Yaratıcı bir süreç olarak okuma

Bu çalışmada, Moorman ve Ram’ın geliştirdiği (1994a 1994b, 1999) işlevsel okuma kuramı çerçevesinde okuma süreci işlevsel bir yaklaşımla ele alınıp irdelenmekte ve bu yaklaşım açısından tüm okuma deneyimlerinin gücül olarak yaratıcılık içermekte olduğu düşüncesinden yola çıkılmaktadır. Yaratıcılık okuma sürecinin gerekli bileşenidir ve bu nedenle hiçbir okuma deneyimi yaratıcılık bileşeni ayrı tutularak gerçekleştirilemez. Okuma içerdiği zihinsel görevler nedeniyle yaratıcı bir süreç olmak durumundadır. Okuma ile kavrama ve okuduğunu kavrama arasın- daki ilişki yaratıcılığın neden okuma sürecinin gerekli bileşeni olduğunun anlaşılmasında temel niteliklidir. Bu durum, aynı zamanda “yeni” kavramının tanımlanmasını ve bu kavramın bir dış uyaranın zihindeki sunumlarına yönelik olarak çeşitlendirilmesini gerektirmektedir. Öyle ki, yaratıcılık, bilişsel bir kılıcının gerçekleştirdiği ve sonucunda yeni ve kullanışlı olan bir yaratım (artifact) sunan içsel bir süreçtir. Yaratıcı bir süreç olarak okuma ise okuma işinin okur için YENİ OLAN kavramları içeren metinler üzerinde gerçekleştirilmesidir (Moorman ve Ram, 1994a). Bu bakış açısı eğitim-öğretim ortamları için tanımlanan hedef davranışların tanımlanmasında ve öğrenciyi bu davranışlara yönlendirmekte kul lanılacak tüm metinlerin seçiminde hem uzmanlar için elverişli bir başlangıç noktası sunmakta hem de bu ortamlarda kullanılmakta olan ders malzemelerinin niteliğinin değerlendirilmesinde anahtar bir rol üstlenmektedir

Reading as a creative process

In this study, reading process is discussed and examined in view of functional theory of reading, developed by Moorman and Ram (1994a 1994b, 1999), in which all reading experiences are believed to potentially include creativity. Since creativity is an essential component of reading process, no reading experience can be accomplished without it. Reading is a creative process because of the mental tasks it possesses. The relationship between “reading and comprehension” and “reading comprehension” has a basic quality in understanding the reason why creativity is an essential component of reading process. This also necessiates the definition of the concept “novelty” and the need of varying the presentations of this concept in terms of stimulation in one’s mind. Thus, creativity is an inner process which presents a novel and useful artifact performed by a cognitive agent. On the other hand, reading can be accomplished as a creative process with texts which include NOVEL concepts for the reader (Moorman ve Ram, 1994a). This point of view proposes a convenient starting point in defining target behaviours in educational environments and choosing appropriate texts in order to achieve these behaviors. It also has a key role in evaluating the quality of course materials used in educational environments.

___

  • Boden, M. A. 1991. The Creative Mind: Myths and Mechanisms. Basic Books, New York.
  • Dechant, E. 1991. Understanding and Teaching Reading: An Interactive Model. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
  • Moorman, K. ve A.Ram. 1994a. A Functional Theory of Creative Reading. Technical Report Series. Atlanta, Georgia: College and Computing Georgia Institute of Technology.
  • Moorman, K. ve A. Ram. 1994b. Integrating Reading and Creativity: A Functional Approach: Proceedings of the Sixteenth Annual Cognitive Science Conference.
  • Moorman, K. ve A. Ram. 1996. The Role of Ontology in Creative Understanding: Proceedings of the 18th Annual Cognitive Science Conference, San Diego.
  • Moorman, K. ve A. Ram. 1999. Towards a Theory of Reading and Understanding: (Eds.) K. Moorman ve A. Ram. Understanding Language Understanding: Computational Models of Reading. Cambridge: MIT Press.
  • Perfetti, C. A.1985. Reading Ability. New York: Oxford University Press.
  • Perfetti, C. A. 2007. Reading Ability: Lexical Quality to Comprehension. Scientific Studies of Reading. 11 (4), 357-383.