TUVACADA BİR GRAMERLEŞME ÖRNEĞİ: DEERZİ

ISSN: 1307-7821
Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
Başlangıç: 2007
Yayıncı: Avrasya Yazarlar Birliği

Bu çalışmanın konusunu Tuvacada de- fiilinden gelişen deerzi [de- (F) -er (SF) +zi (İYE)]’nin anlam ve işlevini değiştirmesiyle gramerleşmesi, yardımcı fiil olarak kullanılması oluşturmaktadır. Türkçenin tarihî devirlerinden bu yana metin sıklığı çok fazla olan bir fiil,de- fiilinin Tuvacada bağımsız bir sözlüksel birimken bazı morfemlerle (burada SF ve İYE) anlamsızlaşma (desemantication), kategorisizleşme (decategorialization), ses indirgemesi (erosion) gibi gramerleşme süreçlerini geçirerek gramatikal bir işaretçi durumuna gelmiştir. Bu makalede gramerleşme ile ilgili kısa bir bilgiden sonra deerzi’nin yapısı, anlamı, işlevleri ve bu yapının alternatif kullanımları örneklerle gösterilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

gramerleşme, de- fiili, deerzi, tuvaca

PDF

___

JOHANSON, Lars (2013). “Selection of Subjunctors in Turkic Non-Finite Complement Clauses”, Bilig 67, s. 73-90.
KARAHAN, Leyla (2004). Türkçede Söz Dizimi, Ankara: Akçağ.
KORKMAZ, Zeynep (2003). Türkiye Türkçesi Gramer, (Şekil Bilgisi), Ankara: TDK Yayınları.
KURŁOWİCZ, J. (1965). “The Evolution of Grammatical Categories”, Diogenes 51, s. 55-71.
LEHNMANN, Christian (2002). Thoughts on Grammaticalization, Second, Revised Edition, München: Newcastle.
ÖZMEN, Mehmet (2000). “Olmak Fiili ile Kurulan Birleşik Fiil Çekimleri Üzerine”, IV. Uluslararası Türk Dili Kurultayı, C. 2, s. 1417-1426.