Hz. Muhammed’in Çocuklarıyla İlişkileri

Bu makalede, Hz. Muhammed’in çocuklarıyla ilişkileri ele alınmakta, bu ilişkilerin içinde yaşadığı toplumun geleneksel anlayışlarıyla örtüşen ve ayrışan tarafları irdelenmektedir. Hz. Muhammed’in hem erkek hem kız çocukları dünyaya gelmiş; erkek çocukları çok küçük yaşlarda hayatlarını kaybederken, kız çocukları ergenlik dönemine ulaşıp evlenmişlerdir. Kızlarının üçü kendisinden önce, biri ise kendisinden kısa bir süre sonra vefat etmiştir. Üç kızından torunları olmuş, ancak soyu sadece kızı Fâtıma ile devam etmiştir. Çocuklarına iyi bir baba, torunlarına ise müşfik bir dede olmuş, ayrıca kölesi Zeyd b. el-Hârise’yi nübüvvetten önce azat ederek evlât edinip oğlu gibi sevmiştir.

The Relationship of the Prophet Muhammad with His Children

This study deals with the relationship of the Prophet Muhammad with his children and also examines the differences and similarities of his behavioral styles with the traditional understanding that the Arabic society had during his time. The Prophet Muhammad had both boys and girls. However, while his boys died in their very early ages, his girls reached at their adolescent periods and got married. While three girls died before the Prophet, the other passed away just after dying of the Prophet. Although the prophet had some grandchildren from his three girls, his lineage continued with Fâtıma. He was a good father and compassionate grandfather. In addition, the Prophet emancipated his slave, Zeyd b. al-Harisa before his prophet hood, adopted him and loved him like his children

