Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti Dönemi Uygulamalarından Vatan Cephesinin Sakarya’daki Yansımaları

Ülke genelinde gerçekleştirmiş olduğu toplantı ve mitingler doğrultusunda Başbakan Adnan Menderes, 12 Ekim 1958'de Manisa'daki konuşmasında muhalefet partilerinden başta CHP olmak üzere CMP ve KP'nin DP'ye karşı oluşturmuş oldukları Güç Birliği Cephesi'ne karşı bütün vatandaşların yer alabileceği bir Vatan Cephesi'nin teşekkül edeceğini duyurmuştu. Akabinde de Vatan Cephesi kurulmuştu. Adı geçen cephe, ilk andan itibaren insanların dikkatini çekmiş ve çok sayıda kişi cepheye dâhil olmuştu. Bu kapsamda Sakarya yerel basını, vilâyetlerinden de Vatan Cephesi dolayısıyla da DP ocaklarına büyük iltihakların varlığını dile getiriyordu. Bilhassa Sakarya Demokrat, Anadolu ve Cemiyet gazeteleri, mezkûr teşekkülle iktidar partisinin Sakarya'ya bağlı kaza ve nahiyelerde güçlendiğini yazıyordu. 1959 yılında DP Sakarya İl Başkanlığı, Kadınlar Kolu Başkanlığı ve Gençlik Kolları Başkanlığı'nın etkili çalışmaları ve propagandaları ile vilâyete bağlı kaza ve nahiyelerde binlerce kişi DP ocak ya da bucaklarına kayıt olmuştu. Hususiyle CHP'den istifa eden esnaf teşkilatları ve vilâyetin önde gelen aileleri de, DP'ye katılmışlardı. Bunun dışında iktidar partisinin çalışmalarından memnun olmayarak DP'den ayrılarak CHP'ye iltica edenler de vardı. Bu durumdan dolayı iktidar partisiyle başta ana muhalefet partisi CHP olmak üzere diğer partiler arasında büyük sorunlar yaşanmaktaydı. Bu makalede Vatan Cephesi'nin Sakarya'daki durumu, Başbakan'a gönderilen telgraflardan ve vilâyetin basın organlarından yararlanılarak kapsamlı bir biçimde incelenmiştir

In the Turkish Political History Democratic Party's Practices to the Fatherland Front Reflections in Sakarya's City

The scope of his trips and speeches in Turkey, Prime Minister Adnan Menderes expressed on October 12 that a Fatherland Front would be established because of the opposition’s destructive works (RPP, RNP, VP) against DP, 1958. According to local newspaper in Sakarya, it began to greater participation to DP after his speech. Especially Sakarya Expres, Democratic Sakarya and Anatolia Newspaper wrote that DP had come to an influential position in Sakarya. It was a large number of participation to the Fatherland Front thanks to its effective propaganda. Especially important names of resignation from RPP and people who had a voice in Sakarya by being amember of DP had a significant effect to the increased participation to the Fatherland Front Therewithal, there were also participants in the RPP who weren’t satisfied with the work of the Fatherland Front. Therefore, it consisted major problems between the two parties. In this context, this study examined the development of the Fatherland Front in Sakarya in a comprehensive way. It was taken into account the telegrams which were sent to Adnan Menderes and Local Medias in Sakarya in this study

PDF

___

Ankara: Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü)
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/2497
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/161
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/1079
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/365
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/1601
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/1634
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/1748
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/1608
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/2362
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/2705
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/5
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/35
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/659
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/559
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/657
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/523
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/177
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/178
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/2
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/325
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/326
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/32
BCA, Fon Kodu: 010. 09. Yer No: 217.672.3/3248
Adapazarı Akşam Haberleri Gazetesi (Sakarya, 1959-1960), İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi.
Anadolu Gazetesi (Sakarya, 1959-1960), İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi.
Bulut, S. (2009). Üçüncü Dönem Demokrat Parti İktidarı (1957-1960):Siyasi Baskılar ve Tahkikat Komisyonu. Akademik Bakış Dergisi, 2(4), 125-145.
Cemiyet Gazetesi (Sakarya, 1959-1960), İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi.
Demokrat Sakarya Gazetesi (Sakarya, 1959-1960), İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi.
Özçelik, F. (2016). Kocaeli’nde Vatan Cephesi. Uluslararası Karamürsel Alp ve Kocaeli Tarihi Sempozyumu. Kocaeli, c. III., 2057-2068.
Sakarya Ekspres Gazetesi (Sakarya, 1959-1960) İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi.
Sakarya Postası Gazetesi (Sakarya, 1959-1960), İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi.
Şahin, E. ve Tunç, B. Demokrat Parti’nin Kuruluş Süreci ve DP-CHP Siyasi Mücadelesi (1945-1947). Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi. 1(2), 31-69.
Tunç, B. (2015). Kocaeli’nde Vatan Cephesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 8(2), 33-750.
Uyar, H. (2001). Vatan Cephesi Türk Siyasal Yaşamında Cepheleşmelere Bir Örnek, İstanbul: Boyut Yayıncılık.
Vural, E. (2010). Demokrat Parti Döneminde CHP’nin İzmir Örgütlenmesi ve Seçimler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yeni Ada Postası Gazetesi (Sakarya, 1959-1960), İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi.
Zaman Gazetesi (Sakarya, 1959-1960), İstanbul: Beyazıt Kütüphanesi.