İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNDE ÖZETLEME BECERİSİNİN GELİŞİMİ
Bu çalışma, ilköğretim 5. ve 8. sınıf öğrencilerinin, anlama-özetleme ve anlatmaözetleme ilişkisi açısından özetleme eyleminin temel alt eylemleri olan “metninönemli birimlerini seçme sürecini” ve bununla birlikte “seçilen birimlerin özetmetne dönüştürülmesinde kullanılan stratejileri” sorgulamayı amaçlamaktadır.Çalışmada, bu iki alt eylem, öğrencilerin özet metinlerinde bilişsel gelişime bağlıolarak nasıl bir görünüm sunduğu bağlamında sorgulanmıştır. Çalışmadan eldeedilen bulgulara dayalı olarak, 5. ve 8. sınıf öğrencilerinin özetleme edimlerindesöz konusu iki alt eylemin görünümlerine yönelik belirgin ayrımların bulunmadığısonucuna ulaşılmıştır
Anahtar Kelimeler:
metin özetleme, büyük ölçekli yapı, okuma-anlama, sözbilimselyapı
DEVELOPMENT OF PRIMARY SCHOOL STUDENTS SUMMARIZING SKILL
The study presented here aims at detecting the cognitive development of the 5th andthe 8th grade primary school students by questoning whether there is a differencebetween the usage of text-summarizing strategies used by each group. Developmentof cognitive abilities of the 5th and the 8th grade students are analyzed in terms oftwo sub-skills of the summarizing process, namely “selecting the basic units of thetext” and “strategies used in making a summary out of these selected units”.Depending on the results of the study, we conclude that there are not clear distinctions between the summarizing skills of the two groups in terms of the mentioned sub-skills
___
- Brown, A. ve J. Day 1983. Macrorules for summarizing texts: the development of expertise, Journal of Verbal Learing and Verbal Behavior, 1–14.
- Çıkrıkçı, S. 2004. İlköğretim Öğrencilerinde Özetleme Becerisinin Gelişimi, (yayımlanma- mış doktora tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkçenin Eğitimi ve Öğretimi Anabilim Dalı, Ankara.
- Haas, W. ve S. Graff 1981. Ein Modell zur Beschreibung und Vorhersage des Zusammenfassens Einfacher Geschichten, Zur Psychologie der Textverarbeıtung: Ansatze, Befunde, Probleme, München: Urban ve Schwarzenberg, 168-225.
- Habel, C. 1982. Textverstehende Systeme: Ein Beispiel für die Beziehung Informatik- Kognitionswissenschaft. GI 12. Jahrestagung, London: Springer Verlag, 372–391.
- Stary, J. ve H. Kretschmer 1994. Umgang mit Wissenschaftlicher Literatur, Berlin: Cornelsen Verlag.
- van Dijk, T. 1977. Text and Context. London: Longman.
- van Dijk, T. 1979. Relevance assignment in discourse comprehension, Discourse Processes, 2, 113-126.
- Van Dijk, T. 1980. Macrostructures: An Interdisciplinary Study of Global Stuctures in Discourse, Interaction and Cognition, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates. van Dijk, T. ve W. Kintsch 1983. Strategies of Discourse Comprehension, New York: Academic Press.
- Yıldırım, A. ve H. Şimşek 2000. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayınları (6. Baskı
- ISSN: 1300-3542
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2004
- Yayıncı: Ankara Üniversitesi TÖMER