Fatma Şeyma YÜKSEL, Olcay KALAN, Melek IŞIK

Havaalanlarında Dijital Dönüşüm Risklerinin Değerlendirilmesi

Son zamanlarda ivme kazanmaya başlayan ve fiziksel sistemin sanal bir kopyasını oluşturmakla ilgili olan sistemler dijital dönüşüm olarak adlandırılmaktadır. Dijital dönüşüm verimliliği etkileyen ve rekabet avantajı oluşturan bir kavram haline gelmiştir. Tüm sektörlerde olduğu gibi havacılık sektöründe de rekabetin giderek artmasıyla dijitalleşmenin önemi giderek artmaktadır. Bu çalışmada, havaalanlarında kullanılan dijital dönüşüm unsurları incelenmiş ve bu süreci etkileyen riskler çok kriterli karar verme araçlarından olan analitik ağ prosesi yöntemi ile incelenmiştir. Karşılaşılan sorunlar ve nedenleri balık kılçığı diyagramı ile ortaya konmuş daha sonra ortaya çıkan kriterler analitik ağ prosesi yöntemi ile önem derecelerine göre sıralanıp değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler neticesinde multidisipliner bir çalışma ortamının oluşturulmasının havalimanlarındaki dijital dönüşümde büyük öneme sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Dijital dönüşüm, Risk, Analitik ağ prosesi, Havaalanı yönetimi.

Evaluation of Digital Transformation Risks at Airports

Systems that have started to gain momentum recently and are concerned with creating a virtual copy of the physical system are called digital transformation. Digital transformation has become a concept that affects productivity and creates competitive advantage. As in all sectors, the importance of digitalization is increasing with the increasing competition in the aviation sector. In this study, the digital transformation elements used in airports were examined and the risks affecting this process were examined with the analytical network process method, which is one of the multi-criteria decision-making tools. The problems encountered and their causes were revealed with the fishbone diagram, and then the criteria that emerged were ranked and evaluated according to their importance with the analytical network process method. As a result of the evaluations, it was concluded that the creation of a multidisciplinary working environment is of great importance in the digital transformation at airports.

Keywords:

