Mehmet Can DAL, Nilgün ONURSAL, Enes ARICA, Ömer YAVUZ

Diyarbakır Karacadağ Kırmızı Tepe Skoryası ile Cu(II) Adsorpsiyon Kinetiğinin incelenmesi

Bu çalışmada Diyarbakır bölgesinin Karacadağ Kırmızı Tepe volkan konisinden alınan bazaltik pomza (BR1) adsorplayıcı olarak kullanılmıştır. BR1’in mikroskobik ve makroskopik özellikleri belirlendi. BR1, XRD, XRF, BET, FTIR, BET ve SEM gibi yöntemlerle karakterize edildi. Adsorpsiyona etki eden parametrelerden olan farklı süre ve sıcaklıklarda çalışıldı. Adsorpsiyon miktarları 298, 313 ve 328 K için sırasıyla 1.97, 2.15 ve 2.58 mg g-1 olarak bulundu. Deneyden elde edilen veriler; Lagergren yalancı birinci dereceden kinetik modeli (pseudo firs tmodel), Ho-McKay yalancı ikinci dereceden modeli (pseudo second model), parçacık içi difüzyon modeli (Weber- Morris model), ve Elovich kinetik modeli olmak üzere 4 kinetik modele uygulandı. Cu(II) nin adsorpsiyon kinetik mekanizmasının, en çok Ho McKay modeli olarak bilinen ikinci dereceden hız denklemine uyduğu görülmekle beraber, Elovich hız denklemine de uyduğu değerlendirildi.

Anahtar Kelimeler:

Adsorpsiyon, kinetik, Cu(II), skorya, mineraloji, karacadağ

PDF

___

[1] Akar H., Özmerih A., (1974). Bakır İle İlgiili Ürünlerin Kullanım Alanları, Bilimsel Madencilik Dergisi, 13, 2, 43-47.
[2] Baran M., Düz Z., (2019). Removal of cadmium (II) in the aqueous solutions by biosorption of Bacillus licheniformis isolated from soil in the area of Tigris River, International Journal of Analytical Chemistry, 10,:1-16.
[3] Baytar O., Ceyhan A A., Şahin Ö., (2018). İğde Çekirdeğinden Elde Edilen Aktif Karbon Kullanılarak Sulu Çözeltilerden Pb(II) Adsorpsiyonun İncelenmesi: İzoterm ve Kinetik. BEÜ Fen Bilimleri Dergisi, 7, (2), 256-267.
[4] Binici H., Bahşude E., Durgun M., (2010). Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların Mekanik Aşınması ve Su Geçirimliliği. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergi, 6, 1, 1-10.
[5] Day R S., (1990). Pozzolans For Use in Low-Cost Housing . A state Of The Art Report Preparedfor the International developmend research Centre Ottawa, Canada.
[6] Erdoğan Y., (2007). Asidik ve Bazik Pomzadan Üretilen Yapı Malzemelerinin Mühendislik Özelliklerinin Araştırılması (doktora tezi, basılmamış), Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
[7] Ho Y S., Mckay G., (1998a). A Comparison Of Chemisorption Kinetic Models Applied To Pollutant Removal On Various Sorbents, Process Safety and Environmental Protection, 76,B, 332-340.
[8] Ho Y S., Mckay G., (1998b). Kinetic Models For The Sorption Of Dye From Aqueous Solution By Wood To Pollutant Removal On Various Sorbents, Process Safety and Environmental Protection, 76, B, 183-191.
[9] Kılıç A et al., (2009). The Effects Of Scoria and Pumice Aggregates On The Strengths and Unit Weights Of Lightweight Concrete Scientific Research and Essay, Academic Journals, 4,(10): 961-965.
[10] Lagergren S., (1898). Zur theorie der sogenannten adsorption gelöster stoffe, Kungliga Svenska Vetenskapsakademien,Handlingar. 24, 4, 1-39.
[11] McKay G., Otterburn M S., Aga J A., (1987). Intraparticle diffusion process occurring during adsorption of dyestuffs. Water Air Soil Pollut 36, 381–390.
[12] Mibei G., (2014). Introductıon To Types And Classıfıcatıon Of Rocks. Presented at Short Course IX on Exploration for Geothermal Resources, 2, 24, Kenya.
[13] Onursal N., (2019). Bazı Ağır Metal İyonlarının Doğal ve Modifiye Edilmiş Kil Mineralleri (Siirt/Kurtalan) Üzerindeki Adsorpsiyonunun İzoterm, Kinetik ve Termodinamik Analizi, Ulusal Tez Merkezi.
[14] Onursal N., Dal M., Kul A., Yavuz Ö., (2019). Cu (II) İyonlarının Doğal Karışık Tipteki Kil İle Sulu ortamdan Uzaklaştırılması, İzoterm, Kinetik ve Termodinamik Parametrelerin İncelenmesi, Euroasia Journal of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences,7, 9, 58-103. [15] Onursal N., Kul A., Baran M., (2019). Cu(II) İyonlarının Aktive Edilmiş Karışık Tipteki Kil İle Sudan Uzaklaştırılması, Kinetik ve Termodinamik Parametrelerin İncelenmesi, Eurasia Journal Of Mathematics, Engineering, Natural & Medical Sciences, 7, 63-85.
[16] Tapan M., (2012). Van Gölü Kuzeyindeki Asidik Pomza ve Skoryanın Betonda Katkı Olarak Kullanılabilirliği, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 17, 2, 108-117.
[17] Yanık S., (2007). Bazik Pomzaların Beton Agregası olarak Kullanılabilirliği, Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri enstitüsü, Adana.
[18] Yavuz Ö, Altunkaynak Y, Güzel F, 2002. Removal of copper, nickel, cobalt and manganese from aqueous solution by kaolinite. Water Research, 37, 4, 948-952.