Gültekin K BİRLİK

4715

İspanya İç Savaşında (1936-1939) Türkiye’nin Dış Politikası

BİRLİK, Gültekin K., İspanya İç Savaşında Türkiye'nin Dış Politikası , CTAD, Yıl 12, Sayı 24 (Güz 2016), s. 122 - 155. İkinci Dünya Savaşının hemen öncesinde yaşanan İspanya iç savaşı, Avrupa'yı etkilediği gibi, Türkiye'yi de çeşitli şekillerde etkilemiştir. Ancak bu etkilerin neler olduğu ve iç savaş sırasında Türkiye'nin dış politikasının nasıl olduğu konularında bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmayla, iç savaş sırasında Türkiye'nin dış politikasının ve iç savaşın Türkiye'ye etkilerinin neler olduğu konularındaki bilgi eksikliklerinin giderilmesi hedeflenmiştir. Türkiye, İspanya'daki iç savaşta, İngiltere ve Fransa'nın savunduğu, "karışmazlık" politikasını benimsemiş ve "Karışmazlık Komitesinin" kararlarına uygun davranmıştır. İspanya'daki Türk diplomatlarca, iç savaşın başından itibaren taraflarla ilgili gönderilen ayrıntılı raporlarda durumun Cumhuriyetçilerin aleyhine olduğu belirtilmesine rağmen, Türkiye, İngiltere ve Fransa'nın yaptığı gibi, İspanya'da yasal hükümet olarak Cumhuriyetçi hükümeti tanımıştır. İspanya'da yaşanan iç savaş, Çanakkale Boğazı önünde iki Cumhuriyetçi geminin batırılmasıyla; Türkiye'nin adının kullanılarak İspanya'ya uçak kaçakçılığına kalkışılmasıyla; Madrid'de Türk elçiliğine sığınan Milliyetçi mültecilerin Şubat 1938'de Cumhuriyetçilerce alınıp götürülmesiyle Türkiye'yi etkilemiştir. Türkiye, mültecilerin götürülmesi sonrasında, resmi İspanya politikasını değiştirmeye kalkışacak kadar büyük bir tepki göstermiştir. Türkiye, bu olayın hemen sonrasında, Milliyetçi hükümet ile Mart 1938'de diplomatik temsilci değiştirmiştir. Bununla birlikte, sığınan mültecilere müdahaleye, Milliyetçi hükümet ile diplomatik temasa ve Cumhuriyetçi hükümetle yaşanan ekonomik sorunlara rağmen, Türkiye, iç savaşın sonuna kadar yasal İspanya hükümeti olarak Cumhuriyetçi hükümeti tanımaya devam etmiştir. Türkiye'nin bu politikasında İngiltere ve Fransa'nın etkisi olmuştur

BİRLİK, Gültekin K., Turkish Foreign Policy During the Spanish Civil War (1936

1939), CTAD, Volume 12, Issue 24 (Fall 2016), pp. 122-155. Spanish Civil War, which took place just before the Second World War, shaped Turkey in different ways, while affecting Europe. However, there is no study on what these effects were and how the Turkish policy at the time was. With this study, it is aimed to fill the gap in the areas of the Turkish foreign policy during the Civil War and what the effects of the Civil War on Turkey were. During the Civil War in Spain, Turkey adopted the “non-interventionist” policy advocated by the United Kingdom and France, and acted in accordance with the decisions of the “Non-Intervention Committee.” Although it was stated that the Republicans were on the disadvantageous side in the detailed reports sent by the Turkish diplomats in Spain concerning the parties since the beginning of the Civil War, Turkey recognised the Republican government as the government de jure in Spain, as the United Kingdom and France did. The Civil War experienced in Spain influenced Turkey in the following terms: Two Republican ships in front of the Dardanelles were sunk; an attempt was made to smuggle planes to Spain in the name of Turkey; in February 1938, the Nationalists who took refuge in Turkish embassy in Madrid were taken away by the Republicans. In the aftermath of the last incident, Turkey reacted as strongly as to attempt to change its official Spanish policy. Just after this, Turkey exchanged diplomatic delegates with the Nationalist government in March 1938. Despite the intervention in the case of the refugees, the contact with the Nationalist government and the financial problems with the Republican government, Turkey continued to recognise the Republicans as the official government of Spain till the end of the Civil War. Britain and France were influential on the Turkish policy
PDF

