“Ne Evet Ne Hayır!” Örneğinden Hareketle İmla ve Noktalama Kurallarının Edebî Metinlerle Öğretimi

İmla ve noktalama birbirini tamamlayan, yazıyı anlaşılır kılan iki temel ögedir. Okul dönemi ile birlikte imla ve noktalama kuralları kademeli bir şekilde öğrenciye kazandırılmaya çalışılmakta ve bu kuralları öğrencinin sadece okulda değil, yaşamı boyunca yazılı üretimlerinde kullanması hedeflenmektedir. Ancak konuyla ilgili yapılan araştırmalarda öğrencilerin her kademede imla ve noktalamaya ilişkin eksikliklerinin olduğunu ifade edilmektedir. Bu çalışmada noktalama işaretlerinin kullanımının ve imla kurallarının işlevsel öğretimine yönelik bağlam temelli bir öğretim yapılması gerektiği düşüncesi Oğuz Atay’ın “Ne evet ne hayır!” hikâyesi ile örneklendirilmektedir. Oğuz Atay 70’li yıllarda Türk edebiyatına roman ve hikâyeleriyle katkı sunmuş önemli bir yazardır. Söz konusu hikâyesinde yanlış kullanımlar vasıtasıyla imla ve noktalamanın ehemmiyetini okura göstermektedir. İmla ve noktalamanın yazı için öneminin bir metin içerisinde vurgulandığı tipik bir örnek olan “Ne evet ne hayır!” adlı eserde büyük harf kullanımı, alıntı kelimelerin yazımı, nokta, soru işareti gibi yazılan cümlelerin daha anlaşılır olmasını sağlayan yazınındestekleyici unsurlarının kullanımı, yanlış kullanımı veya kullanılmayışları belirlenerek Türkçe yazma becerisinin kazandırılması ve geliştirilmesi sırasında doğru ve güzel yazma hedefi için metin odaklı öğretim konusunda bir bakış açısı sunmak amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Ana dili eğitimi, yazma beceresi, imla ve noktalama kuralları, imla ve noktalama kurallarının öğretimi, Oğuz Atay, Ne Evet Ne Hayır

Teaching Spelling and Panctuation Through Literary Texts Considering The Example of “Neither Yes nor No”.

Spelling and punctuation are two basic elements that complement each other and make the text understandable. With the beginning of the formal schooling, spelling and punctuation rules are tried to be gradually imparted to students and it is aimed to enable them to use these rules not only in the school but also in their written productions throughout their lives. However, in the research on the subject, it is stated that students have deficiencies related to spelling and punctuation at all levels. In the current study, the concept that context-based teaching should be adopted for the functional teaching of spelling and punctuation rules was shown through the story “Ne evet ne hayır” written by Oğuz Atay, who is an important author that contributed to the Turkish Literature with his novels and stories in the 1970s. He shows the importance of the use of spelling and punctuation rules to the reader in this story. As a typical example in which the importance of spelling and punctuation is strongly emphasized, the story “Ne evet ne hayır!” was used to show the accurate, inaccurate use or absence of the complementary elements of any writing used to make writing more comprehensible such as the use of capital letters, writing of foreign words, use of full stop, question mark, dash, paragraphing, and thus it is aimed to present a perspective of text-centered teaching to accomplish the objective of accurate and nice writing while imparting and developing the writing skill in Turkish.

Keywords:

Mother tongue teaching, writing skills, spelling and punctuation rules, teaching of spelling and punctuation rules, Oğuz Atay, Ne Evet Ne Hayır,

