Aharon Layish. Sharī‘a and the Islamic State in 19th-Century Sudan: The Mahdī’s Legal Methodology and Doctrine

İslam dünyasında modernleşme dönemi, muhtelif gelişmeleri esas alan farklı tarihlendirmeler mevcut olsa da, genellikle XIX. yüzyılın ikinci yarısına yakın yıllardan başlatılır. Bu dönem, artık hiçbir şey eskisi gibi kalmadığı ve Allah-âlem ilişkileri tasavvurundan pratik hukuki meselelere değin birçok husus yenilenen ve kısmen değişikliğe uğrayan bir dünya görüşü ışığında ele alınmaya başladığı için, İslam tarihinde çok derin bir kırılma evresine karşılık gelir. İşte bu dönem öncesinde veya hemen paralelinde, modernleşme hamleleri ile kısmen benzerlik arz eden saiklerle ortaya çıkmış olsa da daha farklı bir gündemi olan ve endişelerinin kaynağı daha derinlerde bulunan kimi arayış ve hareketler daha serpilmiştir ki bunlar genellikle, “Modernleşme Öncesi Islah ve Tecdid Hareketleri” olarak anılır. Bu hareketler ve önderlerinden bir kısmı hakkında Doğulu ve Batılı akademi çevreleri ile ülkemizde yapılmış çalışmalar varsa da diğer bir kısmı özellikle ülkemizde yeterince ele alınmamıştır. Bilgilerimizin oldukça sınırlı olduğu hareketlerden biri de Sudan’da ortaya çıkan Mehdi hareketidir. Aharon Layish’in bu değerlendirmeye esas teşkil eden kitabı, Mehdi hareketi hakkında yapılmış yeni ve önemli bir çalışma olarak dikkate değer bir eserdir.
Anahtar Kelimeler:

İslam Hukuk Teorisi, Sudan

___

  • Aharon Layish. Sharī‘a and the Islamic State in 19th-Century Sudan: The Mahdī’s Legal Methodology and Doctrine. Leiden: Brill, 2016.