YUSUF SİNAN ZAVALSIZ, Yüsra SOYDAŞ DAĞCI

Televizyon Dizilerinin Toplum Üzerindeki Etkisi (Karabük Örneği)

Yakın geçmişte hızla gelişmekte olan kitle iletişim araçları, toplumu doğrudan hedef alması sebebiyle sosyal değişmeyi derinden etkileyen faktörlerin başında gelmektedir. Kitle iletişim araçları amaca uygun kullanıldığında kültürün nesilden nesile aktarılmasını sağlayabilecek bir işleve sahiptir. Ancak yanlış kullanıldığında, özellikle çocukların ve gençlerin gelişiminde, dolayısıyla aile ve toplum yapısında bozulmalara neden olabilmektedir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte televizyon her eve girmiş, zamanla televizyon kanalları çoğalmaya başlamıştır. İlk televizyon yayınının 1928 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleştiği düşünülürse, o günden bugüne kapitalizmin temel ilkelerinden biri olan rekabet, kendini medya alanında da göstermiş, görsel medyayı hâkimiyeti altına almıştır. Medya, değişim içerisinde olan toplumu etkileyen en önemli aktörlerden biridir. Dolayısıyla görsel medya bugün başlı başına bir tüketim kültürü oluşturmaktadır. Tüketim kültürüne hizmet eden çok sayıda televizyon kanalının ilk sırada pazarladığı ürünse televizyon dizileridir. Türkiye’de televizyon yayınının ilk başladığı yıl 1968’dir. O tarihten itibaren televizyonlar her evde başköşeye oturtulmuş, evin bütün düzeni bu aletlere göre dizayn edilmiştir. 1986 yılına kadar tek kanaldan yayın yapılmış, ancak bu tarihten sonra kanalların artış hızını takip etmek mümkün olmamıştır. Televizyon ve özelde televizyon dizileri tamamen postmodern hayatın bir parçası haline gelmiştir. Diziler hayatın merkezinde yer almaya başladığından beri kültür, örf adet, alışkanlıklar, değerler, yaşam biçimi ve aile yapısı değişime uğramıştır. Türk televizyonlarında yayınlanan dizilerin Türk toplum ve aile yapısına uygun olup olmadığı, araştırmamızın en önemli sorusudur. Küçük bir kutuda yayınlanarak tüketilen bu sanal hikâyeler toplumumuzu nereye götürmektedir. Çalışma kapsamında televizyon dizilerinin Türk toplum yapısında ortaya çıkardığı etkiler ele alınacaktır. Toplumun, televizyon dizileriyle birlikte değişen değerleri ile kapitalizmin aracı haline gelen görsel medyaya teslimiyeti ayrıca irdelenecektir. Araştırmada farklı yaş kategorilerinden 200 erkek, 200 kadın olmak üzere toplam 400 denek yer almıştır. Anket uygulanan denekler; 100 kadın, 100 erkek, 50 genç kadın, 50 genç erkek, 50 kız çocuk, 50 erkek çocuktur. Katılımcılar basit tesadüfî örneklem tekniğiyle Karabük halkından seçilmiştir. Son yıllarda internetin yaygınlaşması, sosyal medyanın aşırı kullanımı ile birlikte başta YouTube olmak üzere yeni video izleme platformları ortaya çıkmıştır. YouTube’da günde 1 milyar saatten fazla video izlenmesi, açılan kanallarda yayınlanan videoların televizyon dizileri gibi takip edilmesi, toplumu şekillendirme kabiliyeti tartışma götürmeyen ve milyonlarca kullanıcıya sahip olan televizyonun bundan sonraki süreçte tahtını internete kaptırabileceğine de işaret etmektedir

The Impact of TV Series on Society (The Example of Karabük)

The Mass Media in recent past in which the society is mainly targeted has become one of the substantial elements that has a tremendous effect on social change. In fact, it has a vital function to pass down cultural values from generation to generation when used for true objectives but, misusing this great means will be resulted in deterioration of children and youngsters in terms of personal development as well as corruption in the structure of family and society. With the development of technology, television entered the house and television channels started to multiply. Considering that the first television broadcast situated in the United States in 1928, competition, which is one of the basic principles of capitalism since then, has shown itself in the media and has dominated the visual media. The media is one of the most important actors affecting the society in change. Therefore, visual media today is a consumer culture in its own right. The first product marketed by many television channels that serve the consumer culture is the television series.. The first television broadcasts in Turkey began in the year of 1968. Since then, the TV sets have been built in each house, the whole layout of the house has been designed according to these tools. It was broadcasted through a single channel until 1986, but it was not possible to follow the rate of growth of the channels after this date. Television and television series in particular have become a part of postmodern life. Since the series began to be at the center of life, culture, customs, habits, values, lifestyle and family structure have changed. The key question of our study is whether the TV series broadcasted in Turkish TV stations are suitable for the cultural fabric of Turkish society and family? Where these imaginary stories bradcasted in a tiny box and consumed lead our society? Within the framework of our study, we will deal with the effect of TV series on Turkish society. We also discuss the changed values of the society and its relinquishment as a result of being exposed to the TV series and being victim of visual media which has become an instrument of modern capitalism. Our public survey includes a group of male comprising 200 individuals, as well as female comprising 200 individuals which adds up to 400 respondents from different ages. The subjects who were surveyed were; 100 women, 100 men, 50 young women, 50 young men, 50 girls, 50 boys. We chose respondents from Karabük people by simple random technique. In recent years, with the widespread use of the Internet, overuse of social media, new video surveillance platforms, especially YouTube, have emerged. Watching more than 1 billion hours of video per day on YouTube, watching videos broadcasted on the channels like television series point to the fact that television, whose ability to shape society is not controversial and which has millions of users, may lose its throne to the internet in the future.

