İmam Hatip(li)ler Üzerine: Teolojik Birikimin Modern Kaynakları

Bu incelemede, Cumhuriyet Dönemi boyunca her zaman sıcak bir tartış- ma konusu olan İmam Halîp Okulları ve imam hatipliler, kimlik arayışları ve buna çok kere yön veren teolojik birikimleri temelinde ele alınmaktadır imam hatiplerin ortaya çıkışı, Kemalizm'in verili sivil topluma tutunma stratejisinin bir par- çası olarak görülür. Söz konusu açıklama, imam hatiplerin toplumsal talep, tepki ve hassasiyetlerin bir bileşkesi olarak ortaya koyduğu vizyonun da sık sık altı- nı çizer. Hiç kuşkusuz bu ilişkisellik, imam hatiplerin modern vurgusunu da güç- lendirme amacı taşır. Ancak teolojik inşa ya da bilinen anlamıyla din dünyasının yeni aktörlerinin gündelik hayata ve dinsellige katkıları her zaman tartışma yaratır. 8u çalışma söz konusu tartışmayı, mevcut gerilim modunun dışında kalarak sürdürmeyi ve imam hatipleri teolojik birikim temelinde gözden geçirmeye imkân verecek bir harita oluşturmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler:

İmam Hatip Lisesi, İmam Hatiplilik, Teoloji, Jeolojik İnşa, Kimlik.

On Religious School(er)s: The Modern Resources of Theologİcal Heritage

Religious High Schools and their population, zvhich havc ahvays been on the focus of strong discussions during the period of Republic, are investigatcd on their identily search and theological foundations. The birth of these schools is merely seen as a part of a strategic attempt of Kemalism to be able it to elineh in civil society. Often, this type of an explanation also underlines the vision of these schools that comes out of a resultant from social demands, reactions, and sensitivity. Wİthout doubl, this relationship is also aimîng to strengthen the modernity of the schools. Hozoever, the contribution of the nem actors of religious zuorld to religion and the daily life has alzvaysbeen a point of discussion. This research aimed to build a map that enables to reviezv the religious schools in order to strengthen them on their theological accumulation.

Keywords:

Religious High Schools, Being Religious High Schooler, Theology, Theological Building, Jdentity.,

PDF

___

Akşit, B. (1993). Türkiye'de Islâmi eğitim: Osmanlı'nın son dönemlerinde medrese reformu ve Cumhuriyet'te imam hatip okulları (çev. Ö. Arikan). Çağdaş Türkiye'de İslâm -din, siyaset, edebiyat ve laik devlet (Ed. R. Tapper) içinde. İstanbul: Sarmal. Aktay Y. (2000). Cumhuriyet döneminde din politikaları ve din istismarı. İslâmiyât, 3 (3), 29-36.

Atacan, F. (2000). 28 Şubat 1997: Türk-İslâm Sentezi'nin Sonu. Mübeccel Kırayİçin Yazılar (Haz. F. Atacan, F. Ercan, H. Kurtuluş & M. Türkay) içinde. İstanbul: Bağlam.

Aydınlar Ocağı. (1981). Milli eğitim ve din eğitimi, ilmî seminer tebliğler, müzakereler, sonuçlar. İstanbul: Aydınlar Ocağı.

Ayhan, H. (1999). Türkiye'de din eğitimi (1920-1998). İstanbul : İFAV

Baloğîu, Z. (1990). Türkiye'de eğitim- İstanbul: TÜSİAD.

Bolay, S. veTÜrköne, M. (1995). Din eğitimi raporu. Ankara: Ankara Merkez İmam Hatip Lisesi Öğrencileri ve Mezunları Vakfı.

Ceyhun, D. (1999). Kod adı: Ulu hakan: Türk aydınının dramı (Medrese'den imam Hatip'e) (2. baskı). İstanbul: Sisçani Yayınları.

Çarkoğlu, A. & Toprak, B. (2000). Türkiye'de din, toplum vesiyaset. İstanbul: TESEV

Dağ, M. (1981). Türkiye'de din eğitiminin bazı sorunları. Atatürk'ün 100. Doğum Yılında Türkiye'de 1. Din Eğitimi Semineri- Ankara: İlahiyat Vakfı.