PDF

___

Adıgüzel, Muhammet Sani (2004), Türkçe Öğretim Yöntemleri, İstanbul: Yeryüzü Yayınevi.
Ağca, Hüseyin (1999), Yazılı Anlatım, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık Öğretmen Kitapları Serisi.
Akmugan, Ali Mürsel (2019), İlkokul 4. Sınıf Öğrencilerinin Çalışma Kitaplarında Yaptıkları Yazım ve Noktalama Hatalarının Tespiti (Erzincan Örneği), Erzincan: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Alpaslan Gökalp Gonca (2001), “Derslikten Günlük Yaşama Edebiyat Eğitimi”, Türkbilig Türkoloji Araştırmaları, S.1, s. 185-202.
Arastaman, Gökhan, Fidan, Öztürk İnci ve Fidan, Tuncer (2018), “Nitel Araştırmada Geçerlik ve Güvenirlik: Kuramsal Bir İnceleme”, YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, C.15, S.1, s. 37-75.
Arıcı, Ali Fuat ve Ungan, Suat (2008), “İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Çalışmalarının Bazı Yönlerden Değerlendirilmesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 20, s. 317-328.
Atasoy, Faysal Okan (2009), Türkçede Noktalama: Sorunlar-Çözümler-Teklifler. İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmış Doktora Tezi).
Atasoy, Faysal Okan (2017), “Kılavuz Kaynaklı Noktalama Sorunları ve Yazım Kılavuzundaki Eksiklikler”, Yazım Sorunları Çalışma Toplantısı 19-20 Aralık 2017, İstanbul: İstanbul Üniversitesi – Türk Dil Kurumu.
Atay, Oğuz (1987), Korkuyu Beklerken, İstanbul: İletişim Yayınları.
Atay, Selçuk (2019), “İroni İle Yoğrulmuş Bir Parodi Örneği Olarak Oğuz Atay’ın ‘Ne Evet Ne Hayır’ı”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, C. 7, S. 17, s. 298 – 307.
Avcı, Emine (2006), İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Yaptıkları Yazılı Anlatım Yanlışlarının İncelenmesi, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Bağcı, Hasan (2007), Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazılı Anlatım Derslerine Yönelik Tutumları ile Yazma Becerileri Üzerine Bir Araştırma, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
Bağcı, Hasan (2012), “Ortaöğretim 9. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Alan Bilgisi Başarı Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma” Turkish Studies, C. 7, S. 4, s. 907-919. Banguoğlu, Tahsin (1998), Türkçenin Grameri, Ankara: TDK Yayınları.
Beyreli, Latif, Çetindağ, Zerrin ve Celepoğlu, Ayşegül (2005), Yazılı ve Sözlü Anlatım, Ankara: PegemA Yayıncılık.
Can, Remzi (2012), Ortaöğretim Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarında Paragraf Düzeyinde Bağdaşıklık ve Tutarlılık. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
Çelik, Mehmet Emre (2010), İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Bilgilendirici Metin Yazma Kazanımlarına Ulaşma Düzeyleri, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Demircan, Ömer (2001), Yazım: Sözel Karşıtlıkların Görsel Ayrımı, Bileşik Sözcüklerin Yazımı. Yazım ve Sorunları Bilimsel Kurultayı Bildirileri, Ankara: Dil Derneği Yayınları.
Dölek, Onur ve Hamzadayı, Ergün (2016), “Akran Etkileşimine Dayalı Yazma Etkinliklerinin 7. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerileri Üzerindeki Etkisi”, Turkish Studies, C. 11, S. 3, s. 965-980.
Durukafa, Gönül (1992), “Cluster Metodu”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 8, s. 83-114.
Ekinci, Çelikpazu Esra (2006), Erzurum Merkez İlçe İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatım Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Erdem, Hilal (2007), Dokuzuncu Sınıf Öğrencilerinin Yazım ve Noktalama Kurallarına Ulaşma Düzeyi. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Erkınay Hadra Kübra (2011), “Türkçe Öğretmenlerinin Yazım Kılavuzu Kullanma Konusundaki Tutum ve Görüşleri”, International Journal of Social Science, C. 4, S. 1, s. 1-24.
Esmek, Mesut (2018), İlköğretim Dördüncü Sınıf Türkçe Ders Kitabının Yazım Kuralları, Noktalama İşaretleri ve Dil Bilgisel Bazı Hususlar Açısından İrdelenmesi. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).
Göğüş, Beşir (1978), Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi, Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
Güneş, Firdevs (2007), Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma, Ankara: Nobel Yayın.
Hamzadayı, Ergün ve Çetinkaya, Gökhan (2013), “Dikte Uygulamalarının 5. Sınıf Öğrencilerinin Yazım ve Noktalama Kurallarını Uygulama Becerilerine Etkisi”, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, C. 9, S. 3, s. 133-143.
Hatiboğlu, A. Necip (2003), Üniversitede Türk Dili, Ankara: Barış Yayınevi.
Kalfa, Mahir (2000), Noktalama İşaretlerinin Türkçenin Öğretimindeki Yeri ve Önemi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi).
Kalfa, Mahir ve Avcı, Merve (2020), “2010-2019 Yükseköğretime Geçiş Sınavlarında Noktalama İşaretlerinin Kullanımı Bilgisini Yoklayan Soruların İncelenmesi”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, C. 8 S. 1, s. 126-134.
