EL- MUHÂSİBÎ’YE GÖRE RİYÂ’NIN İNSANIN OLUMSUZ KİŞİLİK YAPILANMASINA ETKİSİ

Haris el-Muhâsibî, riyâ’nin insan kişiliğinin oluşumunda negatif bir yer işgal ettiğini, -modern psikolojinin kişilik bozukluğu dediği- yanlış bir kişilik oluşumuna sebep olduğunu açıklamaktadır. Bunun içinde kişilik yapılanmasında riyâ kavramını, sebeplerini, riyâ’nın kaynaklarını ve riyâ’dan kurtuluş yollarını açıklamaktadır. Bireyin günlük hayatında riyâ olacak söz ve davranışları açıklamaktadır. İnsanın davranışlarını ahlak çerçevesinde değerlendirmekte ve davranışın doğru veya yanlışlığını da ahlaki değerlere göre ifade etmektedir. Riyâ’nın merkezi olarak nefsi işaret ederek, kurtuluşun da nefsin ihyası ile olacağını vurgulamaktadır

Anahtar Kelimeler:

Riyâ, kişilik, kişilik bozukluğu

Haris al- Muhâsibî, explains that the riyâ negative place occupied in the formation of human personality modern psychology said that personality disorder that the reason for the formation of a false personality. İnside this, riyâ concept of the structure of personality, it causes describes ride the resources and the hypocritical way of salvation .Individuals would be hypocritical to describe daily life in words and deeds. In assessing the behavior of people in the moral framework andIt represents the correct or incorrect behavior in accordance with moral values. Pointing to the self as the center of riyâ' salvation of the soul is also stressed that the revival

Keywords:

Riyâ , Personality, Personality Disorder,

PDF

___

Aydın, Hüseyin(1976), Muhâsibî’nin Tasavvuf Felsefesi, Pars Matb. Ankara.
Cüceloğlu, Doğan (1991), İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi Yay. İstanbul.
Çağrıcı, Mustafa (2008), Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 35.cilt. riyâ mad. Ankara.
Hökelekli, Hayati (1998) Din Psikolojisi, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
El-Buharî, Ebu Abdullah,(1351) el-Camiu’s-Sahih, Mısır.
Ebu Davud, es-Sicistani, es-Sünen, tr ve yer belirtilmemiş. El-Muhabi, Haris (2011), ER-Riaye, Nefs Muhasebesinin Temelleri, tercüme; Şahin Filiz, Hülya
Küçük, İnsan Yayınları, 11. Bsk, İstanbul. El-Muhasibi, Haris (2008), “er-Riaye li hukukillah”, Kalp Hayatı” Işık Yay., 3. Bsk, İzmir.
Et-Tirmizi, Ebu İsa Muhammed(1386), es-Sünen, Mısır.
İmam-ı Gazzal-i (1974), Mizanü’l Ahlak, Ahlak Ölçüleri, tercüme; H.Ahmed Arslantürk, Sağlam yay. İstanbul.
İmam-ı Gazzal-i (1981), KİMYA-YI SAADET, tercüme; M. A. Müftüoğlu, A. Fikri Yavuz, Merve yay. İstanbul.
İmam-ı Gazzal-i (1974), İhyayı Ulümiddin, III.cilt. tercüme; H.Ahmed Arslantürk, Sağlam yay. İstanbul, s.274-335.
Karacoşkun, M.(2012), Din Psikolojisi El- Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara.
Mehmedoğlu, U. Ali (2004), Kişilik ve Din, Dem Yay. İstanbul.
Müslim b. Haccac(1307), el-Camiu’s-Sahih, Mısır.
Sayar, Kemal (2015), Ruh Hali, Timaş Yay.12.bsk. İstanbul.
Selçuk, Budak (200), Psikoloji Sözlüğü, Bilim Sanat Yay. Ankara. Okumuş, Ejder (2002), Gösterişçi Dindarlık, Pınar Yay. İstanbul.