Dr. Bahir SELÇUK

Fuzûlî’de Melâmet Kavramı

Melâmet hem tekke ve tasavvuf şairlerince hem de divan şairlerince kullanılmış olan tasavvufî bir kavramdır Tasavvufî düşünceden şiirlerine derinlik ve zenginlik katmak amacıyla faydalanmış olan divan şairi Fuzûlî melâmet kavramına da bu amaçla yer vermiştir Bu çalışmada; Fuzûlî’nin Türkçe divanı taranarak melâmetin dile getirildiği beyitler tespit edilmiştir Şairin melâmeti aşk yolunda ilerleyen âşığın davranışlarına tutumuna gösterilen toplumsal bir tepki ve dışlama âşıklık göstergesi övünç vesilesi şeklinde ele aldığı görülmüştür Melâmetle ilgili bir girişten sonra Fuzûlî’nin melâmet kavramına bakışı âşık melâmet melâmet toplum bağlamında örneklerle izah edilmeye çalışılmıştır Anahtar Kelimeler: Fuzûlî Türkçe Divan tasavvuf aşk âşık melâmet toplum

Anahtar Kelimeler:

Fuzûlî, Türkçe Divan, tasavvuf, aşk, âşık, melâmet, toplum

Fuzûlî’de Melâmet Kavramı

Condemnation is a sufi related to Islamic mysticism concept which was been used by both divan poets and sufi mystic poets Divan poet Fuzûlî having benefited from sufi ideas with the aim of putting depth and richness into his poems dealt with the condemnation concept for this aim too In this work scanning Fuzûlî’s Turkish divan couplets beyits in which condemnation thought was mentioned have been determined It has been seen that the poet deals with the condemnation in he form of a social reaction and rejection shown to the lover’s behaviour and attitude a sign of being in love a reason of honour After an introduction regarding condemnation it was tried to explain the idea of condemnation with examples in the context of lover condemnation condemnation society Key Words: Fuzûlî Turkish Divan tasavvuf Islamic mysticism love lover condemnation melâmet society

PDF

___

Ahmed Âsım (Mütercim), Okyanusu’l Basit fi-Tercemeti’l-Kâmûsi’l-Muhît, C. 4, İst., 1305
Akyüz, Kenan-Beken, Süheyl vd., Fuzûlî Dîvânı, Akçağ yay., Ank., 1990
Azamat, Nihat, Melâmet, TDV İslam Ansiklopedisi, C.29, TDV yay., Ank., 2004
Bolat, Ali, Bir Tasavvuf Okulu Olarak Melametilik, 2. Baskı, İnsan yay., İst., 2003
Cebecioğlu, Ethem, Tasavvuf Terimleri ve Deyimleri Sözlüğü, 3. Baskı, Anka yay., Ank. 2005
Doğan, Muhammet Nur, Fuzulî Leylâ ve Mecnun (Metin, Düzyazıya Çeviri, Notlar Ve Açıklamalar) YKY, İst., 2000
Eşrefoğlu Divanı, Tercüman 1001 Temel Eser, İst., tarihsiz
Frager, Robert, (Çev. İbrahim Kapaklıkaya) Kalp, Nefs ve Ruh, Sufi Psikolojisinde Gelişim Denge ve Uyum, Gelenek yay., İst., 2005
Gölpınarlı, Abdulbaki, Tasavvuftan Dilimize Geçen Deyimler ve Atasözleri, İnkılap ve Aka Yay., İst., 1977
……………………..., Mevlânâ’dan Sonra Mevlevîlik, 2. Baskı, İnkılap ve Aka Kitabevleri, 1983
………………………, 100 Soruda Tasavvuf, Gerçek Yayınevi, 2. Baskı, İst., 1985
………………………, Melâmilik ve Melâmîler (Tıpkı Basım) Gri yay., İst., 1992
İpekten, Haluk, Fuzûlî Hayatı Sanatı Eserleri, Akçağ yay., Ank., 1996
Kahramanoğlu, Kemal, Divan Şiiri, Değişen Dünyada Kaybolmuş Paradigma, Çizgi yay., Konya 2006
Karaismailoğlu, Adnan, Mesnevî, C.1, Yeni Şafak Yay., Ank. 2004
Konur, Himmet: İbrahim Gülşenî, Eserleri, Tarikatı, İnsan yay., İst., 2000
Mazıoğlu, Hasibe, Fuzûlî Üzerine Makaleler, TDK yay., Ank. 1997
Okuyucu, Cihan, Klasik Edebiyat: Türk Kültürü İçindeki Yeri, Kaynakları, Oluşumu, Sanat ve Estetik Anlayış, Türk Dünyası Edebiyat Tarihi, C. 4, AKM yay., Ank. 2004
Pala, İskender, Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü, Akçağ yay., Ank., 1995
Pürcevadî, Nasrullah, (Çev. Hicabi Kırlangıç) Can Esintisi, İnsan yay., İst., 1998
Tarlan, Ali Nihat, Fuzûlî Divanı Şerhi, Akçağ yay., Ank., 1998
Tatçı, Mustafa, Hayretî’nin Dinî Tasavvufî Dünyası, Kültür Bakanlığı Yay., Ank., 1998