Arşiv Belgeleri Işığında Osmanlı Devleti-Küba Siyasi İlişkileri / Political Relations of Ottoman Empire-Cuba in the Light of Archival Documents
Öz: Bu makalede öncelikle Küba’nın siyasi tarihine Madrid-Havana-Washingtonperspektifinden ana hatlarıyla bakılmış akabinde ise Osmanlı Devleti ile Küba arasındaXIX. yüzyılın ikinci yarısında kurulan siyasi ilişkilerin tarihsel arka planı büyük ölçüdearşiv belgeleri üzerinden okuyucuya aktarılmıştır. Küba ve çevresi, Osmanlı Devleti’neçok uzak bir coğrafya olduğu halde Türk makamlarının dikkatini çekmiş; Madrid veWashington’daki Türk Elçilik yetkilileri başta olmak üzere bölgeye gönderilen üst düzeyyetkililer yaşanan gelişmeleri/gerilimleri çok yönlü dış politikanın bir yansıması olarakİstanbul’a bildirmişlerdir. Türk makamları bu raporları dikkate alarak, Osmanlı Devletiile tebaasının çıkarlarını korumaları amacıyla Havana’da Fahri Baş Şehbender statüsündekişileri yetkilendirme gereği duymuşlardı. Bu çalışma, Küba ve Osmanlı Devletiarasında siyasi ilişkilerin tarihsel arka planına atıf yaparak bilindiğinin aksine her ikitarafın kadim bir geçmişe sahip olduğunu dikkatlere sunmaktadır. Bu sebeple günümüzdeHavana ve Ankara’nın angajman stratejisini (siyasi-iktisadi-kültürel vb.) esas aldıklarıtakdirde daha güçlü ilişkiler kurabilecek potansiyele sahip oldukları iddia edilmektedir.Anahtar Kelimeler: Küba-Osmanlı Devleti-Havana-İspanya-Amerika Birleşik Devletleri Political Relations of Ottoman Empire-Cuba in the Light of ArchivalDocumentsAbstract: This study first gives an outline of the political history of Cuba fromMadrid-Havana-Washington perspective and then conveys historical backgroundof political relations established between Ottoman Empire and Cuba in the secondhalf of XIXth Century to readers and the sources are supplied mainly throughout thearchival documents. Despite being a geography distant from Ottoman Empire, Cubaand its surrounding caught attention of Turkish authorities; notably Turkish Embassyofficials in Madrid and Washington, and senior authorities who were sent to the regionreported developments/tensions to Istanbul as a reflection of multidimensional foreignpolicy. Taking these reports into consideration, Turkish authorities needed to authorizepeople with status of Honorary Consul General in Havana in order to protect interestsof Ottoman Empire and the people. This study presents that Cuba and Ottoman Empirehad a long-term history contrary to the known by referring to historical background ofpolitical relations between both sides. For this reason, today it is asserted that Havana and Ankara have a potential to establish stronger relationships in case that they base onengagement strategy (political-economic-cultural etc.).Keywords: Cuba-Ottoman Empire-Havana-Spain-United States of America