Modern ve Geleneksel Romanın Temel Farkları ve Politik Güdümlü Romanın Modern Roman İçindeki Yeni Konumu
Bir edebi tür olan roman, hiçbir dönemde 20. yüzyılda olduğu kadar derin bir değişime uğramadı. Bugün romanın biçim ve içeriği derin değişimlere uğradığı gibi, ona yükleni-len işlevler ve ondan beklentiler de değişti. Çünkü yeni biçim ve anlatım anlayışı, yal-nızca teknik bir tercih olmayıp romana yüklenilen farklı işlevler ve romandan beklenti-lerle doğrudan ilişkilidir. Örneğin modern roman kuramları, romanı artık belirli ve her-kes için geçerli bir çözümü ortaya koyan bir tür olarak görmemeye başladı. Değişen yeni teknik ve felsefesiyle kaleme alınmış modern romanlar, en çok roman içinde bir alt tür olan politik güdümlü romanlarda değişikliğe neden oldu. Çünkü mo-dern roman anlayışı, temelde politik güdümlü romanların temel özelliği olan, tek doğru-yu ve tek gerçeği anlatma iddiası ile çelişmektedir. Dolayısıyla modern roman içinde artık ideolojik güdümlü bir romandan söz etmek olanaklı değildir. Çünkü geleneksel politik romanlar, bilgilendirme, doğrudan ’değiştirme’, çözümler sunma olguları üzerine kurulmuşlardır. Bu romanların kendilerine özgü sınırları, belli gerçekleri ve çözümleri vardır, dolayısıyla romanlar da herkesin o gerçeği ve çözümü benimseyerek değişmesi üzerine kurulmuştur. Oysa ki modern roman, kesin ve tek boyutlu bir gerçekliği redde-der. Çağdaş dünyanın algıladığı bu yeni gerçeklik anlayışı, politik ve güdümlü ideolojik romanların yazılmasına öncülük eden Marksist sanat eleştirisinde çok ciddi yorumlara yol açtı. Şöyle ki, o güne kadar ideolojik güdümlü romanların ancak içerik ve gelenek-sel olay örgüsü ve tip’ler düzleminde belli bir iletiyi aktarabileceğine inanırken, şimdi biçim öğesi de ön plana geçmeye başladı. İşte bu yeni yorum sayesinde politik romanlar, modern roman türü içinde hem tehlikeye giren varlığını korudu, hem de roman türüne yeni bir soluk getirdi. Araştırma, edebiyat bilimi verileri ışığında politik güdümlü romanın yeni konumunu incelemeyi amaçlamaktadır.
The New Position of the Political-Engaged Novel in the Modern and Post Office-Modern Novel
The art of the novel have not changed in any times as deeply as that in the 20th century during this process. At first these changes seen on the plane of from and content changed not only the content of the novel but also the functions given to it and the ex-pectations from it. This understanding of new from and narration is not only a techni-cal preference but is directly related to the different functions given to novel and the expectations from it. For instance, the theories of modern novel no longer regard the novel as genre which is particular and puts forward solution acceptable for every one. A Work composed with the techniques and philosophy of the modern novel, olt first, can not assert the narration of the only truth and reality which ist the essential character-istic of politic-guided novel. Therefore, it is not possible to mention about an ideology-guided novel here. Because the traditional political novels are based upon the plots of giving information “changing” directly, presenting solutions. These novels have limits peculiar to themselves, certain facts and solutions, so the novels have been founded on that every one adopts these facts and solutions, and change himself. Whereas, the mod-ern novel rejects on absolute and one –dimensional- reality. The new understanding of reality as the modern word perceives led to very serious comments in the criticism of Marxist art which was the initiator of composition of po-litical and ideology- guided novels. That is, while it was believed that the ideology- guided novels could narrate a certain message only on the plane of content and tradi-tional plot and types dill then, today the “form” element has begin to came to fore-ground. To cite and example, the liberal Marxist art like Adorno, Marcuse, Fischer claimed that the revolutionary transformation the art would make should be looked for in the ‘innovations in forms” now and then. Thanks to this new comment, political novels have both preserved their existence among the types of modern novel which was at risk and presented new contributions to this novel type.
___
- AYDIN, E.. (2002), ‘Roman ve İnsan’ Hece Dergisi. Cilt. 6. (Sayı: 65/66/67) s-352- 358. Ankara
- AYTAÇ, G. (2000), ‘Edebiyat Yazıları 1995- 2000’. Multilingual Yayınları. Ankara
- BAKTHİN, M. Alıntı JANET Wolf, (2000), ‘Sanatın Toplumsal Üretimi, s, 123, Özne Yayınları. Ankara
- CALVİNO, I. (1996), ‘Gözlemci’ çev: Aydın Emeç, Can Yayınları. İstanbul.
- ECEVİT, Y. (2002), ‘Türk Romanında Postmodernist Açılımlar. İletişim Yayınları. İstanbul.
- EYİGUN,S.(2003) ‘Edebiyatta Politik Roman’ Aktif Yayınları. İstanbul
- FAUST, S. (1999), ‘ Provakateur’ München. F. A. Herbig Verlag, Stuttgart
- LIOSA, M. (1993), ‘And Dağlarında Terör’ çev. İnci Kut. Can Yayınları. İstanbul
- MORAN, B. (1998), ‘Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış’ İletişim Yayınları. İstanbul.
- PAMUK, O. (1999), ‘ Öteki Renkler’. İletişim Yayınları. Ankara.
- PARLAK, B. (2002) ‘Öznel ve Toplumsal Anlamlandırma Aracı Olarak Roman. Hece Dergisi. 6. (Sayı: 65/66/67)S. 247-251. Ankara
- PLEHANOV, G.V, (1962) ‘ Sanat ve Sosyalizm’, çev. S. Mimoğlu. Sosyal Yayınları. Ankara
- WOLF, Janet, 2000, ‘Sanatın Toplumsal Üretimi, çev: Ayşegül Demir. Ankara. Özne Yayınları