Basra ve Bağdat Mu'tezile Ekollerinin Ayrılmasına Etki Eden Sebepler
İslam düşüncesinin teşekkülünde önemli katkıları olan ekollerin başında Mu‘tezile gelmektedir. Hicri II. asrın başlarında ortaya çı- kan ve inanç prensiplerini aklî ilkelerle temellendiren bu ekolün özellikle akılcı ve eleştirel yöntemi uygulaması, dikkatleri üzerine çekmiştir. İlk önce Basra’da kurulan bu ekol daha sonraları Abbasiler döneminde Bağdat’ta da varlığını hissettirmiştir. Bağdat’ta kurulan bu ekol, temel prensiplerde Basra ile aynı görüşlerde olmasına rağmen birçok konuda da görüş ayılıklarına gitmiştir. Hicri II. asrın sonu ve III. asrın başlarında bir takım sebeplerden dolayı bu iki ekol birbirlerinden ayrılmışlardır. Bu çalışmamızın amacı, Basra ve Bağdat Mu‘tezile ekollerinin birbirinden ayrılmalarına etki eden sebeplerin tespiti olacaktır
Reasons Which are Caused Separating Baghdad and Basra Schools’ of Mutazilite
Mutazilite is one of the significant schools of Islam which has very much contribution to Islam. Mutazilite, which has taken place at the starting of second century of Hegira, has drawn attentions of thinkers and theologians by practicing critical and rational methodology while they are founding their sect principals. Mutazilite School initially has been founded in Basra and then its existence has been felt in Baghdad during Abbasid era. In spite of this Baghdad school basically like-minded with Basra school, there are also much of dissidence between them. Due to some reasons these two schools separated at the end of second century and at the beginning of Hegira. Purpose of this study is detecting these reasons which are caused separating these two Baghdad and Basra schools’ of Mutazilite.
___
- Ahmed b. Ali el-Bağdadî, Tarihu Bağdad, Beyrut, t.y.
- Ahmed Emin, Duhâ’l-İslâm, Beyrut, 1936.
- Ahmet Saim Kılavuz, “Bişr b. Gıyâs el-Merîsî, Hayatı, Görüşleri ve İslam
- Düşünce Tarihindeki Yeri”, UÜİFD, Bursa, 19897.
- Amâre, Muhammed, Mu‘tezile ve Devrim (Mu‘tezile ve’s-sevra), Çev. İbrahim
- Akbaba, İstanbul, Yöneliş Yay., 1988.
- Bağdadî, Ebû Mansûr Abdulkâhir b. Tahir b. Muhammed et-Temimî, elFark
- beyne’l-fırak, Beyrut, 2003