ŞAİR NİGÂR HANIM’IN HATIRA DEFTERİ: “ALBÜM-İ EDÎBE”

Şair Nigâr Hanım (1862-1918)’ın oğullarının yayımladığı Hayatımın Hikâyesi adlı eserin son bölümünde“Ölümünden sonra Hakkında Yazılanlardan Seçilmiş Parçalar” başlığı altında yakın çevresinin görüşlerine veonunla ilgili anılarına yer verilmiştir. Ancak, bunlar arasında dostlarından Fehime Sultan, Ayşe Sultan gibişahıslar yer almamaktadır. Yanı başında olan bu sultanların Nigâr Hanım hakkında bir şeyler yazmışolabileceği tahmin edilebilir. Araştırmalar bu yönde sürdürülürken “Albüm-i Edîbe” adlı bir yazı albümü ilekarşılaşılmıştır. Hatıra defteri hüviyetinde görünen eser, Millî Kütüphane Yazmalar Koleksiyonu 06 Mil Yz A1698 arşiv numarasıyla kayıtlı olup 65 varaktır. Ancak eserin sadece 20 varağı doludur (1b, 3b, 4b, 5a, 6a, 7b,8a, 8b, 30a, 31a, 41a, 41b, 44a, 48b, 52b, 56b, 59b, 62b, 63a, 63b). İçerisindeki dört hatıra ise Fransızcadır.Bu çalışmada, şimdiye kadar üzerinde herhangi bir inceleme yapılmadığı anlaşılan eser, çeviri yazıyaaktarılmış, defterde yer alan hatıraların incelenmesine gayret edilmiştir. Yazı albümünün, samimiyeti vekadınca söylemleri dolayısıyla ilk kadın şair olarak kabul edilen Nigâr Hanım’ın yakın çevresi hakkındaaydınlatıcı olacağını düşünüyoruz.

POET NIGAR'S MEMORY BOOK: “ALBÜM-I EDIBE”

Poet Nigar’s "The Story of My Life", published by her sons, the last part of the work called "Selected Parts From Necrology After Her Death" her near circle's views and memoirs are given. However, among them, Fehime Sultan and Ayşe Sultan are not included. It can be predicted that these sultans, who were with them, could have written something about Nigar. While the studies were carried out in this direction, a work called “Albüm-i Edibe” was encountered. This work, which appears in the form of a memorabilia, is registered with the National Library Writing Collection 06 Mil Yz A 1698 archive number and has 65 vectors. However, only 20 artifacts of the work are full (1b, 3b, 4b, 5a, 6a, 7b, 8a, 8b, 30a, 31a, 41a, 41b, 44a, 48b, 52b, 56b, 59b, 62b, 63a, 63b). The four memories are in French. In this study, it is understood that the work, which has not been studied until now, has been translated into transcription letters and efforts have been made to examine the articles in the book. We think it will be enlightening Nigar’s close circle who accepted as the first woman poet.

