Türkçe Eğitiminde Karikatür Kullanımı ve Eğitsel Değeri

ÖZ: Dil eğitiminde verimliliği belirleyen önemli unsurlardan biri de eğitim ortamı tasarımı ve bu çerçevede materyal kullanımıdır. Bu çalışmada Türkçe Öğretiminde işlevsel değere sahip olan ancak gerektiği kadar yararlanılmayan ‘karikatür’ ele alınmaktadır. Çalışmada ilk olarak eğitim ortamlarında pedagojik bir materyal olarak karikatürün özellikleri, türleri ve eğitimde kullanılmasının önemi üzerinde durulmakta ve literatürde karikatürle ilgili ulaşılabilen çalışmalara değinilmektedir. Ayrıca Türkçe Öğretimi Programında karikatüre yer verilme durumu üzerinde de durulmaktadır. Çalışma sonunda ise karikatürün Türkçe eğitimi metin işleme sürecini çeşitlendirmede pedagojik bir materyal olarak kullanılabilirliğini örneklemek amacıyla karikatür çalışmalarını içeren ders işleyiş etkinliğine yer verilmiştir. Anahtar sözcükler: Türkçe eğitimi, dil becerileri, metin işleme süreci tasarımı, materyal kullanımı, karikatür.

___

  • Güneş F. (2017) Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Koç K., Yıldız S., Coşkun R. (2015) Çocuklar Resimli Çocuk Kitaplarındaki Resimleri Nasıl Yorumluyor? Behiç Ak’ın “Uyurgezer Fil” Kitabı ile Yapılan Görsel Okuma Üzerine Bir Araştırma. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(4), 687-706.
  • MEB (2006) İlköğretim Türkçe Dersi (6,7,8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim.
  • MEB (2015) İlköğretim Türkçe Dersi (1 - 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim.
  • MEB (2018) Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1 - 8. Sınıflar). Ankara: Milli Eğitim.
  • Melanlıoğlu, D., Tayşi Karakuş E. ve Özdemir, B. (2012). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Karikatür Kullanımı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (19): 241-256.
  • Mürsel G., C. (2009) Deyim ve Atasözlerinin Öğretiminde Karikatürün Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
  • Örs, F. (2007) Eğitim ve Karikatür, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 84, 26-28.
  • Özer, A. (2007) Karikatür ve Eğitim, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 84, 19-25.
  • Özer, A. (1998) Kuramsal ve Uygulamalı Karikatür. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Akkaya, A. (2011) Karikatürlerle Dil Bilgisi Öğretimi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
  • Şenyapılı Ö. (2003) Neyi, Neden, Nasıl Anlatıyor Karikatür? Kim, Niye Çiziyor? Ankara: OTDÜ Yayıncılık.
  • Şeref İ., Yılmaz İ. (2015) Yemenli Öğrencilerin Türkçe Yazma ve Konuşma Becerilerinin Geliştirilmesinde Karikatür Kullanımına Yönelik Bir Uygulama, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10(7), 835-860.
  • TDK (2005) Türkçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
  • Temizyürek F., Erdem İ., Temizkan M. (2017) Konuşma Eğitimi Sözlü Anlatım. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Uslu, H. (2007) Eğitimde Karikatür, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 84, 15-18.
  • Uğurel, I. Moralı, S (2006). Karikatürler ve Matematik Öğretiminde Kullanımı, Milli Eğitim Dergisi, 170. 32-46.
  • Üstün, Ö. (2007) Ortaöğretim Üçüncü Sınıfta Türk Dili ve Edebiyatı Dersinde Karikatür Kullanımın Yazılı Anlatım Öğretimine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
  • Varışoğlu, B., Şeref, İ., Gedik. M ve Yılmaz, İ. (2014). Deyim ve atasözlerinin öğretilmesinde görsel bir araç olarak karikatürlerin başarıya etkisi, Karadeniz Araştırmaları,41, 226-242
  • Demirel Ö. (1999) İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Demirci, G. (2013) Eğitimde Mizah ve Karikatür Kullanımın Öğrenci Başarısı ve Motivasyonuna Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
  • Demirci H. (2017) Çizginin Çizgisi: Karikatürün Serüveni. Ankara: Desen Yayınları.
  • Doğan Y. (2011) Dinleme Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Dönmez F., A. (2013) İlköğretim 7. Sınıf Öğrencilerinin Türkçe Öğretiminde Okuduğunu Anlama ve Yazma Becerilerinin Gelişmesinde Karikatürün Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Efe H. (2005) Karikatür ve Eğitim. İzmir: Etki Yayıncılık.
  • Göçer A. (2017) Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Göçer A. (2018) Yazma Eğitimi (3. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.