PDF

___

Aladağ, İ. (2012). Televizyon Dizilerinin Kültürel Yozlaşma Açısından İncelenmesi (Fırat Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Alan Araştırması), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İletişim Bilimleri Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Aydın, Ö. K. (2014). Televizyon Reklamlarında Dizi Karakteri Kullanımıyla Sunulan Tüketim Kültürü Değerleri: Yalan Dünya Örneği. Journal of Yasar University, 9 (36), ss. 6261-638.

Aziz, A. (1981). Radyo ve Televizyona Giriş. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.

Büyükbaykal, C. I. (2005). Kitle İletişim Araçları ve Toplumsal Yaşam. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (21), ss. 71-75.

Baudrillard, J. (2011). Simülarklar ve Simülasyon. Çeviri: Oğuz Adanır, Ankara: Doğu-Batı Yayınları.

Baudrillard, J. (2004). Tüketim Toplumu. Çeviren: Hazar Deliçaylı & Ferda Keskin, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.

Crowley, D. & Heyer, P. (2014). İletişim Tarihi. Çeviren: Berkay Ersöz, Ankara: Siyasal Kitabevi.

Çakır, V. & Kınıt, E. (2009). Televizyon Dizilerinde Ürün Yerleştirme ve Sponsorluğun Sonuçları. Global Media Journal Turkısh Edition, (5), ss. 19-47.

Dağlı, Ö. & Hacıbektaşoğlu, E. (2015). Televizyon Reklamlarının Çocuk-Aile İlişkisi ve Boş Zaman Kavramı Ekseninde Değerlendirilmesi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), ss. 183-212.

Ertunç, F. (2001). Çocuk Dünyasında Reklamın Rolü: Televizyon Reklamlarında Çocuklara Yönelik Düzenlemeler, T.C. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu Uzmanlık Tezi.

Fichter, J. (2001). Sosyoloji Nedir?. Çeviren: Nilgün Çelebi, Ankara: Atilla Kitabevi. Girgin, A. (2002). Uluslararası İletişim. İstanbul: Der Yayınları.

Gürel E. & Alem J. (2005). “Kurgusal Ürün Yerleştirme”, Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (20), ss. 133-155.

Hasekioğlu, S. (2008). Reklam ve İdeoloji: Yazılı Basında Yer Alan Reklamlara Göstergebilimsel Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Karaboğa, T. (2007). Bir Kitle İletişimsizlik Aracı Olarak Televizyon. Sosyoloji Notları Dergisi, (3), ss. 25-35.

Keskin, M. (2015). Görsel Medya ve Kamuoyu İlişkisi: Televizyonda Siyasi Tartışma Programlarının Söylem Analizleri. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Konukman, E. A. (2006). Medya ve Kültür: Son Dönem Televizyon Dizilerinin Yaşam Tarzı Üzerindeki İmgeleri. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Kuyucu, M. (2015). Türkiye’de Tematik Tv Yayıncılığı: Gençlerin Tematik Televizyon İzleme Alışkanlıklarının Televizyon Yayıncılığına Olan Yansımaları. International Journal of Social Science, (3), ss. 249-265.

Kuzu, A. & Özveren, H. (2011). Tüketilen Tüketici, Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, (1), ss. 61-72.

Meriç, C. (1986). Kültürden İrfana. İstanbul: İnsan Yayınları. Oktay, A. (1995). Medya ve Hedonizm. İstanbul: Yön Yayınları.

Oktay, H. T. (2011). Televizyon Dizilerinin Toplumun Milli ve Manevi Değerleri Açısından Değerlendirilmesi; Aşk-ı Memnu Dizisi Örneği, T.C. Radyo Televizyon Üst Kurulu, Uzmanlık Tezi, Ankara 2011.

Oskay, Ü. (1971). Toplumsal Gelişmede Radyo ve Televizyon. Ankara: Sevinç Matbaası.

Özdemir, M. (2009). İlköğretim Öğretmenlerinin Aile Değerleri ve Medyanın Aile Değerlerine Etkisi Hakkındaki Görüşleri, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Sayılgan, E. (2014). Medya Sektöründe Bir Uzmanlaşma Olgusu Olarak Tematik Kanallar ve İzleyici Çeşitliliğinin Tematik Kanal Oluşumundaki Rolü. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi E-Dergisi, (3), ss. 2-15.

Şahin, K. (2011). Kültürel Yozlaşmaya Neden Olan Bir Unsur Olarak Televizyon. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (1), ss. 243-277.

Tanrıöver, H. U. (2011). Türkiye’de Film Endüstrisinin Konumu ve Hedefleri. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.

Tanrıöver, H. U. (2012). Türkiye’de Televizyon Yayıncılığı 2011. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.

Tepecik, S. (2010). Popüler Kültür Unsurlarından Olan Televizyon Dizlerindeki Aile Kurgusu, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Türkiye’de Aile Değerleri Araştırması, ASAGEM, Ankara 2010. Usluata, A. (1997). İletişim. İstanbul: İletişim Yayınları.

Williamson, J. (2000). Reklamların Dili-Reklamlarda Anlam ve İdeoloji. Ankara: Ütopya Yayınevi.

Yüksel, A. H. (1990). İletişimin Toplumsal Boyutu Olarak Kitle İletişimi. Kurgu Dergisi, (7), ss. 9-38.