___

  • Ahmed b. Hanbel (241/855), el-Mesâil, thk. Fazlurrahmân Dîn Muhammed, ed-Dâru‟l-İlmiyye, Delhi 1988.
  • Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdillah Ahmed b. Muhammed eş-Şeybânî (241/855), el-Müsned, I-VI, İstanbul 1413/1992.
  • Âişe Abdurrahman bint eş-Şati‟, Terâcimu Seyyidâti Beyti‟n-Nubuvve, Beyrut t.y.
  • Ana Britannica, Ana Yayıncılık, İstanbul 2004, I, 95, XV, 579.
  • Atar, Fahrettin, “Akîka”, DİA, İstanbul 1989
  • Avcı, Casim, “Kaynukâ‟ (Benî Kaynukâ‟), DİA, Ankara 2002, XXV, 88.
  • Aydın, M. Akif, “Aile”, DİA, İstanbul 1989, II, 198.
  • Aydın, M. Akif, “Evlât Edinme”, DİA, İstanbul 1995, XI, 528.
  • Belâzurî, Ahmed b. Yahyâ (279/892), Ensâbü‟l-Eşrâf, thk. Süheyl Zekkâr– Riyâd Ziriklî, Beyrut 1996/1417.
  • Berrî, el-Cevhere fî Nesebi‟n-Nebî ve Ashâbihi‟l-Aşere, al-mostafa.com.
  • Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmâîl (256/870), es-Sahîh, İstanbul 1413/1992.
  • Canan, İbrahim, Aile Reisi ve Baba Olarak Hz. Peygamber, İstanbul 2005.
  • Çağatay, Neşet, “Rukayye”, İA, İstanbul 1993, IX, 765-766.
  • Çağatay, Neşet, İslam Öncesi Arap Tarihi ve Cahiliye Çağı, Ankara 1982.
  • Çelikkol, Yaşar, İslâm Öncesi Mekke, Ankara 2003.
  • Çubukçu, Asri, “Kâsım”, DİA, İstanbul 2001, XXIV, 538.
  • Demircan, Adnan, İslâm Tarihinin İlk Asrında İktidar Mücâdelesi, İstanbul 1996.
  • Derveze, M. İzzet, Siretu‟r-Rasul: Kur‟an‟a Göre Hz. Muhammed‟in Hayatı, çev. Mehmet Yolcu, Ekin Yayınları, İstanbul 1998.
  • Diyarbekrî, Hüseyin b. Muhammed (990/1582), Târîhu‟l-Hamîs fî Ahvâli En- fesi Nefîs, I-II, Kahire 1302.
  • Dûlâbî, Ebû Beşir Muhammed b. Ahmed (310/922), ez-Zürriyyetu‟t- Tâhiretu‟n-Nebeviyye, thk. Sa‟d el-Mubârek el-Hasan, ed-Dâru‟s- Selefiyye, Kuveyt 1407.
  • Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‟âs es-Sicistânî (275/889), es-Sünen, İstanbul 1413/1992.
  • Fayda, Mustafa, “Muhammed”, DİA, İstanbul 2005, XXX, 408-423.
  • Fesevî, Ebû Yûsuf Ya‟kûb b. Süfyân (277/890), el-Ma‟rife ve‟t-Târîh, thk. Halîl el-Mansûr, I-III, Beyrut 1999/1419.
  • Fığlalı, Ethem Ruhi, “Ali”, DİA, İstanbul 1989, II, 371.
  • Fığlalı, Ethem Ruhi, “Hasan”, DİA, İstanbul 1997, XVI, 282-285.
  • Fığlalı, Ethem Ruhi, “Hüseyin”, DİA, İstanbul 1998, XVIII, 518-521.
  • Hamidullah, Muhammed, İslam Peygamberi, I-II, çev. Salih Tuğ, İstanbul 1980, I, 69.
  • Harman, Ömer Faruk, “İsmâil”, DİA, İstanbul 2001.
  • Humeydî, Ebû Bekir Abdullah b. Zübeyr el-Humeydî (219/834), el-Müsned, thk. Habîburrahmân el-A‟zamî, Dâru‟l-Kutubi‟l-İlmiyye, I-II, Beyrut t.y.
  • İbn Abdilber, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdillah b. Muhammed, el-İstî‟âb fî Ma‟rifeti‟l-Ashâb, thk. Ali Muhammed el-Bicâvî, I-IV, Kahire 1969.
  • İbn Habîb, Ebû Ca‟fer Muhammed el-Bağdâdî (245/860), Kitâbu‟l-Muhabber, nşr. Ilza Lictenstädter, Beyrut t.y.
  • İbn Hıbbân, Muhammed b. Hıbbân (354/965), es-Sikât, thk. es-Seyyid Şerifuddin Ahmed, I-IX, Dâru‟l-Fikr, y.y. 1975/1395.
  • İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdülmelik el-Hımyerî (218/833), es-Sîretu‟n- Nebeviyye, thk. Mustafa es-Sakâ-İbrahîm el-Ebyârî-Abdülhafîz Şelebî, I-IV, Mısır 1355/1936; Sîretu‟n-Nebî (s.a.v.), nşr. Muham- med Muhyiddîn Abdulhamîd, Mısır 1963/1383.
