Bu çalı~ıııada aıııac·ııııız. bir rasyonalist olan Spinoza'nın akıl ve iman ya da daha genel anlamda din ve felsefe arasında ne tür bir ilişki gördüğünü inceleınektir. Bu ili~ki ııluııılu ıııu yoksa olumsuz mudur? Bu çerçevede ilk olarak onun. dinin refcransı olan Tanrı. peygamberlik. vahiy, Kutsal Kitap. mucize ve iman gibi ten.ıel unsurlara olan yaklaşımını kısaca ortaya koymak gerekmektedir. Daha sonra bu ilişkinin nasıl kurulduğunu ortaya koymaya çalışacağız. Yukarıda söz konusu edilen ve akıl veya felsefeyle ilişkisi ortaya konactık olandinin ya da imanın temel unsurları, aynı zamanda Spinoza'nın panteist olup olmmlığına lla referansta bulunacaktır. Şayet o, bunlara olumlu bir tavır içindeyse, bunları kabul ediyorsa \'C lıiiylece akıl ile imanı uyumlu giirüyorsa. bir anlamda o, panteizmden de uzakla~ıııı~ olacaktır. Bilinlliği gibi, panteizııı. Tanrı ve :11em özdeşliğini savunarak Tanrı \'C fılemin olumlu bir ilişkisini. diğer bir ifadeyle Tanrı' nın fıleıııe emirler \'C tehlif:kiler !!Önderıııesini va da mikize ııihi olai!an üstü doğa olaylarının gerçekle~ehilıııe~ini milmkün görmen;ekıedir. ~ ~ Biz, iineelikle. Spinoza'nın din ya da imanın temel unsurları ve referans kaynakları olan olguları nasıl algıladığıııı incelemekle konumuza lıa~layalım.