İSLAM ÖNCESİ ARAP TOPLUMUNDA KABİLELER ARASI REKABETİN İSLAM DAVETİNE YANSIMALARI

İslam daveti toplumsal yapı itibariyle kabilecilik sistemine dayalı Mekke"de başladı ve bu davet daha ilk günden itibaren Mekkeli müşriklerin, kabilelerin farklı seviyelerdeki, şekillerdeki tepkileriyle karşılaştı. Bazı kabileler İslam davetine karşı sert veya orta dereceli muhalefet sergilerken, bazı kabilelerin tüm fertleri iman etmeseler de bunlar İslam davetine muhalefet etmeyip, pasif veya aktif onun yanında yer aldılar. Bu makalede Mekke"nin kuruluşu, yönetiminde yer alan kabileler, bunlar arasında İslam öncesinde gerçekleştirilen AhlâfMutayyebûn ittifakının İslam davetine muhalefet ve taraf olarak ne oranda yansıdığını, hangi şahısların öne çıktığı ele alınacaktır.

The Reflections Of Intertribals Rivality in the Call To Islam in The Pre-Islamic Arab Society

The Islamic invitation came into being in Mecca which formed on the basic of tribalism. This invitation faced oppositions of the polytheists of Mecca based of different levels of tribes. Although some tribes reacted hard or moderate Islamic opposition against the invitation, all members of some tribes, though they didn"t believe the faith of İslam, they didn"t give reaction to Islam invitation, they involved the action of Islam. The emancipation this article salvoten of Mecca, the tribes who involved in the management, among them the alliance of AhlafMutayyebun performed in pre-Islamic period, as a party to the opposition and supporter, how the action reflected the extend to and also it will be deal how rate and also it will be explain which personality has come into prominence.

