EDEBİYATTA ÖLÜM VE ŞAİR NİGÂR HANIM’IN ŞİİRLERİNDE İNTİHAR YAZINI

Edebiyatın ölüm ve intihar fikriyle ilişkisi genellikle intihar eden ya da intiharı deneyen sanatçılar üstündendeğerlendirilir. Eğer konu sadece intiharsa o zaman da felsefî, sosyolojik ya da psikolojik sebepleri üzerindedurulur. Oysa bir yazma eylemi olarak intiharın değerlendirilmesi sanatçıyı ve eserini anlamada yardımcıolabilecek bir bakış açısı sunabilir. Bu nedenle intiharın yazın formu olarak ortaya konuluşunu Osmanlı’nınünlü kadın şairlerinden biri olan Nigâr Hanım’ın şiirlerinden hareketle değerlendirilmiştir. Nitekim onunşiirlerinde ölüm konusu önemli bir yer tutmaktadır. Efsûs I, Efsûs II, Nirân ve Aks-i Sadâ adlı kitaplarında şairiniç dünyasına ve özel yaşamına dair imgelerin yoğunluk kazandığı görülmektedir. Mutsuz bir hayatı olan şairözellikle artık hayatta olmayan sevdiklerine şiirler yazmaktadır. Öncelikle küçük yaşta bir trafik kazasıneticesinde kaybettiği kardeşi için yazdığı şiirlerinde şairin oldukça hassas bir ruh hali taşıdığını görmekteyiz.Annesinin ölümünün ardından babasının intihar etmiş olması Nigâr Hanım’ın şiirlerinde ölüm konusunun dahabüyük bir önem kazanmasına neden olmuştur. Ondört yaşında şiir yazmaya başlayan şairin gençken intiharaeğilimli düşüncelerinin yaşı ilerledikçe hayattan yakınmalara dönüştüğünü söyleyebiliriz. Bu noktada “yazarkenölmek” fikrini irdelemek gerektiğini düşünmekteyiz. Biz bu çalışmamızda Nigâr Hanım’ın eserlerinde ölümkonusunun romantik bir duyuşla kaleme alındığını göstermeye çalışacağız. Edebiyatta ölüm konusunu da biryönüyle tartışmaya çalışacağız.

DEATH IN LITERATURE AND THE SUICIDE LITERATURE THEME IN POET NIGAR HANIM'S POEMS

The relationship between literature and the idea of death and suicide is generally evaluated concerning artists who commit suicide or attempt suicide. If the subject is just a suicide, then its philosophical, sociological or psychological reasons are emphasized. However, the evaluation of suicide as a writing activity can provide an understanding of the artists and their work. For this reason, in this article, the suicide as a form of writing was put forward using the poems of Nigar Hanım, one of the famous women poets of the Ottoman Empire. As a matter of fact, the theme of death has an important place in her poems. It is seen that the images about the poet's inner world and private life have been intensified in her books, Efsûs I, Efsûs II, Nirân and Aks-i Sadâ. The poet, with an unhappy life, especially writes poems to her loved ones who are no longer alive. First of all, we see that poet carries a very sensitive mood in her poems she wrote for her brother who had lost in a traffic accident at a young age. The fact that her father committed suicide after her mother's death caused the theme of death gained more importance in Nigâr Hanim's poems. We can say that thoughts of poet who started writing poetry at the age of fourteen, the theme of suicide at a young age turned into a horrible complaint as her age progressed. At this point we think that the idea of "die while writing" needs to be examined. In this work, wewill try to show that the theme of death in Nigâr Hanım's works is taken with a romantic feeling. We will also try to discuss the matter of death in literature in a certain way.

PDF

___

Ahmad, A. (2000). “Nigar’ Dergisinin İsmine Esin kaynağı olan Türk Şair Nigar Bint-i Osman”. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi - DTCF Dergisi 40 (1-2): 89-95.
Altıkulaç Demirdağ, R. (2015). Giriş: Şair Nigâr Hanım ve Şiirlerinde Kadın. Nigâr Hanım Toplu Şiirleri. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları, 12-29.
Alvarez, A. (1999). İntihar Kan Dökücü Tanrı. Çev. Zuhal Çil Sarıkaya. Ankara: Öteki Yayınevi.
Aslan, Y. (2012). “Türk Romanında Ölüm (1859-1910)”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Denizli.
Ayyıldız, B. (2015). “Cesare Pavese, Italo Svevo ve Tezer Özlü’de İntihar Kavramı”. Erdem, S. 69: 22-40.
Bekiroğlu, N. (2008). Şâir Nigâr Hanım Güftesi Garplı Bestesi Şarklı. İstanbul: Timaş Yayınları.
Blanchot, M. (1994). “Edebiyat ve Ölüm Hakkı”. Çev. Sosi Dolanoğlu. Defter Dergisi, S. 22: 124-156.
Camus, A. (2010). Sisifos Söyleni. Çev. Tahsin Yücel. İstanbul: Can Yayınları.
Durkheim, E. (1986). İntihar Toplumbilimsel İnceleme. Çev. Özer Ozankaya. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
Er, S. E. (2018). Cioran Bir Alacakaranlık Düşünürü. Konya: Çizgi Kitabevi.
Es, H. F. (1945). “Tanımadığımız meşhurlar: Nigâr Hanım”, Akşam. 30 Mayıs 1945-10 Haziran 1945, (8 Tefrika).
Green, A. (2018). Yazı ve Ölüm. Çev. Nesrin Demiryontan. İstanbul: Metis Yayınları.
Köprülü, F. (1924). Nigâr Hanım. Bugünkü Edebiyat. İstanbul: İkbal Kütüphanesi.
Kula, O. B. (2010). Hegel Estetiği ve Edebiyat Kuramı. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Kurtuluş, M. (2011). “Osmanlı Şiirinin Modernleşme Sürecinde ‘Kadın’ın Doğuşu: Nigâr Hanım’ın Şiirlerinde Dişil Söylem”. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Ankara: Bilkent Üniversitesi.
Nigâr Binti Osman. (1887). Efsûs 1. İstanbul: Ahter Matbaası. Nigâr Binti Osman. (1890).
Efsûs 2. İstanbul: Ahter Matbaası. Nigâr Binti Osman. (1896). Nirân. Istanbul: Hanımlara Mahsus Gazete Kütüphanesi. Nigâr Binti Osman. (1899) Aks-i Sadâ. İstanbul: Şirket-i Mürettebiye Matbaası.
Nigâr Binti Osman. (1959). Hayatımın Hikâyesi. İstanbul: Ekin Basınevi.
Nigâr Hanım. (2015). Nigâr Hanım Toplu Şiirleri. haz.: Refika Altıkulaç Demı̇rdağ. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınları.
Platon, (1989). Phaidon. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Platon, (1998) Sokrates’in Savunması. Çev. Niyazi Berkes. İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
Soysal, D. (2010). “Schopenhauer’da Ölüm ve Ölüm Korkusu Üzerine.” Tabula Rasa (25-26): 109-121.
Sümer, N. (2015). “Dinlerin İntihar Olgusuna Bakışı”. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
Talû, E. E. (1949). “Tanıdıklarım: Nigâr Hanım”. Edebiyat Âlemi, no. 9, 1.
Ulutaş, N. (2006). “Türk Romanında İntihar” (1872-1960). Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Bursa.