Dînçer, N. (1998). İmam-hatip okulla.il meselesi: 1913'ten günümüze (haz. M. E. Düzdağ). İstanbul: Şule Yayınları.

Ensar (Ed.) (1995). Kuruluşunun 43. yılında, imam hatip liseleri. İstanbul: Ensar Yayınları.

Erdil, K. (1974). İmam-hatip okulları ve Diyanet İşleri Başkanlığı nın istihdam-ihtiyaç sorunu -IX. Millî Eğitim Şûrası-, Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.

Erdoğan, M. (2004). Tefrik-i tedrisata ihtiyaç var. Liberal Düşünce Topluluğu http://www.liberal-dt.org.tr/guncel/Erdogan/me_tefriki%20tedrisat.htm web adresinden 08.05.2004 tarihinde edinilmiştir.

Fuller, G. E & Lesser lan, O. (1996). Kuşatılanlar İslam veBatı'nın jeopolitiği (çev. O. Arıkan). İstanbul: Sabah Yayınları.

Heper, M. (1996). Türkiye'de İslâm, siyasal sistem ve toplum (çev. M. lllucan). Türk siyasal hayatının gelişimi (Ed. E. Kalaycıoğlu &. A. Y. Sarıbay). İstanbul: Beta.

Jaschke, G. (1972]. Yeni Türkiye'de İslâmlık (çev. H. Örs). İstanbul: Bilgi.

Kaplan, İ. (1999). Türkiye'de milli eğitim ideolojisi ve siyasal toplumsallaşma üzerindeki etkisi. İstanbul: İletişim.

Karaman, M. (1997). Sosyo-kültürel değişme sürecindç din eğitimi -1920-1930 dönemi cumhuriyet inkılapları Açısından bir değerlendirme™. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Karpat, K. (1996). Türk demokrasi tarihi sosyal, ekonomik, kültürel temeller [2. baskı). İstanbul: Ala.

Klemm, D. E. (2002). Teolojik tartışmanın retoriği. Retorik heımeneutik ve sosyal bilimler -insan bilimlerinde retoriğe dönüş- (Ed. ve çev. H. Arslan). İstanbul: Paradigma.

Köker, L. (1990). Modernleşme, Kemalizm ve demokrasi. İstanbul: İletişim.

Mardin, Ş. (1992). Türkiye'de din ve siyaset. İstanbul: İletişim.

MEB (1999). İmam-hatip liseleıi gelişim modeli. Ankara: Din Öğretimi Genci Müdürlüğü http://www.meb.gov.tr/Stats/Apk2002/504.Vıtm#5b6 web adresinden 10.03.2004 tarihinde edinilmiştir.

Öcal, M. (1994). İmam hatip liseleri ve ilköğretim okulları- İstanbul: Ensar Yayınları.

Rustovv, D. A. (1995). Türkiye'de İslâm ve politika (1920-1955). Türkiye'de İslâm ve laiklik içinde (Ed. D. Dursun). İstanbul: İnsan.

Sakaoğlu, N. (1993). Cumhuriyet dönemi eğitim tarihi (2. baskı). İstanbul: İletişim.

Sitembolükbaşı, Ş. (1995). Türkiye'de İslâm'ın yeniden inkişafı (1950-1960). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı.

Subaşı, N. (2002).Ara dönem din politikaları. Toplum ve Bilim, 93, 284-314.

Subaşı, N. (2003). ilahiyat' Nedir? Tezkire, 31-32, 65-74.

Tanilli, S. (1994). Nasıl bir eğitim istiyoruz? İstanbul: Cem.

Unsur, A. (1995). İmam-hatip liseleıi: Kuruluşundan günümüze. İstanbul: Önder Yayınları.

Yamaner, Ş. (1999). Atatürkçü düşüncede ulusal eğitim -dinsel ve geleneksel eğitimden laik ve çağdaş eğitime-. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınlan.

Yavuz, F. (1969). Din eğitimi ve. toplumumuz. Ankara: Sevinç Matbaası.