Samed Behrengi’nin Sevgi Masalı, Bir Şeftali Bin Şeftali ve Kel Güvercinci Adlı Öykülerinin Kök Değerler Açısından İncelenmesi

Eğitim ve öğretim çalışmalarının bilgi kazandırmak, meslek edindirmek gibi amaçlarının yanında olumlu davranış ve değer kazandırma gibi amaçları da bulunmaktadır. Toplumun geleceğini yakından ilgilendiren millî ve evrensel değerlerin yetişen kuşaklara kazandırılması ve onlar tarafından özümsenmesi önemlidir. Bu araştırmanın amacı, Samed Behrengi’nin “Sevgi Masalı”, “Bir Şeftali Bin Şeftali” ve “Kel Güvercinci” öykülerini 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan on kök değer (adalet, sevgi, dostluk, dürüstlük, öz denetim, sabır, saygı, sorumluluk, vatanseverlik, yardımseverlik) açısından incelemektir. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı bu araştırmada, veri toplama aracı olarak doküman incelemesi tekniğine başvurulmuştur. Öykülerde bulunan değerler sınıflandırılmış ve sıklık analizi yapılmıştır. Araştırmada “Bir Şeftali Bin Şeftali” adlı öyküde sevgi, sabır, adalet, dostluk, yardımseverlik, sorumluluk; “Sevgi Masalı”nda adalet, dürüstlük, sevgi, sorumluluk, sabır; “Kel Güvercinci” de ise sevgi, adalet, yardımseverlik, sorumluluk, dürüstlük değerlerine yer verildiği ve bu öykülerin, kök değerlerin aktarımında yararlı bir eğitim aracı olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bir Şeftali Bin Şeftali, Değerler Eğitimi, Kök Değer, Sevgi Masalı, Samed Behrengi

An Investigation of Samed Behrengi's Tale of Love, One Peach Thousand Peaches and Bald Pigeon in Terms of Root Values

Education and training studies have purposes such as gaining knowledge and gaining a profession, as well as gaining positive behavior and value. It is important that national and universal values, which are closely related to the future of society, are brought to the next generations and assimilated by them. The purpose of this research is to analyze Samed Behrengi's "Tale of Love", "One Peach Thousand Peach" and "Bald Pigeon" stories with ten root values (justice, love, friendship, honesty, self-control, patience, respect, responsibility, patriotism, benevolence) in the 2019 Turkish Course Curriculum. In this study, in which qualitative research method was used, document analysis technique was used as a data collection tool. Values found in the stories were classified and frequency analysis was performed. In the research, love, patience, justice, friendship, benevolence, responsibility; Justice, honesty, love, responsibility, patience in the “Tale of Love”; It has been concluded that the values of love, justice, benevolence, responsibility and honesty are included in "Bald Pigeon" and that these stories can be used as a useful educational tool in the transfer of root values.

Keywords:

One Peach Thousand Peaches, Values Education, Root Value, Tale of Love, Samed Behrengi,

