Emrî Divanı’nda Deyimler

Klasik Türk edebiyatı şairlerinin divanları deyimlerin çokça yer aldığı önemli eserlerdir. XVI. yüzyıl şairi Emrî (ö. 1575)’nin Divanı da deyim zenginliği bakımından dikkat çekicidir. Bu makalede Emrî Divanı’nda 541 farklı deyimin toplam 1031 defa kullanıldığı tespit edilmiştir. Bu deyimlerin Divan’da geçtiği yerler belirtilmiş, deyimlerin bazılarına örnekler verilmiştir. Şairin kullandığı deyimlerde görülen özellikler ile deyimlerin anlamları ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Klasik Türk edebiyatı, XVI. yüzyıl, Emrî Divanı, deyimler.

The Idioms In Emri’s Divan

The divans of classical Turkish literature poets are important works in which idioms can be seen very often. The Divan of the poet of 16th century Emri who dead in 1575 is noteworthy in terms of abundance. In this article, it was found that 541 different idioms had been used 1031 times in the aggregate. The place of idioms in Divan was brought out, examples were given for some idioms. The features of idioms that the poet used and the meanings of had been introduced.

Keywords:

Classical Turkish literature, 16th century, The Divan of Emri, idioms.,

PDF

___

AKSOY Ömer Asım (1984), Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I-II, Ankara: İnkılâp Yay.
ÇAVUŞOĞLU Mehmed (1998), “Gen Yakadan”, Divanlar Arasında, Ankara: Akçağ Yay., s. 98-104.
ÇETİNKAYA Ülkü (2009), “Divan Şiirinde Çok Başlu (Ziyade-Ser) Deyimi Üzerine”, Turkish Studies, S. 4/2 Winter, s. 226-245.
DİLÇİN Cem (1983), Yeni Tarama Sözlüğü, Ankara: TDK Yay.
EYÜBOĞLU E. Kemal (1973), On Üçüncü Yüzyıldan Günümüze Kadar Şiirde ve Halk Dilinde Atasözleri ve Deyimler II, Deyimler-(Tâbirler), İstanbul: Doğan Kardeş Matbaacılık.
Millî Kütüphane Başkanlığı (1997): Türk Atasözleri ve Deyimleri I-II, İstanbul: MEB Yay.
PARLATIR İsmail (2008), Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü I-II, Ankara: Yargı Yay.
PÜSKÜLLÜOĞLU Ali (2006), Türkçe Deyimler Sözlüğü, Ankara: Arkadaş Yay.
SARAÇ M. A. Yekta, Emrî Dîvânı, Kültür ve Turizm Bakanlığı ekitap: Ankara, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-128327/h/ giris-emridivani.pdf, http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/ dosya/1- 128328/h/emridivani.pdf, (01.07.2011).
SARAÇ M. A. Yekta (1997), “Emrî’nin Hayatı ve Edebî Kişiliği”, İstanbul Üniversitesi Türkiyat Mecmuası, c. 20, s. 315-331.
Saraç M. A. Yekta (1995), “Emrî, Emrullah”, DİA XI, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay., s. 164.
SARAÇBAŞI M. Ertuğrul (2010), Örnekleriyle Büyük Deyimler Sözlüğü I-II, İstanbul: Yapı Kredi Yay.
TANYERİ M. Ali (1999), Örnekleriyle Divan Şiirinde Deyimler, Ankara: Akçağ Yay.
Türkçe Sözlük I-II (1998), Ankara: TDK Yay.
YILMAZ Ozan (2009), “Klasik Türk Edebiyatı’nda Bir Deyim: Ter Düşmek”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S. 21, s. 155-170.