Kantemir, Enise (1991), Yazılı ve Sözlü Anlatım, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
Karagül, Sedat (2010), İlköğretim 6-8. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Dersi Öğretim Programında Belirtilen Yazım ve Noktalama Kurallarını Uygulayabilme Düzeyi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
Karakaş, Rezzan ve Akın Erhan (2018), “Yazım Kuralları Öğretiminde Duvar Yazılarından Yararlanma”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 6, S. 5, s. 647–654.
Karasar, Niyazi (2006), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Karatay, Halit (2011), “4+1 Planlı Yazma ve Değerlendirme Modelinin Öğretmen Adaylarının Yazılı Anlatım Tutumlarını ve Yazma Becerilerini Geliştirmeye Etkisi”, Turkish Studies, C.6, S. 3, s. 1029-1047.
Kavcar Cahit, Oğuzkan, Ferhan ve Aksoy, Özlem (2002), Yazılı ve Sözlü Anlatım, Ankara: Anı Yayıncılık.
Kavcar, Cahit, Oğuzkan, Ferhan ve Sever, Sedat (2004), Türkçe Öğretimi, Ankara: Engin Yayınevi.
Korkmaz, Zeynep (2007), Gramer Terimleri Sözlüğü, Ankara: TDK Yayınları.
Maden, Aslı (2013), Aktif Öğrenme Tekniklerinin İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Yazım ve Noktalama Kuralları Başarısı ve Derse Karşı Tutumlarına Etkisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).
Maden, Sedat (2011), “Takım Oyun Turnuva Tekniğinin Yazım Kuralları ve İşaretleri Eğitiminde Kullanımı”, e - international journal of educational research, C. 2 S. 3, s. 52 – 67.
Maden, Sedat ve Maden, Aslı (2018), “Türkçe Öğretmeni Adaylarının Elektronik Sözlük ve Yazım Kılavuzu Kullanma Alışkanlıkları”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (KÜSBD), C. 8, S. 2, s. 377-396.
Maltepe, Saadet (2006), “Türkçe Öğretiminde Yazılı Anlatım Uygulamaları İçin Bir Seçenek: Yaratıcı Yazma Yaklaşımları”, Dil Dergisi, S. 132, s. 56-66.
Opuş, Muhammed Yasir (2019), Türkçe Öğretmenlerinin Sosyal Medyadaki Dil Kullanımının Yazım (İmla) Açısından İncelenmesi: Facebook Örneği. Kütahya: Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi).
Özdemir, Emin (1991), Yazma Öğretimi, İçinde Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayını. s. 114-149.
Özezen, Yüceol Muna (2010), “Türkçenin Ağ Ortamındaki Yazımı ve Bunun Ses Bilimsel Yapıyla Bağlantıları”, Bilig, S. 53, s. 233-256.
Özkara, Yasin ve İzci, Gülden (2013), “İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Okumaya Yönelik Tutumları İle Noktalama İşaretlerini Uygulama Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Cumhuriyet International Journal of Education-CIJE, C. 2, S. 2, s. 1-9.
Sakallı, Fatih (2011), “Tutunamayanların Hikâyeleri ‘Korkuyu Beklerken’”. Turkish Studies, C. 6, S. 1, s. 1713-1725.
Sever, Esra ve Memiş, Aysel (2013), “Süreç Temelli Yazma Modellerinin İlkokul Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Yazım-Noktalama Becerisine ve Yazma Eğilimine Etkisi”, Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, C. 5, S. 9, s. 243- 259.
Sever, Sedat (2000), Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Ankara: Anı Yayıncılık.
Sever, Sever, Kaya, Zekeriya ve Aslan, Canan (2006), Etkinliklerle Türkçe Öğretimi, İstanbul: Morpa Yayınları.
Sülükçü, Yusuf (2018), “TDK’nin Yazım Kılavuzu’ndaki Noktalama İşaretleri Hakkında Bir İnceleme ve Tespit Edilen Problemler İçin Öneriler”, TÜBAR, C. XLIII, s. 225-255.
Tağa, Tahir ve Ünlü, Süleyman (2013), “Yazma Eğitiminde Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Bir İnceleme”, Turkish Studies, C. 8, S. 8, s. 1285-1299.
Tanrıkulu, Fatih (2017), “Türkçe Öğretmen Adaylarının Sosyal Medya Yazışmalarındaki Yazım ve Noktalama Yanlışlarının Sebepleri: Whatsapp Örneği”, International Journal of Languages’ Education and Teaching, C. 5, S. 2, s. 129-143.
Tiryaki, Esra Nur (2013), “Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Yazma Eğitimi”, Ana Dili Eğitimi Dergisi, C. 1, S. 1, s. 38-44.
Topuzkanamış, Ersoy (2014), “Yazma Stratejileri Öğretiminin Türkçe Öğretmenliği Birinci Sınıf Öğrencilerinin Yazma Başarısına Etkisi”, TEKE, C.3, S. 2, s. 274-290.
Ülper, Hakan (2012), “Taslak Metinlere Öğretmenler Tarafından Sunulan Geribildirimlerin Özellikleri”, Eğitim ve Bilim, C. 37, S. 165, s. 121-136.
Yangın, Banu (2002), Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi, Ankara: Dersal Yayıncılık.
Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma, Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yıldız, Derya ve Ceran, Dilek (2017), Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yazılı Sınavlarda Yaptıkları Dil Yanlışları. İçinde Özcan Demirel ve Serkan Dinçer (Ed.), Eğitim Bilimlerinde Yenilikler ve Nitelik Arayışı. Ankara: Pegem Akademi. s. 1057-1072.