Levent CANKORKMAZ, Gökhan KÖYLÜOĞLU, Sefa Levent ÖZŞAHİN, Cesur GÜMÜŞ, Mehmet Şerif ARSLAN

Radyolojik görüntüleme yöntemlerinde hastaların maruz kaldığı iyonizan radyasyon dozu hakkında dönem IV tıp öğrencilerinin bilgi düzeyi

Amaç. Dönem IV öğrencilerinin radyolojik görüntüleme yöntemlerinde hastaların maruz kaldığı iyonizan radyasyon dozları hakkındaki bilgi düzeyini saptamak. Yöntem. 2008-2009 öğrenim döneminde Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki 113 dönem IV öğrencisine radyolojik görüntüleme yöntemlerinde hastaların maruz kaldığı iyonizan radyasyon dozuyla ilgili sorular içeren anket uygulanarak veriler değerlendirildi. Ankette iyonizan radyasyon dozlarının kaç adet postero-anterior akciğer grafisine (PA akciğer) karşılık geldiği soruldu. Bulgular. Öğrenciler maruz kalınan radyasyon dozlarını önemli oranda yanlış tahmin etmişlerdi; radyasyon dozlarını doğru tahmin edemeyenlerin oranları antero-posterior pelvis grafisi için %39,8; voiding sistoüretrografi için %74,3; toraks bilgisayarlı tomografisi için (BT) %71,7; abdominopelvik BT için %72,6 idi. Ayrıca iyonizan radyasyon içermeyen ultrasonografi ve manyetik rezonans görüntülemede sırasıyla %3,6 ve %15,9 oranında radyasyona maruz kalındığı yanıtı verildi. Sonuçlar. Araştırmada dönem IV öğrencileri gerçek radyasyon maruziyetini daha az olarak değerlendirirken normalde iyonizan radyasyon içermeyen tetkiklerin radyasyon içerdiğini düşünmeleri, doktorların gereğinden fazla ya da yanlış radyolojik tetkik istemelerine neden olabilir. Bunu önlemek için ise tıp eğitiminde radyasyon güvenliği eğitiminin gerekliliği sonucu çıkarılabilir.

Knowledge level of fifth-grade medical students about ionizing radiation exposure dose of patients’ during radiological examinations

Aim. To investigate the level of medical students' information about patients' ionizing radiation exposure doses during radiological examinations. Methods. A questionnaire of knowledge listing the radiation exposure doses of usual radiological diagnostic procedures were administered to 113 fifth-grade medical students. We asked them to find the equivalent doses of radiation for radiological examinations when a normal chest X-ray is accepted as one unit. Results. Most of the fifth-grade medical students seem unfamiliar about the actual radiation doses; radiation exposure doses for antero-posterior pelvic radiography, voiding cystouretrography, thorax computed and abdominopelvic tomography were incorrectly estimated (39.8%, 74.3%, 71.7%, and 72.6 %, respectively) by them. In addition, 3.5% did not know that ultrasound does not utilize radiation, and 15.9% did not know that magnetic resonance imaging does not entail radiation. Conclusions. This lack of awareness about radiation doses may cause doctors to order radiological investigations more or less than needed. Therefore, education on radiation protection in medical schools and post graduate education may be recommended.

PDF

___

1. Tuncel E, Klinik Radyoloji. İkinci Baskı. Güneş Nobel Tıp Kitapları, Bursa: 2002; 25–30.
2. Shiralkar S, Rennie A, Snow M, Galland RB, Lewis MH, Gower-Thomas K. Doctors’ knowledge of radiation exposure: questionnaire study. BMJ 2003; 327:371–2.
3. Jacob K, Vivian G, Steel JR. X-ray dose training: are we exposed to enough? Clin Radiol 2004; 59: 928–34.
4. Brody AS, Frush DP, Huda W, Brent RL; American Academy of Pediatrics Section on Radiology. Radiation risk to children from computed tomography. Pediatrics 2007;120: 677-82.
5. Gümüş C, Cankorkmaz L, Erkoç MF, Öztoprak B, Atalar MH, Köylüoğlu G. Turkish Pediatric Surgeons Knowledge on the Radiation Exposure of Patients During Diagnostic Imaging. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2008; 28: 623-7.
6. Brenner DJ, Doll R, Goodhead DT, et al. Cancer risks attributable to low doses of ionizing radiation: assessing what we really know. Proc Natl Acad Sci USA 2003; 100: 13761–6.
7. Lee CI, Haims AH, Monico EP, Brink JA, Forman HP. Diagnostic CT scans: assessment of patient, physician, and radiologist awareness of radiation dose and possible risks. Radiology 2004; 231:393–8.
8. Hauptmann M, Mohan AK, Doody MM, Linet MS, Mabuchi K. Mortality from diseases of the circulatory system in radiologic technologists in the United States. Am J Epidemiol 2003; 157:239–48.
9. Arslanoğlu A, Bilgin S, Kubalı Z, Ceyhan M N,. İlhan M N, Maral I. Radyolojik görüntüleme yöntemleri sırasında hastaların maruz kaldıkları iyonizan radyasyon dozu hakkında doktor ve intern doktorların bilgi düzeyi. Diagn Interv Radiol 2007; 13: 53-5.
10. Brenner DJ. Es timating cancer risks from pediatric CT: going from the qualitative to the quantitative. Pediatr Radiol 2002; 32: 228-3.
11. Brenner DJ, Doll R, Goodhead DT, Hall EJ, Land CE, Little JB, et al. Cancer risks attributable to low doses of ionizing radiation: assessing what were ally know. Proc Natl Acad Sci USA 2003;100:13761-6.
12. Rice HE, Frush DP, Harker MJ, Farmer D, Waldhausen JH; AP SA Education Committee. Pe er as sess ment of pediatric surgeons for potential risks of radiation exposure from computed tomography scans. J Pediatr Surg 2007; 42: 1157-64.