___

  • Abdurrezzâk, Ebû Bekr Abdurrezzak b. Hemmâm, el-Musannef, thk. Habîburrahman elA,,zamî, Beyrut 1970.
  • Âlûsî, Mahmud gükrü, Bulûğu'l-Ereb fî Ma'rifeti Ahvali'l-Arab, Beyrut, Dâru"l-Kütübü"l- Glmiyye, trs.
  • Apak, Adem, "Gslâm Öncesi Dönemde Mekke Gdare Sistemi ve Siyasetinin OluGumu," Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: , 10, Sayı: 1, s. 177-194.
  • , Mekke Döneminde Benî Ümeyye"nin Gslam"a KarGı Tutumu," Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 6, 1994, s. 277-296.
  • Aycan, Grfan, "Sakif Kabilesine ve Taif gehrine Gslam Tarihi Açısından Bir BakıG," Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Cilt: XXXIV, s. 209-235.
  • Belâzurî, Ahmed b. Yahya, Ensâbu'l-Eşrâf, thk. Muhammed Hamidullah, Beyrut, 1996
  • Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. Gsmail, el-Câmiu's-Sahih, II. Baskı, Gstanbul, Çağrı Yayınları, 1992
  • Câbirî, Muhammed Âbid, İslam'da Siyasal Akıl, çev. Vecdi Akyüz, Gstanbul, Kitabevi Yayınları,1997
  • Cevad Ali, el-Mufassal fî Târihi'l-Arab Kable'l-İslam, Bağdad, 1993
  • Çelikkol, YaGar, İslam Öncesi Mekke, Ankara, Ankara Okulu Yayınları, 2003
  • Derveze, Gzzet, Kur'an'a göre Hz. Muhammed'in Hayatı, çev. Mehmet Yolcu, III. Baskı, Gstanbul, Ekin Yayınları, 1998.
  • Gbn Abdirabbih, Ahmed b. Muhammed, el-Ikdu'l-Ferîd, Beyrut, 1983.
  • Gbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, çev. M. Salih Arı, Çıra Yayınları, Gstanbul, 2004
  • Gbn HiGam, es-Sîretu"n-Nebeviyye, thk. Mustafaes-Sakâ, Gbrahim el-Ebyârî, Abdu"l-Hâfız gelebî, Turâsu"l-Gslâmî, trs.
  • Gbn Gshak, Muhammed b. Yesâr, Sîretu İbn İshak, thk. Muhammed Hamidullah, Ma"hedu ed-Dirâsât ve"l-Ebhâs li"t-Ta"rîb, trs.
  • Gbnu"l-Cevzî, Nüzhetu"l-E,,yuni"n-Nevâzir fî Glmi"l-Vucûh ve"n-Nezâir, thk. Muhammed Abdulkerim Kâzım er-Râdî, II. Baskı, Beyrut, Müessetu"r-Risale, 1985, s. 176-183
  • Gbnu"l-Kelbî, Ebu"l-Munzir HiGâm b. Muhammed b. es-Sâib, Kitâbu'l-Asnâm, thk. Ahmed Zeki BâGâ, Kahire, 2009
  • Gbn Kesîr, Ebu"l-Fidâ Gmâduddîn Gsmâil, el-Bidâye ve'n-Nihâye, thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî, Dâru Hicr, trs.
  • Gbn Sa,,d, et-Tabakâtu'l-Kübra, thk. Ali Muhammed Amr, I. Baskı, Kahire, Mektebetü"lHâncî,2001,
  • Ezrakî, Ebû Velîd Muhammed b. Abdullah b. Ahmed,Ahbâru Mekke, thk. Ali Ömer, I. Baskı, Kahire, Mektebetü Sikâfetü"d-Diniyye, 2009.
  • el-Fâkihî, Ebû Abdullah Muhammed b. Gshak Gbn Abbas Ahbâru Mekke fî Kadîmi'd-Dehr ve Hadîs, thk. Abdulmelik b. Abdullah DehyiG, II. Baskı, Beyrut, Dâru Hadar, 1994
  • Hamidullah, Muhammed, İslam Peygamberi, çev. Salih Tuğ, I. Baskı, Gstanbul, Grfan Yayımcılık, 1991
  • , "Hz. Peygamber"in Büyük DüGmanlarının Psikolojisi," çev. Gsmail Yakıt, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 6, Erzurum, 1986
  • Gbn Habîb, Ebu Ca,,fer Muhammed b. el-Bağdâdî, el-Münemmak fî Ahbâri Kureyş, thk. HurGid Ahmed Fâruk, I. Baskı, Beyrut, Âlemu"l-Kütüp, 1985.
  • ,.el-Muhabber, thk. Eliza LGchtenstater, Beyrut, Dâru"l-Îfâku"l-Cedîde, 2009. Gsfahânî, er-Râğıb, el-Müfredât, Beyrut, 2005
  • Meriç, Cemil, Umrandan Uygarlığa, Gstanbul, 2009
  • Mukâtil, Ebu"l-Hasen b. Süleyman, Tefsîru Mukâtil b. Süleyman, thk. Ahmad Ferid, I. Baskı, Beyrut, Dâru"l-Kütübü"l-Glmiyye, 2003
  • Polat, Mizrap, "Hz. Muhammed"in Kabile Reislerini Gslam"a Kazandırma Çabaları: Durumun Ebu Süfyan b. Harb Örneğinden Yola Çıkılarak Tahlili," Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, LIX (2008), Sayı: 11, s. 185-196.
  • Sarıçam, Gbrahim, Emevî-Hâşimî İlişkileri (İslam Öncesinden Abbasîlere Kadar), I. Baskı, Ankara, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2008.
  • Vahidî, Ebu"l-Hasen Ali b. Ahmed, el-Vasît fî Tefsîri'l-Kur'âni'l-Mecîd, thk. Komisyon, Beyrut, 1994
  • ZemahGerî, Ebu"l-Kâsım Mahmûd b. Ömer, el-Keşşâf an Hakâiki't-Tenzil, Beyrut, Dâru"lMa"rife, 2008
  • , Esâsu'l-Belâğa, Beyrut, 1979