A. Nafi BAYTORUN, Abbas Mahamed Abdalla MAKAUY

Farklı Ġklim Bölgelerindeki Seralarda Evaporatif Soğutma Olanaklarının Belirlenmesi

Seralarda yetiştirilen bitkiler 17-27 °C’ye adapte olmuşlardır. Günlük ortalama sıcaklığın 22 °C’nin üstüne yükselmesi durumunda seralarda soğutma önlemlerinin alınması zorunludur. Seralarda yapılan evaporatif soğutmanın etkinliği dış iklim koşullarına ve sistemin randımanına bağlı olarak değişmektedir. Seralarda yapılan evaporatif soğutma duyulur ısının gizli ısıya transferi ile havanın soğutulması esasına dayanır. Havaya eklenen su, havanın tüm fiziksel özelliklerinin değişmesine neden olmaktadır. Oluşan havanın yeni özellikleri psikrometrik eşitliklerden gidilerek belirlenmelidir. Yapılan bu çalışmada Türkiye’de seracılığın yoğun olarak yapıldığı farklı iklim bölgelerindeki yüksek teknolojiye sahip seralarda yapılacak evaporatif soğutma ile bölge iklimine ve kullanılan pedlerin randımanlarına bağlı olarak ulaşılabilen sıcaklık değerleri teorik olarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlardan Adana iklim koşullarında %90 ped randımanında bile serada sıcaklığın 27 °C’ye çekilemediği, Mersin’de %90, Şanlıurfa’da %70 ped randımanının yeterli olabileceği, Afyonkarahisar koşullarında evaporatif soğutma yerine, serada öğlen saatlerinde çok kısa aralıklarla suyun yüksek basınçla püskürtülmesi ile sıcaklığın bitkilerin arzuladıkları değerlerde tutulabileceği belirlenmiştir.

Determination of Evaporative Cooling Possibilities in Greenhouses in Different Climate Regions

Plants grown in greenhouses were adapted to 17-27 °C. If the daily average temperature rises above 22 °C, cooling measures must be taken in greenhouses. The efficiency of evaporative cooling in greenhouses varies depending on the external climatic conditions and the efficiency of the system. Evaporative cooling in greenhouses is based on cooling of air by transfer of sensible heat to latent heat. water added to the air causes all physical properties of the air to change. The new characteristics of the resulting air should be determined from psychrometric equations. Made of greenhouses in Turkey in this study with intensive structures that will be held in greenhouses with high technology in different climatic zones evaporative cooling of the climate and temperature can be reached depending airports in efficiency of pads used values are calculated theoretically. In the climatic conditions of Adana, 90% pad efficiency cannot be drawn to 27 oC in the greenhouse, 90% pad efficiency in Mersin, 70% pad efficiency in Şanlıurfa, and evaporative cooling in Afyonkarahisar conditions. It was determined that the temperature can be kept at the desired values of the plants.

PDF

___

1. Krug, H., Lederle, E., Liebig, H.P., 1985. Modelle zur Kultur und Kostengünstigen Temperaturführung Wahrend der Auflaufphase. Gartenbauwissenschaft, 50, 54-59.
2. von Zabeltitz, Chr., 1986. Gewächshauser. Verlag Eugen-Ulmer 1986.
3. Baytorun, N.A., Abak, K., Tokgöz, H., Güler, Y., Üstün, S. 1995. Seraların Kışın İklimlendirilmesi ve Denetimi Üzerinde Araştırmalar. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu. Proje No TOAG-993.
4. Baytorun, N.A., Abak, K., Daşgan, H.Y., Topçu, S., 1997. Climatic Problems of the Plastic Greenhouses in Turkey. CIPA Procedings. International Congress for Plastics in Agriculture.
5. Baytorun, A.N., 2016. Seralar, Nobel Yayınevi.
6. Baytorun, A.N., 1986. Bestimmung des Luftwechsels bei Gelüfteten Gewächshäusern. Diss. Universität Hannover. ITG Hannover Heft 27.
7. Kittas, C., Draoui, B., Boulard, T., 1995. Quantification of the Ventilation of a Greenhouse With a Roof Oppening. Agric for Meteorol, 77, 95-111.
8. Bethke, J.A., Redak, A., Paine, T.D., 1994. Screens Deny Specific Pests Entry to Greenhouses. Calif Agric 48(3), 37-40.
9. Antignus, Y., Lapidat, M., Hadar, D., Messika, Y., Cohen, S.H., 1998. UV-absorbing Screens Serve as Optical Barriers to Protect Crops from Virus and Insect Pests. J Econ Entomol, 91(6), 1401-1403.
10. Harmanto, M., Tantau, H.J., Salokhe, V.M. 2006a. Optimization of Ventilation Opening Area of Naturally Ventilated Net Greenhouse in Humid Tropical Environment. Acta Hortic, 717, 165-171.
11. Harmanto, M., Tantau, H.J., Salokhe, V.M. 2006b. Microclimate and Air Exchange Rates in Greenhouses Covered With Different Nets in the Humid Tropics. Biosystems Eng., 94(2), 239-253.
12. Zabeltitz, Chr.von. 2011. Integrated Greenhouse Systems for Mild Climates. Springer -Verlag Berlin Heidelberg.
13. Kittas, C., Katsoulas, N., Bartzanas, T., Bakker, S., 2013. Greenhouse Climate Control and Energy Use. Good Agricultural Practices for Greenhouse Vegetable Crops. Principles for Mediterranean Climate Areas FAO, Rome.
14. Tekinel, O., Baytorun, A.N., Demir, Y., 1989. Çukurova Koşullarında Seralarda Islak Yastıklarla Soğutma Olanakları. Turkish Journal of Agriculture and Forestry. 13(3b), 1284-1293.
15. Jamal, M., Al-Harbi, M., Fouad, J., 2002. Comparision of Different New Cooling Systems in Greenhouses of Kuwait. ICARDAAPRP Annual Report 2001-2002, 50-54.
16. ASHRAE 1981a. Fundamentals Handbook, Psychrometrics, Chapter 5, 1-10.
17. ASHRAE 1981b. Fundamentals Handbook, Psychrometric tables, Chapter 6, 1-16.
18. Müller, K., 1989. Die Gesetze der Feuchten Luft und Ihre Anwendung. Handbuch der Klimatechnik. Band 1: Grundlagen. Verlag C.F.Müller GmbH Karlsruhe, 567.