PDF

___

Abacı, E. (2018). Behiç Ak’ın çocuk kitaplarının değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Akbaba Altun, S. (2003). Eğitim yönetimi ve değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 8.
Akbaş, O. (2004). Türk millî eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının (değerlerinin) ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi (Yayımlanmış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Aktepe, V. (2010). İlköğretim 4. sınıf sosyal bilgiler dersinde “yardımseverlik” değerinin etkinlik temelli öğretimi ve öğrencilerin tutumlarına etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Aktepe, V. (2016). Ailede değerler eğitimi ve program ihtiyacı. Turan, R., Ulusoy, K. (Ed.). Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi içinde (78-94). Pegem Akademi Yayınları.
Albayrak, N. (2004). Ansiklopedik halk edebiyatı sözlüğü. Leyla ile Mecnun Yayıncılık.
Alimcan, D. ve Altunay Şam, E. (2017). Sosyal bilgiler dersi boyutunda değerler eğitiminin önemi ve medyanın değerler üzerindeki etkisi. Millî Eğitim Dergisi, 46(215), 239-259.
Arseven, T. (2005). Mesaj açısından çocuk kitapları. Hece Dergisi, (104-105), 46-51.
Aslan, F. (2019). Ahmed Mürşidi Efendi’nin pendnâmesindeki değer eğitimi unsurlarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı.
Aydın, M. (2011). Değerler, işlevleri ve ahlak, Eğitime Bakış, 7(19), 39-45.
Aydın, M. Z. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış, 6(18), 16-19.
Aydoğdu, H. ve Alkan, E. (2020). Değerler eğitimi ve Behiç Ak’ın Tavşan Dişli Bir Gözlemcinin Notları’nda sevgi. Millî Eğitim Dergisi, 49(226), 185-204.
Baki, Y. (2019). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin değer aktarımı açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 109-146. https://doi.org/10.34234/ded.460042
Baran Yir, B. (2019). Bilgin Adalı’nın eserlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
Batur, Z. ve Yücel, Z. (2012). Ahmet Efe’nin çocuk hikâyelerinde değerler eğitimi ve hikâyelerin Türkçe eğitime katkısı. Turkish Studies, 7(4), 1031-1049.
Behrengi, S. (2019). Bir şeftali bin şeftali. Parıltı Yayıncılık.
Behrengi, S. (2019). Kel güvercinci. Parıltı Yayıncılık.
Behrengi, S. (2019). Sevgi masalı. Parıltı Yayıncılık.
Belet Boyacı, Ş. D., Güner, M. ve Babadağ, G. (2017). “Dünyada başka şekilde yaşamak da mümkün mü?” Değer eğitiminde “Küçük Kara Balık” örneği. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 5(3), 172-194.
Binyıl Şahin, N. (2019). Sabahattin Ali’nin eserlerinde değerler eğitimi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Boydak Özan, M. ve Öztürk, E. (2018). Öğretmenlerin değer yargılarının okul paydaşları üzerindeki etkisine yönelik yönetici görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(10), 18-32.
Bulut, K. (2021). Ayla Kutlu’nun ‘Merhaba Sevgi’ adlı çocuk romanının değerler eğitimi ve on kök değer açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (57), 248-272.
Calp, Ş. ve Calp, M. (2019, 19-21 Nisan). Küçük Kara Balık ve Küçük Prens kitaplarının Sosyal Bilgiler Öğretim Programı’ndaki temel beceriler, değerler ve 4. sınıf kazanımları açısından incelenmesi. 3. International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies (ISAS) (pp.61-69), Ankara, Türkiye.
Demir, N. (2019). Değerler eğitimi açısından Necip Fazıl Kısakürek’e ait “Çile” adlı aserde kök değerlerin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Devellioğlu, F. (2005). Osmanlıca- Türkçe Ansiklopedik Lugat. Aydın Kitapevi Yayınları.
Doğaner, M. (2021). Halit Ziya Uşaklıgil’in romanlarında değerler eğitimi (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Eker, C. ve Yıldırım, K. (2017). Değerler eğitimi açısından Ziya Gökalp’e ait “Altın Işık” adlı eserin incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 30-38.
Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
Erdal, K. (2009). Eğitim değerleri açısından çocuk kitapları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 17, 1-18.
Ergül Özkul, Z. (2019). Haldun Taner’in öykülerinde tespit edilen değerlerin Türkçe Öğretim Programında (1-8. Sınıf) yer alan kök değerlerle uyumu (Yüksek Lisans Tezi). Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
Erkan, G. ve Aykaç, M. (2014). Samet Behrengi’nin kitaplarıyla kurgulanan yaratıcı drama etkinliklerinin öğrencilerin yazma becerisi ve tutumlarına etkisi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(31), 600-610.
Erol, E. E. (2014). Tarık Buğra’nın hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
Gümüş, S. (2017). Değerler eğitimi bağlamında Aytül Akal’ın çocuk romanlarının analizi (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Karagöz, B. (2017). Naki Tezel’in Türk Masalları adlı kitabının değerler açısından analizi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 5(3), 534-556. https://doi. org/10.16916/aded.331362
Karasar, N. (1998). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayınları.
Karatay, H. (2007, 10-15 Eylül). Değer aktarımı açısından yerli ve yabancı çocuk edebiyatı ürünleri. 38. ICANAS, Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Ankara, Türkiye.
Kasapoğlu, H. (2013). Okulda değer eğitimi ve hikâyeler. Millî Eğitim Dergisi, 43(198), 97-109.
Kumbasar, E. (2011). Muzaffer İzgü’nün romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
Kuru, H. ve Keklik, S. (2016). Ayşe Yamaç’ın çocuk romanlarının değerler eğitimi açısından incelenmesi. Igdir University Journal of Social Sciences, 10, 217-237.
MEB.(2020, 1 Ekim).Değerler eğitimi yönergesi. http://mebk12.meb.gov. tr/meb_iys_dosyalar/34/39/749197/dosyalar/2015_02/09093609_degerleregitimi.pdf
Millî Eğitim Temel Kanunu, Kanun No: 1739, 24.06.1973/14574. Otmar, Ö. ve Erdem, A. (2019). Yalvaç Ural’ın çocuk edebiyatı eserlerinde hayvan sevgisi değeri. Değerler Eğitimi Dergisi, 17(37), 7-34.
Özay, Ş. (2019). Çocuk edebiyatı açısından Ülker Köksal’ın romanlarında değerler eğitimi (Yüksek Lisans Tezi). Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
Özbaşı, S. (2020). Türkçe dersi öğretim programındaki kök değerler çerçevesinde Aytül Akal masallarının incelenmesi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (8), 178-192. https://doi.org/10.21733/ibad.715132
Senek, S. (2018). Aytül Akal’ın masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Topbaş, A. (2015). Sema Maraşlı’nın masallarının değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
TDK (2005). Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayınları.
TDK (2020, 13 Kasım). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/ Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı [TTKB]. (2020, 3 Aralık). Müfredatta yenileme ve değişiklik çalışmalarımız üzerine. http://ttkb.meb.gov.tr/meb_ iys_dosyalar/2017_07/18160003_basin_aciklamasi-program.pdf
Tozlu, N. ve Yüce, B. N. (2020). Hamdi Ülker’in eserlerinin kök değerler açısıdan incelenmesi. RumeliDe Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (21), 575-597. https://doi.org/10.29000/rumelide.843597
Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2016). Değerler eğitimi (4. baskı). Pegem Akademi.
Utku, İ. E. (2020). Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun eserlerinin değerler eğitimi bağlamında incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Yeniay, S. (2019). Behiç Ak’ın hikâyelerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
Yılmaz, A. (2018). Değerler eğitimi bağlamında Aytül Akal’ın çocuk romanları (Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.