Bakalarka.pdf, erişim tarihi: 20.12.2018)
- Pfeffel, Gottlieb Konrad (1782): Gedichte, Kapitel 88, “Tabakspfeife”. http://gutenberg.spiegel.de/buch/gedichte-9749/88 (21.10.2018)
- Onaran, Âlim Şerif (Çev.) (2009): Binbir Gece Masalları, 2. Cilt. Çev. Âlim Şerif Onaran, 2. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Sanders, Daniel (1876): Deutsche Sprachlehre für Volks- und Bürgerschulen. Berlin: Langenscheidt’sche Verlags-Buchhandlung.
- Sicherer, C.A.X.G.F. (1870): Lorelei. Plaudereien über Holland und seine Bewohner. 2. Teil, Leiden: Druck und Verlag von A.W. Sijthoff.
- Stoyan, Hajna (2008): Die Darstellung der Kriegszeit in der ungarischen Kinderliteratur zwischen Realitaet und Maerchenhaftigkeit. İçinde: Glasenapp, Gabriele und Ewers, Hans-Heino (Hrsg.), Kriegs- und Nachkriegskindheiten: Studien zur literarischen Erinnerungskultur für junge Leser, Frankfurt a. Main: Peter Lang Verlag.
- Štěpánová, Pavla (2011): Franz Fühmann und sein literarisches Werk für Kinder, Masaryk Universität, Pädagogische Fakultät, Lehrstuhl für deutsche Sprache und Literatur (Bachelorarbeit), Brno. (https://is.muni.cz/th/x128b/Bakalarska_prace.pdf, erişim tarihi: 20.12.2018)
- Wedemann, W. (Gesammelt) (1843): 100 Auserlesene deutsche Volkslieder, 3. Verb. Aufl., Weimar: B.F.Voigt.
- ISSN: 2148-1482
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2003
- Yayıncı: Germanistler Derneği