Digital transformation, Risk, Analytical network process, Airport management,

PDF

___

1. Artar, O., Türkay, U.İ., 2021. Havacılık Sektöründe Havalimanlarının Dijital Dönüşümü. Working Paper Series, 2(1), 86-97.
2. Menshikova, M.A., Piunova, Y.V., Makhova, M.N., 2019. September. Digital Transformation in the Quality Management System. In 2019 International Conference “Quality Management, Transport and Information Security, Information Technologies” (IT&QM&IS), IEEE, 42-46.
3. Akmeşe, S., 2020. Kamuda Dijital Dönüşümün Siber Güvenlik ve Dijital Güvence Boyutları ve İç Denetimin Rolü. Denetişim, (20), 108-119.
4. Karlı, H., Tanyaş, M., 2020. Lojistik Yönetiminin Dijital Dönüşümü: Akıllı Lojistik Üzerine Sistematik Literatür Haritalaması. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 7(2), 613-632.
5. Gölcük, İ., 2020. An Interval Type-2 Fuzzy Reasoning Model For Digital Transformation Project Risk Assessment. Expert Systems with Applications, 159, 113579.
6. Casey, E., Souvignet, T. R., 2020. Digital Transformation Risk Management in Forensic Science Laboratories. Forensic Science International, 316, 110486.
7. Sokolov, A.G., Abramov, V.M., Istomin, E.P., Korinets, E.A., Bolshakov, V.A., Vekshina, T.V., 2020. September. Digital Transformation of Risk Management for Natural-industrial Systems while Climate Change. In IOP Conference Series: Materials Science and Engineering, 940(1), 012003.
8. Giraldo, S., la Rotta, D., Nieto-Londoño, C., Vásquez, R.E., Escudero-Atehortúa, A., 2021. Digital Transformation of Energy Companies: A Colombian Case Study. Energies, 14(9), 2523.
9. Molchanova, K., 2020. A Review of Digital Technologies in Aviation Industry. Logistics and Transport, No 3-4 (47-48), 69-77.
10. Zaharia, S.E., Pietreanu, C.V., 2018. Challenges in Airport Digital Transformation, Transportation Research Procedia, 35, 90-99. 11. Siddiqui, F.M., 2019. April. Digital Transformation of Modern Airports by Exploiting Fog as a Service Model. In 2019 Integrated Communications, Navigation and Surveillance Conference (ICNS), 1-11.
12. Büyüközkan, G., Feyzioğlu, O., Havle, C.A., 2019. October. Analyzing Success Factors of Digital Transformation in Aviation Industry Using Fuzzy Cognitive Map Approach. In 2019 3rd International Conference on Data Science and Business Analytics (ICDSBA), 124-128.
13. Rajapaksha, A., Jayasuriya, N., 2020. Smart Airport: A Review on Future of the Airport Operation. Global Journal of Management and Business Research, 20(3), 25-34.
14. Katerna, О.К., Molchanova, К.М., 2020. Digital Transformation of Aviation Industry in Ukraine. ЕКОНОМІКА І УПРАВЛІННЯ, 53-63.
15. Camúñez i Guirao, A., 2021. Digital Transformation at Airports: The Impact of the BIM and the Iot Technologies on the Airport Environment (Master's Thesis, Universitat Politècnica de Catalunya), 59.
16. Büyüközkan, G., Havle, C. A., Feyzioğlu, O., 2021a. An Integrated SWOT Based Fuzzy AHP and Fuzzy MARCOS Methodology for Digital Transformation Strategy Analysis in Airline Industry. Journal of Air Transport Management, 97, 102142.
17. Büyüközkan, G., Havle, C.A., Feyzioğlu, O., 2021b. Digital Competency Evaluation of Low-cost Airlines Using an Integrated IVIF AHP and IVIF VIKOR Methodology, Journal of Air Transport Management, 91, 101998.
18. Alpar, M.Ö., Erturgut, R., Alır, E.A., 2021. Havalimanı İşletmeciliğinin Geleceği Üzerine Bir İnceleme: Airport 4.0 ve Akıllı Havalimanı Uygulamaları. 1st International Eurasian Conference on Educational &Amp; Social Studies (IECES2021), Türkiye.
19. Heiets, I., La, J., Zhou, W., Xu, S., Wang, X., Xu, Y., 2022. Digital Transformation of Airline Industry, Research in Transportation Economics, 92, 101186.
20. Antmen, Z.F., Miç, P., 2018. Çocuk Yoğun Bakım Ünitesinde Çok Kriterli Karar Verme ile Mekanik Ventilatör Seçimi ve Bir Uygulama Örneği. Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 33(4), 17-30.
21. Miç, P., Antmen, Z. F., 2019. A Healthcare Facility Location Selection Problem with Fuzzy TOPSIS Method for a Regional Hospital. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 16, 750-757.
22. Işık, M., Dağsuyu, C., 2020. Bir Üretim İşletmesinde Departmanların Analitik Hiyerarşi Prosesi Yöntemi ile Ergonomik Analizi. Bitlis Eren Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 9 (3), 1231-1241.
23. Miç, P., Antmen, Z.F., 2021. A Decision- Making Model Based on TOPSIS, WASPAS, and MULTIMOORA Methods for University Location Selection Problem. SAGE Open, 11(3).
24. Ishikawa, K., 1984. Quality Control in Japan, In The Japanese Approach to Product Quality, 1-5.
25. Saaty, T.L., 1996. Decision Making with Dependence and Feedback: The Analytic Network Process, Pittsburgh: RWS publications, 4922(2).
26. Niemira, M.P., Saaty, T.L., 2004. An Analytic Network Process Model for Financial-crisis Forecasting, International Journal of Forecasting, 20(4), 573-587.
27. Saaty, T.L., 1990. How to Make a Decision: The Analytic Hierarchy Process. European Journal of Operational Research, 48(1), 9-26.