PDF

___

Altıkulaç Demirdağ, R. (2015). Şair Nigâr Hanım Toplu Şiirleri. Konya: Salkımsöğüt Yayınevi.
Arslan, M. (2007). Mihrî Hâtun Divânı. Ankara: Uyum Ajans.
Banarlı, N. S. (1971). Resimli Türk Edebiyâtı Tarihi, C. II, 991-993, İstanbul.
Batislam, H. D. (2012). Mihrî Hatun’ûn İki Mürâca’ası. Prof. Dr. Mine Mengi Adına Türkoloji Sempozyumu (20-22 Ekim 2011) Bildiri Kitabı, 60-68, Adana.
Batislam, H. D. (2016). Mihrî Hatun Divanı’nda Gece. Divan Şiirinin Benzetme ve Hayal Dünyasından, İstanbul: Kesit Yayınları.
Bekiroğlu, N. (2007). Nigâr Hanım. İslâm Ansiklopedisi, C. 33, 83-85, İstanbul: TDV.
Bekiroğlu, N. (2008). Şair Nigâr Hanım, İstanbul: Timaş Yayınları. Büyük Larousse, (1986). Ömer Faruk Efendi. C. 17, 9030, İstanbul.
Derdiyok, İ. Ç. (2017). Nigâr Binti Osmân’ın Safahât-i Kalb’i. Uluslararası Türk Dili ve Edebiyatında “Kadın” Sempozyumu, 4-6 Mayıs, 347-352, Amasya.
Devellioğlu, F. (2003). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lûgat, Ankara: Aydın Kitabevi.
Elsineti’n-Nâs (1988). Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut.
Es, H. F. (21 Mayıs). Tanımadığımız Meşhurlar, Taha Toros Arşivi: TT 583306.
et-Taberânî (1415). Süleyman b. Ahmed, el-Mu’cemü’l-Kebîr, Mektebetu’l-Ulum ve’l Hikem, Musul.
et-Taberânî (1415). el-Mucemu’l-Evsat, Tahkik: Tarık b. Ivadullah, Dâru’l-Harameyn, Kâhire.
Gür, M. (2010). Süleyman Nazif. İslâm Ansiklopedisi, C. 38, 92-94, İstanbul: TDV.
Hanioğlu, M. Ş. (1995). Enver Paşa. İslâm Ansiklopedisi, C. 11, 261-264, İstanbul: TDV.
Hayatımın Hikâyesi (1959). haz.: Oğulları, İstanbul: Ekin Basımevi.
Heysemî, (1412). Mecmaü’z-Zevâid ve Menbeu’l-Fevaid, Daru’l-Fikr, Beyrut.
İbn Mâce, (tsz). Sünen, Daru’l-Fikr, Beyrut.
İbnü’l-Emin Mahmud Kemal İnal, (2000). Son Asır Türk Şairleri (Kemâlü’ş-şu’arâ). haz.: Hidayet Özcan, C. III, 1622-1626, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
Kırpık, C. (2010). II. Meşrutiyet’ten Sonra Şehzade Eğitiminde Değişim. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Mayıs, S. 21, 99-130.
Koçu, R. Ş. (1981). Osmanlı Padişahları, İstanbul: Ana Yayınevi.
Köprülü, F. (2007). Bugünkü Edebiyat, Ankara: Akçağ.
Kurtuluş, M. (2011). Osmanlı Şiirinin Modernleşme Sürecinde “Kadın”ın Doğuşu: Nigâr Hanım’ın Şiirlerinde Dişil Söylem Üretimi. İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Edebiyatı Bölümü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Küçük, C. (1988). Abdülmecid Efendi. İslâm Ansiklopedisi, C. I, 263-264, İstanbul: TDV.
Larousse De La Langue Françaıse Lexis. (1977). Librairie Larausse, Canada.
Önertoy, O. (1976). Te’sir-i Aşk. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, C. 7, S. 7, 233-273.
Özgül, M. K. (2006), Dîvan Yolu’ndan Pera’ya Selâmetle Modern Türk Şiirine Doğru, Ankara: Hece.
Özgül, M. K. (2018). Seke Seke Ben Geldim Sekmeler-III, Çolpan, Ankara: Çolpan.
Öztuna, Y. (1996). Devletler ve Hânedanlar Türkiye (1074-1990). C. II, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Şemseddin Sâmî. (1315). Kâmus-ı Fransevî, İstanbul: Mihrân Matbaası. Türkçe Sözlük. (2011). Ankara: TDK.
Uluçay, M. Ç. (2011). Padişahların Kadınları ve Kızları, İstanbul: Ötüken Yayınları.
Unat, F. R. (1988). Hicrî Tarihleri Milâdî Tarihe Çevirme Kılavuzu, Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Ünaydın, R. E. (1985). Diyorlar Ki. haz.: Şemseddin Kutlu, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
Yahya Kemal, (1984). Edebiyâta Dâir. İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti.