İSİM-FİİLLERİN SÖZLÜK BİRİMİ OLARAK TANIMLARI ÜZERİNE

Öz Fiil kök ve gövdelerinin üzerine istisnasız gelebilen  -mAk, -mA ve -Iş/-Uş ekleri, eklendikleri fiilleri geçici olarak isimleştiren isim-fiil ekleridir. Sıfat-fiil ve zarf-fiillerden faklı olarak isim-fiiller, sözlük birimi olarak sözlüklerde yer alabilmektedir. Ancak her sözlükte fiillerin bütün türevlerinin isim-fiiline yer verilmemektedir. Fiillerin ve türevlerinin isim -fiil tanımları ise, biri veya ikisi açık, ayrıntılı ve net, diğerleri bu tanıma veya tanımlara gönderilen ve yeterince anlaşılır olmayan tanımlar olmak üzere iki gruba ayrılabilir. Yeterince tanımlanmayan bir sözcüğün ayrıntılı ve net olarak tanımlanan bir başka sözcüğe gönderilmesi, sözlükçülükte “Her sözlük biriminin bir başka sözcüğe bakma gereği duyulmayacak biçimde, tanımlanması gerekir.” kuralına uymamaktadır. Bu makalede, bu konu ile ilgili olarak farklı özellikleri olan bak- besle-, acayipleş-, ağla-, açıkla-, çalış- fiilleri ile türevlerinin isim-fiil tanımları üzerinde duruldu.

___

Ayverdi, İlhan- Ahmet Topaloğlu - Hayri Bilecik -Mustafa Tahralı - Fahrünnisa Kısacık, 2011, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, 1. 2. 3, 4. Baskı, Kubbealtı Yayını, İstanbul.

Püsküllüoğlu, Ali, 2012, Türkçe Sözlük, 7. Baskı, Arkadaş Yayınevi, Ankara.

TS, Türkçe Sözlük, 2011, Türk Dil Kurumu Yayınları: 549, Ankara.