  • İbn İshâk, Muhammed b. İshâk b. Yesâr (151/768), Sîretu İbn İshâk, thk. Muhammed Hamidullah, Konya 1981/1401.
  • İbn Kesîr, Ebu‟l-Fidâ İsmâil b. Kesîr (774/1372), el-Fusûl fî İhtisâri Sîreti‟r- Resûl, thk. Muhammed el-Îd-Muhyittîn Mestû, Beyrut 1399.
  • İbn Kuteybe, Ebû Muhammed Abdullah b. Müslim (276/889), el-Meârif, thk. Muhammed İsmail Abdullah es-Sâvî, 2. baskı, Dâru İhyâi‟t- Turâsi‟l-Arabî, Beyrut 1390/1970.
  • İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvinî (275/888), es-Sünen, İstanbul 1413/1992.
  • İbn Sa‟d, Ebû Abdillah Muhammed (230/844), et-Tabakâtü‟l-Kübrâ, Dâru Sâdır, Beyrut t.y.
  • İbn Şebbe, Ebû Zeyd Ömer en-Numeyrî el-Basrî (262/876), Kitâbu‟t-Târîhi‟l- Medîneti‟l-Munevvere, thk., Fehim Muhammed Şeltût, I-IV, Cidde 1979/1399.
  • İbnu‟l-Esîr, İzzuddîn Ebu‟l-Hasen Ali b. Muhammed (630/1232), el-Kâmil fi‟t- Târîh, I-XII, Beyrut 1965.
  • Juynboll, Th. W., “Akîka”, İA, İstanbul 1993, I, 248.
  • Kandemir, M. Yaşar, “Fâtıma”, DİA, İstanbul 1995, XII, 219-223.
  • Kandemir, M. Yaşar, “Muhammed”, DİA, İstanbul 2005, XXX, 423-428.
  • Kazıcı, Ziya, Hz. Muhammed‟in Aile Hayatı ve Eşleri, İstanbul 2003.
  • Köksal, Asım, İslâm Tarihi (Medine), I-XI, İstanbul 1981.
  • Kufralı, Kasım, “Fâtıma”, İA, İstanbul 1993, IV, 518-521.
  • Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed (671/1221), el-Câmi‟ li- Ahkâmi‟l-Kur‟ân, thk., Ahmed Abdulalîm el-Berdûnî, Dâru‟ş-Şa‟b, I-XX, 2. baskı, Kâhire 1372.
  • Lammens, H., “Hasan”, İA, İstanbul 1993, V/1, 308-309.
  • Müslim, Ebû Hüseyn Müslim b. Haccâc (261/874), es-Sahîh, İstanbul 1413/1992.
  • Nesâî, Ebû Abdirrahman Ahmed b. Şuayb (303/915), es-Sünen, İstanbul 1413/1992.
  • Özaydın, Abdülkerim, “Arap”, DİA, İstanbul 1991, III, 321.
  • Öztürk, Levent, Hz. Peygamber Döneminde Sağlık Hizmetlerinde Kadının Yeri, İstanbul 2001.
  • Sarıçam, İbrâhim, Hz. Peygamber‟in Çağımıza Mesajları, Ankara 2000.
  • Savaş, Rıza, Hz. Muhammed Devrinde Kadın, İstanbul 2004.
  • Suheylî Abdurrahman b. Abdillah (581/1185), er-Ravdu‟l-Unuf, thk. Mecdî Mansûr eş-Şûra, Dâru‟l-Kutubi‟l-İlmiyye, Beyrut 1997/1418.
  • Şahinoğlu, M. Nazif, “Zeyneb”, İA, İstanbul 1993, XIII, 554-555.
  • Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr (310/922), Târîhu‟l-Umem ve‟l-Mulûk, Dâru‟l-Kutubi‟l-İlmiyye, Beyrut 1987/1407.
  • Taberî, Muhammed b. Cerîr et-Taberî (310/923), Câmiu‟l-Beyân „an Te‟vîli Âyi‟l-Kur‟ân, I-XXX, Beyrut 1986-1987/1406-1407.
  • Tirmizî, Muhammed b. İsa (279/892), es-Sünen, İstanbul 1413/1992.
  • Topuzoğlu, Tevfik R., “Ümmü Külsüm”, İA, İstanbul 1993, XIII, 107-108.
  • Uğur, Mücteba, “Abdullah b. Osman b. Affân”, DİA, İstanbul 1988.
  • Vâkıdî, Muhammed b. Ömer (207/822), Kitâbu‟l-Meğâzî, thk. Marsden Jones, I-III, Beyrut 1409/1989.
  • Wensinck, A. J., “Kaynukâ”, İA, İstanbul 1993, VI, 467.
  • Ya‟kûbî (284/897), Târîhu‟l-Ya‟kûbî, Dâru Sâdır, Beyrut t.y.
  • Yeniçeri, Celal, Peygamber, Devlet Başkanı, Aile Reisi Hz. Muhammed ve Ya- şadığı Hayat, İstanbul 1420/2000.
  • Zübeyr b. Bekâr, Ebû Abdillah ez-Zübeyr b. Bekkâr ez-Zubeyrî (256/870), el- Muntahab min Kitâbi Ezvâci‟n-Nebî Sallallâhu Aleyhi ve Sellem, thk. Sekîne eş-Şehâbî, Muessesetu‟r-Risâle, Beyrut 1403.