___

  • Fon Kodu:30.10, Kutu No:59, Dosya No:399, Sıra No:6.
  • Fon Kodu:30.10, Kutu No:236, Dosya No:593, Sıra No:14, 16, 19, 28, 34, 42, 45.
  • Fon Kodu:30.18, Kutu No:68, Dosya No:73, Sıra No:2
  • Fon Kodu:30.18, Kutu No:72, Dosya No:14, Sıra No:10.
  • Fon Kodu:30.18, Kutu No:75, Dosya No:49, Sıra No:5.
  • Ayın Tarihi (1937) S: 39, s. 198, 199; S: 40, s. 136, 144; S: 48, s. 110.
  • ________ (1938) S: 52, s. 63, 64, 79; S: 53, s. 175, 176; S: 56, s. 230, 231.
  • ________ (1939) S: 62, s. 19, 20, 67.
  • Cumhuriyet (1937) 17 Ağustos, s. 1, 2; 20 Ağustos, s. 1; 22 Ağustos, s. 1, 8; 26 Ağustos, s. 1, 3.
  • ________ (1938) 8 Şubat, s. 1; 17 Şubat, s. 1; 28 Şubat, s. 1, 7; 24 Mart, s. 3; 15 Haziran, s. 7.
  • ________ (1939) 29 Mart, s. 1; 30 Mart, s. 1.
  • Ulus (1937) 21 Nisan, s. 1; 17 Ağustos, s. 1.
  • ___ (1938) 15 Nisan, s. 3; 7 Haziran, s. 1.
  • ___ (1939) 11 Ocak, s. 1, 8; 30 Mart, s. 8; 29 Mart, s. 1.
  • Türkiye Cumhuriyetinin Akdettiği Milletlerarası Andlaşmalar (20 Nisan 1920- 1 Temmuz 1976) (1976), Der. Ahmet Yavuz, Türk Dışişleri Bakanlığı, Künyesiz. ADA Serhat (2005) Türk-Fransız İlişkilerinde Hatay Sorunu (1918-1939), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • AĞAOĞLU Ahmet (1939) Ekrem König Rezaleti, Ayın Tarihi, Sayı: 62, 1-31 Şubat, s. 67.
  • Akşam (1937) 17 Ağustos, s. 1; 19 Ağustos, s. 1; 26 Ağustos, s. 4; 27 Ağustos, s. 1, 4.
  • _____ (1938) 15 Nisan, s. 2; 20 Kasım, s. 3; 21 Kasım, s. 6; 22 Kasım, s. 1, 2; 25 Kasım, s. 1.
  • _____ (1939) 8 Ocak, s. 1; 9 Ocak, s. 1, 10; 10 Ocak, s. 1, 13; 11 Ocak, s. 1, 10.
  • AKŞİN Abtülahat (1991) Atatürk’ün Dış Politika İlkeleri ve Diplomasisi, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • ALPERT Michael (2013) The Republican Army in the Spanish Civil War 1936-1939, Cambridge University Press, New York.
  • ARMAOĞLU Fahir (1964) Siyasi Tarih 1789-1960, Sevinç Matbaası, Ankara.
  • ATAY Falih Rıfkı (1937) Kamutay Toplantısı, Ulus, 18 Eylül, s. 1, 5.
  • ______________ (1937) İspanya’da, Ulus, 28 Şubat, s. 1.
  • ______________ (1939) Bir Sahtekarlık Etrafında Dedikodular, Ulus, 12 Ocak, s. 1.
  • BALFOUR Sebastian and Paul Preston (Ed.) (1999) Spain and Great Powers in the Twentieth Century, Routledge, London and New York.
  • BELGE Burhan (1937) Konferansın Ehemiyeti, Ulus, 16 Eylül, s. 2.
  • BİRLİK Gültekin K. (2011) Milli Mücadeleden Cumhurbaşkanlığına Kadar Celal Bayar (1919- 1950) (Basılmamış Doktora Tezi), Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Ankara.
  • British Documents of Foreign Affairs Part:II Series:B Volume:34 Turkey, January 1936- December 1937 (2012), Editör: Bülent Gökay, PreQest LLC, Bethesda, US.
  • British Documents of Foreign Affairs Part:II Series:B Volume:35 Turkey, January 1938- December 1939 (2012), Editör: Bülent Gökay, PreQest LLC, Bethesda, US.
  • BOLLOTEN Burnett (1991) The Spanish Civil War Revolution and Counterrevolution, The University of North Carolina Press, North Carolina.
