DİYARBAKIR’DA DİNİ GRUPLAR VE DİN ANLAYIŞLARI

Toplumu anlamanın en işlevsel yollarından biri toplumsal grupları incelemektir. Dini gruplar da araştırmacıya toplumun dini hayatı hakkında fikir verirler. Bu çalışmada Diyarbakır’daki dini gruplar, din anlayışlarının çeşitliliğini gösteren bir örneklem üzerinden nitel bir yöntem ile ve kesitsel bir araştırma çerçevesinde incelenmişlerdir. Dini grup çeşitliliği konusunda ayrıcalık taşıyan Diyarbakır, tarihi kültürel hafızasında, günümüzde olduğundan farklı olarak, etnik ve kültürel çoğulculuğu barındıran bir şehirdir. Günümüzde Diyarbakır’da cemaat, tarikat, sivil toplum kuruluşu olarak yüzlerce dini grup faaliyet göstermektedir. Bunlar toplumun dini hayatı üzerinde çeşitli düzeylerde etkide bulunmaktadırlar. Diyarbakır’da sufilikten Selefiliğe kadar çok çeşitli din anlayışlarına sahip dini gruplar mevcuttur. Bu grupların din anlayışları, birçok boyutta ayrışırken, bazı konularda ise birbirine oldukça yakındır. Kadın konusunda bütün dini gruplar modernizm karşıtlığında birleşmektedirler. Dinde çoğulculuk meselesinde çoğunlukla Ehl-i Sünnet inancını kabul edilebilirlik sınırı olarak gören dini gruplar, dini çoğulculuk bağlamında İslam’ı, hakikati temsil eden tek din olarak kabul etmektedirler. Müslümanların geleceği konusunda ise çoğunlukla iyimser bir tutum içindedirler

Anahtar Kelimeler:

Diyarbakır, Dini Gruplar, Din Anlayışı, Kadın, Çoğulculuk

RELIGIOUS GROUPS IN DIYARBAKIR AND THEIR UNDERSTANDING OF RELIGION

One of the most functional ways to understand society is to study social groups. Religious groups also give the researcher insight into the religious life of the community. In this study, the religious groups in Diyarbakır were examined with a qualitative method and a cross-sectional study through a sample showing the diversity of religious understandings. Diyarbakır, which is privileged in terms of religious group diversity, is a city that hosts ethnic and cultural pluralism in its historical cultural memory unlike today. Today, there are hundreds of religious groups operating in Diyarbakır as congregations, sect and non-governmental organizations. They influence the religious life of society at various levels. There are religious groups in Diyarbakır with a wide range of religious understandings, from sufism to Salafism. While the religious understanding of these groups diverges in many dimensions, on some issues they are very close to each other. All religious groups are united in opposition to modernism regarding women. On the issue of pluralism in religion, religious groups who often regard Ahl al-Sunnah's understanding of Islam as the limit of acceptability, regard Islam as the only religion that represents the truth in the context of religious pluralism. They are mostly optimistic about the future of Muslims

Keywords:

Diyarbakır, Religious Groups, Understanding of Religion, Woman, Pluralism,

PDF

___

Kurt, Abdurrahman (2012), Din sosyolojisi, Sentez Yayınları, Bursa.
Giddens, Anthony (2000), Sosyoloji, Din sosyolojisi, Ayraç Yayınevi, Ankara.
Çelik, Celaleddin (2013). “Dini Gruplar”, Din Sosyolojisi İçinde, Palet Yayınları, Konya.
Simmel, Georg (t.y.), Çatışma Fikri ve Modern Kültürde Çatışma, İz Yayıncılık, İstanbul.
Freyer, Hans (1964), Din Sosyolojisi, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, Ankara.
Mendras, Henri (2014), Sosyolojinin İlkeleri, İletişim Yayınları, İstanbul.
Türkyılmaz, Hilmi (2017), “Türk Modernleşmesini Arka Yüzü: Dini Grupların Gündelik Hayatta Dışa Kapalı Yapılaşması ve “Taktiksel” Yaklaşımı”, Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XLV(45), 7-40.
Hizbu’t-Tahrir, (2009), Anayasa Mukaddimesi veya Esbab-ı Mûcibesi, Dar-ul Ummah, Beyrut.
Büyükkara Mehmet Ali, (2015), Çağdaş İslami Akımlar, Klasik Yayınları, İstanbul.
Taplamacıoğlu Mehmet, (1963), Din Sosyolojisi, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Ammerman Nancy T., (2012), “Cemaatler: Yerel, Sosyal ve Dini”, Din Sosyolojisi- Yaşadığımız Dünya, İmge Kitabevi, Ankara.
Akyüz Niyazi, (2016), “Doğal Dini Gruplar”, Dini Gruplar İçinde, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Şentürk Recep, (2004), Yeni Din Sosyolojileri, Gelenek Yayınları, İstanbul.
Kutlu Sönmez, (2016), Tarihsel Din Söylemleri Üzerine Zihniyet Çözümlemeleri, Otto Yayınları, Ankara.
Uludağ Süleyman, (2013), İslam Düşüncesinin Yapısı, Dergâh Yayınları, İstanbul.
Günay Ünver, (2005), Din Sosyolojisi, İnsan Yayınları, İstanbul.