  • BUCLEY Henry (2013) The Life and Death of the Spanish Republic, I. B. Tauris, London.
  • BÜYÜKTUĞRUL Afif (1967) Cumhuriyet Donanması (1923-1960), Deniz Basımevi, İstanbul.
  • CARR Raymond (1980) Modern Spain 1875-1980, Oxford University Press, Oxford, New York.
  • CASANOVA Julian (2010) The Spanish Republic and Civil War, Translated by Martin Douch, Cambridge University Press, Cambridge.
  • DURGAN Andy (2007) The Spanish Civil War, Palgrave Macmillan, New York.
  • GÖNLÜBOL Mehmet, Cem Sar (ve diğerleri) (1993) Olaylarla Türk Dış Politikası (1919- 1990), Siyasal Kitapevi, Ankara.
  • KÜÇÜKA Necip Ali (1938) İspanya Harbinden Alınan Dersler, Ulus, 5 Ağustos, s. 1.
  • LEZCANO Victor Morales (1994) The Relation Between Spain ant Turkey (1923- 1960), X. Türk Tarih Kongresi (22-26 Eylül 1986) VI. Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • NADİ Yunus (1937) Dâhili İspanya Harbi Nasıl Bitebilir, Cumhuriyet, 21 Şubat, s. 1.
  • __________ (1937) Türk Kara Sularında görülen Denizaltı Gemisi, Cumhuriyet, 23 Ağustos, s. 1, 3.
  • __________ (1939) Silah Kaçakçılığı, Cumhuriyet, 13 Ocak 1939, s. 1.
  • OTHEN Christopher (2013) Franco’s International Brigades, Hurst Company, London.
  • PAYNE Stanley G. (2000) The Franco Regime 1936-1975, Phoenix Press, London.
  • _______________ (2012) The Spanish Civil War, Cambridge University Press, New York.
  • PEHLİVANLI Hamit, Yusuf Sarınay, Hüsamettin Yıldırım (2011) Türk Dış Politikasında Hatay (1918-1939), ASAM Yayınları, Ankara.
  • PRESTON Paul (1990) The Politics of Revenge, Unvin Hyman Ltd., London, Boston, Sydney, Wellington.
  • SALVADO Francisco J. Romero (1999) Twentieth-Century Spain, St. Martin’s Press, New York.
  • SOFUOĞLU Adnan, Adil Dağıstan (2008) İşgalden Katılıma Hatay, Phoenix Yayınları, Ankara.
  • SÖKMEN Tayfur (1999) Hatay’ın Kurtuluşu İçin Harcanan Çabalar, Yeni Gün Haber Ajansı, Künyesiz.
  • ŞİMŞİR Bilâl N. (2001) Atatürk ve Yabancı Devlet Başkanları Cilt-3, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
  • VİNCENT Mary (2007) Spain 1933-2002, Oxford University Press, Oxford, New York.
  • YALMAN, Ahmet Emin (1938) Balkan Görüş Zaviyesi, Ayın Tarihi, Sayı: 52, 1-31 Mart, s. 78, 79
Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi-Cover
  • ISSN: 1305-1458
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Yayıncı: Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü
Arşiv
Sayıdaki Diğer Makaleler

Türkiye Paris Başkonsolosunun Raporuna Göre İkinci Dünya Savaşı Sırasında Almanların Paris’i İşgali

Hüseyin KALEMLİ

İspanya İç Savaşında (1936-1939) Türkiye’nin Dış Politikası

Gültekin K BİRLİK

İktidar-Spor Kurumları İlişkileri Bağlamında İki Dünya Savaşı Arasında Türkiye Cumhuriyeti’nin Katıldığı Olimpiyatlar (1924 Paris, 1928 Amsterdam, 1936 Berlin)

Efdal AS

Hâkimiyet-i Milliye Gazetesi’nin Şeyh Sait İsyanı’na Bakışı

Aytekin ERSAL

1944 Ayvalık Depremi ve Sosyo-Ekonomik Sonuçları

Serap TAŞDEMİR